ΘΕΜΑ: Οδηγίες σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης της συμπληρωματικής παροχής του άρθρου 58 του Καν. (ΕΚ) 883/04.

Όπως ήδη γνωρίζετε, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί υποχρεούνται σύμφωνα με το άρθρο 58 του Κανονισμού (ΕΚ) 883/04 (πρώην άρθρο 50 του Καν. (ΕΟΚ) 1408/71) να καταβάλλουν στους πολίτες κρατών μελών της Ε.Ε, που υποβάλλον αίτηση συνταξιοδότησης στη χώρα μας με συνυπολογισμό των χρόνων που έχουν διανυθεί στα κράτη μέλη, πέραν του οργανικού ποσού και συμπληρωματικό ποσό ύψους έως και του ποσού της ελαχίστης παροχής που καταβάλλει κάθε Ασφαλιστικός Οργανισμός στους ημεδαπούς πολίτες, με την προϋπόθεση της μονίμου διαμονής.

Ειδικότερα: για τη διαπίστωση της μονίμου διαμονής τόσο τα αρμόδια τμήματα συντάξεων κατά την αρχική χορήγηση του συμπληρωματικού ποσού όσο και για την παρακολούθηση της μηνιαίας καταβολής του συμπληρώματος θα ακολουθούν τις διατάξεις της οδηγίας 2004/38/ΕΚ του ΕΚ και του Συμβουλίου της 29^ης Απριλίου 2004 ( Για την ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην ελληνική επικράτεια των πολιτών της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και των μελών των οικογενειών τους) η οποία ενσωματώθηκε στη χώρα μας με το π.δ/μα 106/07 (ΦΕΚ 135 Α), σε συνδυασμό με τις ειδικές ρυθμίσεις του άρθρου 11 του Κανονισμού (ΕΚ) 987/2009. Προκειμένου λοιπόν να χορηγείται συμπληρωματική παροχή θα πρέπει οι αιτούντες να προσκομίζουν τα στοιχεία εκείνα που προβλέπονται από το ανωτέρω θεσμικό κοινοτικό και εθνικό πλαίσιο.

Το πρώτο βασικό και θεμελιακό στοιχείο το οποίο απαιτείται κατά την έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης για την αρχική χορήγηση του συμπληρωματικού ποσού είναι το Έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής πολίτη της Ένωσης του άρθρου 16 του π.δτος 106/07 (άρθρο 19 της οδηγίας 2004/38/ΕΚ), το οποίο είναι το αποδεικτικό στοιχείο για το αν ο αιτών έχει κατ’ αρχάς το δικαίωμα της μόνιμης διαμονής στη χώρα μας. Το πιστοποιητικό αυτό χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Δ/νσης Αλλοδαπών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας στους πολίτες της Ε.Ε μετά από πενταετή συνεχή νόμιμη διαμονή στο έδαφος του κράτους υποδοχής σύμφωνα με το άρθρο 16 της οδηγίας 2004/38 απόφαση (απόφαση ΔΕΚ C-162/09 σκέψη 43).

Το δικαίωμα της μονίμου διαμονής αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την προαγωγή της κοινωνικής συνοχής και προβλέφθηκε από την ανωτέρω οδηγία για να ενισχύει τη συνείδηση της ιθαγένειας της Ένωσης ( απόφαση ΔΕΚ C-162/09 σκέψη17 και 32 και δεκάτη εβδόμη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας 2004/38). Απαιτείται λοιπόν η εγκατάσταση να γίνεται με σκοπό τη μονιμότητα διαμονής (Ειδική ΄Εκθεση Συνηγόρου του Πολίτη, Κύκλος Σχέσεων Κράτους –Πολίτη, Αθήνα Ιούλιος 2009, 1.3.1) στη χώρα υποδοχής και με ειλικρινή πρόθεση ενσωμάτωσης του μετακινούμενου ευρωπαίου πολίτη στο κοινωνικό σύνολο της χώρας υποδοχής και όχι η διαμονή και η κατοικία να χρησιμοποιείται παρελκυστικά για την «είσπραξη» κοινωνικών παροχών.

Εφιστούμε λοιπόν την προσοχή σας πρώτον: στο ότι αν δεν προσκομίζεται το εν λόγω πιστοποιητικό δεν νομιμοποιείστε σε έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης με συμπληρωματικό ποσό και σε καταβολή αντιστοίχων ποσών, δεύτερον: στον αυστηρό έλεγχο διαμονής για την μηνιαία χορήγηση του συμπληρωματικού ποσού, τρίτον: προς διακρίβωση του σκοπού της μονιμότητας της εγκατάστασης και για να αποδεικνύεται και ο ισχυρός δεσμός του πολίτη με το κράτος υποδοχής θα πρέπει να εξετάζονται με ιδιαίτερη επιμέλεια από τα αρμόδια όργανα η οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος συμπληρωματικό ποσό σύνταξης και οι οικογενειακοί του δεσμοί (άρθρο 11 του Καν.(ΕΚ) 987/2009).

Κατόπιν τούτων και για τη διασφάλιση της νομιμότητας των συνταξιοδοτικών δαπανών, καταστρατηγήσεων του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου συνταξιοδότησης, την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής και τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, παρακαλούμε για τη τήρηση των ακόλουθων Εγκύκλιων οδηγιών:

Κατά την αρχική χορήγηση του συμπληρωματικού ποσού και για την παρακολούθηση της μηνιαίας καταβολής του συμπληρώματος θα προσκομίζονται τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

1) Έγγραφο πιστοποίησης μόνιμης διαμονής πολίτη της Ένωσης του άρθρου 16 του π.δτος 106/07 (άρθρο 19 της οδηγίας 2004/38/ΕΚ). Επισημαίνουμε ότι αν δεν προσκομιστεί το εν λόγω πιστοποιητικό τα αρμόδια όργανα δεν νομιμοποιούνται σε χορήγηση συμπληρώματος σύνταξης.

2) Μισθωτήριο στο όνομα του αιτούντος κατατεθειμένο και θεωρημένο από την αρμόδια ΔΟΥ. Στο μισθωτήριο να φαίνονται ευδιάκριτα το ΑΦΜ εκμισθωτή και μισθωτή προκειμένου στη συνέχεια να γίνεται διασταύρωση στοιχείων με την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών Γ.Γ.Π.Σ και Φορολογία Εισοδήματος. Σημειώνουμε ότι η κάθε αλλαγή στο αρχικό μισθωτήριο θα κατατίθεται και θα θεωρείται από την αρμόδια ΔΟΥ και με ευθύνη του μισθωτή στις αρμόδιες υπηρεσίες των Ασφαλιστικών Οργανισμών.

3) Υπεύθυνη Δήλωση του εκμισθωτή θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής από την αστυνομία ότι έχει ενοικιάσει το αναφερόμενο στο μισθωτήριο συμβόλαιο ακίνητο, το χρονικό διάστημα ενοικίασης, ότι δεν έχει ενοικιαστεί σε άλλο πρόσωπο και ότι έχει δηλώσει στη φορολογική του δήλωση τα εισοδήματα που προέρχονται από το συγκεκριμένο ακίνητο.

4) Λογαριασμό της ΔΕΗ στο όνομα του αιτούντος. Επισημαίνεται ότι θα λαμβάνονται υπόψη μόνον λογαριασμοί στους οποίους έχουν μηχανογραφηθεί το ονοματεπώνυμο του μισθωτή και δεν αναγράφεται ή σημειώνεται απλά το ονοματεπώνυμο του εκμισθωτή χειρόγραφα.

5) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και επίσημα έγγραφα (επικυρωμένα και μεταφρασμένα) για το που διαμένουν τα μέλη οικογένειας (σύζυγος-παιδιά-γονείς) για το που βρίσκεται ο κοινωνικός ιστός του αιτούντος γιατί έτσι αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός πολίτη - κράτους διαμονής.

Επίσης σύμφωνα με το Α.Π.: ΔΟΣ Α 1143073 ΕΞ 2010/01 Νοεμβρίου 2010 και 3111/208/25-11-2010 έγγραφα του Υπουργείου Οικονομικών Δ/νση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων τα ακόλουθα στοιχεία:

6) α) Αντίγραφο δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αιτούντος, στην οποία να δηλώνεται η διεύθυνση κύριας κατοικίας, το παγκόσμιο εισόδημα, δηλαδή το εισόδημα ημεδαπής προέλευσης και τυχόν εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης, κ.λπ.

β) Βεβαίωση της φορολογικής αρχής της χώρας προέλευσης για την ύπαρξη ή μη εισοδημάτων και ακινήτων στην εν λόγω χώρα, νομίμως επικυρωμένη και μεταφρασμένη από την αρμόδια μεταφραστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών.

γ) Υποβολή Υπευθύνου Δηλώσεως θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής από την Αστυνομία, στην οποία θα αναγράφονται με ευκρίνεια τα στοιχεία του αιτούντος και της μόνιμης κατοικίας αυτού (π.χ. διεύθυνση, πόλη, χώρα, αριθμός φορολογικού μητρώου της χώρας προέλευσης). Θα αναφέρεται, επιπλέον, αν αποκτά άλλα εισοδήματα (π.χ. συντάξεις, εισόδημα από τόκους καταθέσεων, εισόδημα από την εκμίσθωση ακινήτων, μερίσματα κλ.π.) από τη χώρα προέλευσης, προκειμένου να είναι ευχερής η διακρατική διασταύρωση στοιχείων βάσει των διμερών συμβάσεων αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος σε συνδυασμό με την οδηγία 77/799/ΕΟΚ του Συμβουλίου, «σχετικά με την αμοιβαία συνδρομή των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών στον τομέα των άμεσων φόρων, ορισμένων ειδικών φόρων κατανάλωσης και των φόρων επί των ασφαλίστρων».

Εφιστούμε τη προσοχή των αρμοδίων οργάνων στις περιπτώσεις που αποδεδειγμένα εντοπίζεται καταστρατήγηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, να διαβιβάζονται, μέσω της Υπηρεσίας μας, αντίγραφα των ανωτέρω υπευθύνων δηλώσεων στην Δ/νση Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου η τελευταία να προβεί σε ανταλλαγή πληροφοριών με τις αλλοδαπές φορολογικές αρχές.

7) Πέραν των ανωτέρω σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα και με το άρθρο 18 του ως άνω π.δ/τος το αδιάλειπτο της διαμονής πιστοποιείται με οιοδήποτε πρόσφορο αποδεικτικό μέσο της εθνικής νομοθεσίας και επομένως κάθε στοιχείο που κρίνεται σκόπιμο κατά περίπτωση και ανάλογα με την ειδική νομοθεσία κάθε κράτους μέλους θα πρέπει να προσκομίζεται ( ενδεικτικά: από ορισμένους ασφαλιστικούς οργανισμούς απαιτείται η προσκόμιση πιστοποιητικού μεταφοράς οικοσκευής προκειμένου για έλληνες που μεταστεγάζονται από την Γερμανία στην Ελλάδα ή σε περίπτωση δηλώσεως ιδιόκτητης κατοικίας το έντυπο Ε1 κ.λ.π.)

8) Επισημαίνεται ότι τα αρμόδια όργανα των ασφαλιστικών οργανισμών σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ 5. του π.δ/τος 106/2007 σε περίπτωση εύλογης αμφιβολίας για την πλήρωση των όρων σχετικά με το δικαίωμα της μόνιμης διαμονής μπορούν να ζητούν τη συνδρομή των αρμοδίων αστυνομικών αρχών του τόπου κατοικίας των αιτούντων συμπληρωματικό ποσό και να προβαίνουν επίσης σε επιτόπιους ελέγχους.

9) Επίσης όταν διαπιστώνεται αιτιολογημένα ότι χρησιμοποιήθηκαν παραπλανητικές πληροφορίες και γενικά ότι στοιχειοθετείται κατάχρηση δικαιώματος ή απάτη, οι αρμόδιες υπηρεσίες των ασφαλιστικών οργανισμών να ενημερώνουν εγγράφως την αρμόδια Δ/νση Αλλοδαπών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας (Δ/νση Αλλοδαπών Αττικής και Θεσσαλονίκης και για την περιφέρεια οι κατά τόπους Αστυνομικές Δ/νσεις) η οποία σύμφωνα με το άρθρο 26 του ως άνω π.Δ/γματος προβαίνει στις νόμιμες ενέργειες ανάκλησης ή μη χορήγησης του Εγγράφου πιστοποίησης μόνιμης διαμονής.

Τέλος θέτουμε υπόψη σας τα εξής:

Από την διασταύρωση και ταυτοποίηση στοιχείων ενδεικτικού αριθμού πολιτών της Ε.Ε, στους οποίους καταβάλλεται ήδη συμπληρωματικό ποσό, με την Δ/νση Αλλοδαπών του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας και τη Γ.Γ.Π.Σ του Υπουργείου Οικονομικών πρόεκυψαν τα εξής: α) δεν είχαν συμπληρώσει πενταετή διαμονή στη Χώρα μας αφού είχαν καταγραφεί στις αρμόδιες σύμφωνα με το άρθρο 8 του ανωτέρω Π/Δτος (Άρθρο 8 της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ) αστυνομικές αρχές τα έτη 2007 και 2008, β) ορισμένοι δεν είχαν καν καταγραφεί στις ως άνω αρμόδιες αστυνομικές αρχές όπως είναι υποχρεωμένοι σύμφωνα με το προαναφερόμενο άρθρο, γ) η Δνση κατοικίας η οποία αναγράφεται στα μισθωτήρια δεν είναι ακριβής και δεν ευρέθησαν κατά τον επιτόπιο έλεγχο, και δ) κάποιοι από τους Αριθμούς Φορολογικού Μητρώου είτε του ιδιοκτήτη είτε του μισθωτή, οι οποίοι αναγράφονταν στα μισθωτήρια ήταν ανύπαρκτοι.

Κατόπιν τούτων παρακαλείστε για την πιστή τήρηση των ανωτέρω, τον έλεγχο νομιμότητος των χορηγουμένων ήδη συμπληρωμάτων σύνταξης και την ταχύτατη καταγραφή τους σε ειδικό μηχανογραφικό πρόγραμμα για τη ταυτοποίηση και διασταύρωση στοιχείων με τις συναρμόδιες υπηρεσίες της Γ.Γ.Π.Σ και του Διεύθυνσης Αλλοδαπών του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας.

Σας γνωρίζουμε ότι ήδη για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ έχει δημιουργηθεί το ανωτέρω ειδικό μηχανογραφικό πρόγραμμα για τον έλεγχο της αλήθειας των στοιχείων που δηλώνονται στις υπηρεσίες συντάξεων η διαχείριση των οποίων θα γίνεται κεντρικά. Ειδικότερα για τα ήδη χορηγηθέντα συμπληρώματα θα γίνει εισαγωγή στοιχείων από την Ομάδα Συλλογής Στοιχείων του ΟΠΣ, η οποία θα υποστηρίζεται από υπαλλήλους της πληροφορικής που απασχολούνται ήδη με την υλοποίηση του ειδικού μηχανογραφικού προγράμματος. Για τις νέες περιπτώσεις χορήγησης συμπληρωμάτων, οι υπηρεσίες συντάξεων θα ενημερωθούν από την αρμόδια Ομάδα του ΟΠΣ για την διαδικασία συλλογής στοιχείων που θα εφαρμοστεί.

Επίσης θα σας παρακαλούσαμε να εξετάσετε το ενδεχόμενο αλλαγής τρόπου απονομής σύνταξης ώστε να γίνεται με δύο αποφάσεις : 1^η απόφαση με το οργανικό ποσό και 2 η με το συμπλήρωμα με το δεδομένο ότι η 2^η απόφαση για το συμπλήρωμα απαιτεί άλλες προϋποθέσεις χορήγησής της και τούτο προς αποφυγή καταστρατηγήσεων και διασφάλιση των οικονομικών των Ασφαλιστικών Οργανισμών.

Τέλος παρακαλούμε να θέσετε τα ερωτήματα σας και τους προβληματισμούς σας στην υπηρεσία μας έως και τις 8-12-10 , και στις 10 Δεκεμβρίου ημέρα Παρασκευή και ώρα 10 π.μ.σας καλούμε σε συνάντηση στην αίθουσα 401 της Γ.Γ.Κ.Α για διευκρινήσεις.

Οι Κυβερνητικοί Επίτροποι των Δ.Σ, οι Προέδροι και τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων και των Τοπικών Διοικητικών Επιτροπών στους οποίους κοινοποιείται το παρόν παρακαλούνται για την τήρηση και εφαρμογή της παρούσης.

Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ.

Δρ. ΑΡΤΕΜΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ – ΔΕΔΟΥΛΗ