ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών σχετικά με την απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας λόγω κτήσης αλλοδαπής ιθαγένειας ή λόγω δήλωσης αποποίησης - Άρθρα 16 & 18 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας Ν.3284/2004

Σχετ.: Η υπ’ αρ. 2/2014 εγκύκλιος του Υπ. Εξωτερικών με Α.Π.Φ.01/20/ΑΣ 440/14952/2- 4-2014 «Προξενικές πράξεις και ενέργειες για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας»

Κατά την εξέταση αιτημάτων σχετικά με την απώλεια της Ελληνικής Ιθαγένειας (Ε.Ι.) με βάση τα ανωτέρω άρθρα του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας (Κ.Ε.Ι.), τα οποία διαβιβάζονται στην Υπηρεσία μας από τις αρμόδιες Προξενικές Αρχές σας, έχει παρατηρηθεί σύγχυση όσον αφορά στην επίκληση των ανωτέρω άρθρων του Κ.Ε.Ι., καθώς και στη χρήση των όρων «αποβολή» και «αποποίηση» της Ε.Ι. Κατόπιν τούτου, κρίνεται απαραίτητη η παροχή από την Υπηρεσία μας εκ νέου διευκρινίσεων, κατευθυντήριων οδηγιών, αλλά και προτύπων εγγράφων προς την Αρχή σας, προκειμένου να αποσαφηνιστεί η διαφοροποίηση των δύο προαναφερόμενων άρθρων, τόσο όσον αφορά στο τυπικό μέρος της ακολουθούμενης διαδικασίας και των απαραίτητων δικαιολογητικών, αλλά κυρίως όσον αφορά στο ουσιαστικό μέρος της διαφορετικής βαρύτητας, αλλά και της δυνατότητας εκ νέου κτήσης της Ε.Ι.

Α. ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΛΟΓΩ ΚΤΗΣΗΣ ΑΛΛΟΔΑΠΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ

(ΑΡΘΡΟ 16 ΠΑΡ.1 ΚΑΙ ΠΑΡ.2 ΤΟΥ Κ.Ε.Ι.)

Το άρθρο 16 παρ.1 αφορά στην παροχή άδειας αποβολής της Ε.Ι. για κτήση αλλοδαπής ιθαγένειας (κατόπιν ιδίας βούλησης ή ανάληψης δημόσιας υπηρεσίας αλλοδαπού κράτους), όταν αυτή απαιτεί την προηγούμενη αποβολή της Ε.Ι. Στην περίπτωση που χορηγείται η σχετική άδεια και προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα ανιθαγένειας του αιτούντος για οσοδήποτε χρονικό διάστημα, η απώλεια της Ε.Ι. επέρχεται μόνο μετά την κτήση της αλλοδαπής ιθαγένειας. Η εν λόγω άδεια δύναται ωστόσο, για εξαιρετικούς λόγους, να χορηγηθεί και μετά την κτήση της αλλοδαπής ιθαγένειας, όταν, λόγου χάρη, ο ενδιαφερόμενος δεν έχει τον απαιτούμενο χρόνο να ζητήσει τη χορήγηση της εν λόγω άδειας πριν την απόκτηση της αλλοδαπής ιθαγένειας, οπότε τη ζητά εκ των υστέρων (εδάφιο β’). Στην περίπτωση αυτή η αποβολή της Ε.Ι. επέρχεται από το χρόνο της παροχής της άδειας και όχι από την κτήση της αλλοδαπής ιθαγένειας.

Το άρθρο 16 παρ. 2 αφορά τους Έλληνες πολίτες με διπλή ιθαγένεια , που έχουν δηλαδή ήδη αποκτήσει από μακρού χρόνου την αλλοδαπή ιθαγένεια πχ εκ γενετής ή με πολιτογράφηση, και λόγω του ότι η επαγγελματική εξέλιξη και η εν γένει διαβίωσή τους στην αλλοδαπή παρακωλύεται σοβαρά από την κατοχή της Ε.Ι., ζητούν να την αποβάλλουν. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον γίνει αποδεκτή η αίτηση για αποβολή της Ε.Ι., η αποβολή επέρχεται, ομοίως με την περίπτωση του εδαφίου β’ παρ.1 του άρθρου 16, από το χρόνο της παροχής της άδειας, ήτοι από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της υπουργικής απόφασης περί χορήγησης της αιτούμενης άδειας (Σ.τ.Ε. 862/39).

Και στις δύο ανωτέρω περιπτώσεις η Υπηρεσία σας συγκεντρώνει και αποστέλλει στην Υπηρεσία μας τα κάτωθι δικαιολογητικά:

1. Αίτηση του αιτούντος περί αποβολής της Ε.Ι. προς τον Υπουργό Εσωτερικών, (Υπόδειγμα 1), στην οποία θα αναφέρει αναλυτικά και τους λόγους που ζητά την αποβολή της Ε.Ι.

2. Πιστοποιητικό εγγραφής σε ελληνικό Δήμο (πιστοποιητικό γέννησης ή οικογενειακής κατάστασης του αιτούντος).

3. Ακριβές αντίγραφο Ελληνικού διαβατηρίου ή ταυτότητας (εφόσον υφίστανται).

4. Ακριβές αντίγραφο αλλοδαπού ισχύοντος διαβατηρίου ή ταυτότητας (εφόσον υφίστανται).

5. Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 στην οποία ο αιτών θα δηλώνει ότι α. δεν έχει ασκηθεί εις βάρος του ποινική δίωξη για κακούργημα ή πλημμέλημα και β. (συμπληρώνεται μόνο σε περίπτωση άρρενος) δεν υπέχει ή καθυστερεί από πλευράς του στρατιωτική υποχρέωση, αναγράφοντας επιπλέον την αρμόδια Στρατολογική Υπηρεσία (Υπόδειγμα 2).

Στην περίπτωση του διαβατηρίου απαιτείται αντίγραφο μόνο των σελίδων εκείνων που περιλαμβάνουν τα ατομικά στοιχεία του αιτούντος, ενώ διευκρινίζεται ότι δεν απαιτείται μετάφραση του (αλλοδαπού) διαβατηρίου, εφόσον τα προαναφερόμενα στοιχεία αναγράφονται (και) με λατινικούς χαρακτήρες.

Δεδομένου ότι το άρθρο 16 του Κ.Ε.Ι. αναφέρεται σε περιπτώσεις αποβολής της Ε.Ι., η οποία επιβάλλεται - κατά κάποιο τρόπο - από εξωγενείς παράγοντες που έχουν να κάνουν με τη διαμονή ή/και εργασία του αιτούντος στην αλλοδαπή, θεωρείται κρίσιμο να συνοδεύει την αίτηση κάποιο επιπλέον έγγραφο που να βεβαιώνει την ανάγκη αυτή περί αποβολής της ελληνικής ιθαγένειας (πχ αναγγελία πρόσληψης σε δημόσια υπηρεσία της αλλοδαπής νομίμως επικυρωμένη και μεταφρασμένη, βεβαίωση της αρμόδιας αλλοδαπής αρχής ή της Προξενικής Αρχής σας ότι η εν λόγω χώρα δεν αποδέχεται την πολλαπλή ιθαγένεια, κ.ο.κ.)

Αναφορικά με την ακολουθούμενη διαδικασία, εφόσον η αίτηση του ενδιαφερόμενου διαβιβαστεί στην Υπηρεσία μας και συμπληρωθεί ως προς τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τίθεται υπόψη του Συμβουλίου Ιθαγένειας, το οποίο γνωμοδοτεί σχετικά (με απλή γνώμη, μη δεσμευτική για τον Υπουργό Εσωτερικών). Στη συνέχεια εκδίδεται η σχετική Υπουργική απόφαση και σε περίπτωση που είναι αρνητική κοινοποιείται στο Ελληνικό Προξενείο για ενημέρωση του ενδιαφερόμενου. Σε περίπτωση που είναι θετική, ακολουθεί ανακοίνωση της απόφασης στην Αρχή σας. Στην περίπτωση που ο αιτών έχει ήδη αποκτήσει την αλλοδαπή ιθαγένεια, με την ανακοίνωση εντέλλεται παράλληλα ο Δήμος εγγραφής του ενδιαφερόμενου για διαγραφή του από το οικείο Δημοτολόγιο (και σε περίπτωση άρρενος και η αρμόδια Υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για διαγραφή του από τα οικεία Μητρώα Αρρένων). Στην περίπτωση που ο αιτών δεν έχει ακόμη αποκτήσει την αλλοδαπή ιθαγένεια, η διαγραφή από τα οικεία Δημοτολόγια (και τα Μητρώα Αρρένων αντίστοιχα σε περίπτωση άρρενος) θα επέλθει μόνο μετά την ενημέρωση της Υπηρεσίας μας από το αρμόδιο Προξενείο σας για την οριστική απόκτηση της αλλοδαπής ιθαγένειας.

Β. ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΛΟΓΩ ΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟΠΟΙΗΣΗΣ

(ΑΡΘΡΟ 18 ΤΟΥ Κ.Ε.Ι.)

Το άρθρο 18 αφορά στην αποποίηση της Ε.Ι. από Έλληνα πολίτη που διαμένει στην αλλοδαπή και δηλώνει ότι έχει παύσει να υφίσταται πλέον γνήσιος δεσμός του με την χώρα (δεν αισθάνεται Έλληνας, δεν έχει καμιά επαφή με την ελληνική πραγματικότητα, δεν ομιλεί την ελληνική γλώσσα, δεν σκοπεύει να επιστρέψει στη χώρα, διατηρεί οικογένεια στην αλλοδαπή, δεν διατηρεί δεσμούς οικογενειακούς, κοινωνικούς, οικονομικούς με την Ελλάδα, κ.ο.κ.). Στην περίπτωση αυτή και εφόσον γίνει αποδεκτή η αίτηση για αποποίηση της Ε.Ι., η απώλεια επέρχεται από την αποδοχή της αίτησης.

Στην ανωτέρω περίπτωση η Υπηρεσία σας συγκεντρώνει και αποστέλλει στην Υπηρεσία μας τα κάτωθι δικαιολογητικά:

1. Αίτηση του αιτούντος περί αποποίησης της Ε.Ι. προς τον Υπουργό Εσωτερικών, (Υπόδειγμα 3), στην οποία θα αναφέρει αναλυτικά και τους λόγους που ζητά την αποποίηση της Ε.Ι.

2. Δήλωση αποποίησης της Ε.Ι. ενώπιον του Έλληνα Προξένου (Υπόδειγμα 4).

3. Απόψεις Προξένου (αναφορικά με τους λόγους που οδήγησαν τον αιτούντα στην κατάθεση αιτήματος αποποίησης της Ε.Ι., το καθεστώς διαμονής του στην αλλοδαπή, άλλα στοιχεία που αφορούν στον εν θέματι και κρίνονται απαραίτητα, κ.ο.κ.). Επισημαίνεται, δε, ότι παρόλο που η διαβίβαση των απόψεων της αρμόδιας Προξενικής Αρχής δεν ορίζεται ρητά στο νόμο, εντούτοις κρίνεται απαραίτητη για τη διαμόρφωση της σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Ιθαγένειας.

4. Πιστοποιητικό εγγραφής σε ελληνικό Δήμο (πιστοποιητικό γέννησης ή οικογενειακής κατάστασης του αιτούντος).

5. Ακριβές αντίγραφο Ελληνικού διαβατηρίου ή ταυτότητας (εφόσον υφίστανται).

6. Ακριβές αντίγραφο αλλοδαπού ισχύοντος διαβατηρίου ή ταυτότητας.

Αναφορικά με την ακολουθούμενη διαδικασία, ομοίως με τη διαδικασία του άρθρου 16, εφόσον η αίτηση του ενδιαφερόμενου διαβιβαστεί στην Υπηρεσία μας και συμπληρωθεί ως προς τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τίθεται υπόψη του Συμβουλίου Ιθαγένειας, το οποίο γνωμοδοτεί σχετικά (με σύμφωνη γνώμη, δεσμευτική για τον Υπουργό Εσωτερικών). Στη συνέχεια εκδίδεται η σχετική Υπουργική απόφαση και σε περίπτωση που είναι αρνητική κοινοποιείται στο Ελληνικό Προξενείο για ενημέρωση του ενδιαφερόμενου. Σε περίπτωση που είναι θετική, περίληψη της σχετικής απόφασης δημοσιεύεται σε Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης και στη συνέχεια ακολουθεί ανακοίνωση της απόφασης στην Αρχή σας, με παράλληλη ενημέρωση του οικείου Δήμου (και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης σε περίπτωση άρρενος) για διαγραφή του αιτούντος από τα Δημοτολόγια (και τα Μητρώα Αρρένων αντίστοιχα σε περίπτωση άρρενος).

Κρίνεται σκόπιμο να διευκρινιστεί, ότι η απώλεια της ελληνικής ιθαγένειας λόγω κτήσης αλλοδαπής ιθαγένειας ή λόγω δήλωσης αποποίησης συνδέεται αποκλειστικά με το πρόσωπο του αιτούντος και δεν επηρεάζει την ιθαγένεια της συζύγου ή των τέκνων του αποκτήσαντος την αλλοδαπή ιθαγένεια Έλληνα. Τα δε ανήλικα τέκνα δύνανται να αιτηθούν αυτοτελώς την απώλεια της Ελληνικής ιθαγένειάς τους μόνο μετά την ενηλικίωσή τους.

Γ. ΕΚ ΝΕΟΥ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΛΟΓΩ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΠΡΟΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ Κ.Ε.Ι.

Ο Κ.Ε.Ι. δεν προβλέπει ρητά με ξεχωριστή διάταξη νόμου διαδικασία εκ νέου απόκτησης της Ε.Ι., κατόπιν απώλειάς της με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 16 ή του άρθρου 18. Όμως, λόγω του ότι η αποβολή της Ε.Ι. με βάση τις διατάξεις του άρθρου 16 επιβάλλεται συνήθως στον ενδιαφερόμενο από εξωγενείς παράγοντες αντικειμενικής δυσκολίας διατήρησης της Ε.Ι., αποτελεί πάγια διοικητική πρακτική της Διεύθυνσής μας η δυνατότητα εκ νέου απονομής της Ε.Ι.

Κατόπιν τούτου, όποιος απώλεσε την Ε.Ι. με βάση τις διατάξεις του άρθρου 16 του Κ.Ε.Ι., και εφόσον πλέον έχουν αποδεδειγμένα εκλείψει οι λόγοι, οι οποίοι επέβαλαν την από μέρους του αποβολή της Ε.Ι., δύναται να την αποκτήσει εκ νέου μέσω της διαδικασίας πολιτογράφησης ομογενούς (είτε, δηλαδή, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 10 του ισχύοντα Κ.Ε.Ι., εφόσον εξακολουθεί να διαμένει στο εξωτερικό, είτε με βάση τις διατάξεις του άρθρου 5 του ισχύοντα Κ.Ε.Ι., εφόσον πλέον διαμένει στην Ελλάδα).

Δεδομένου ότι η απώλεια της Ε.Ι. και οι συνέπειές της τόσο σε εθνικό όσο και σε ατομικό επίπεδο, απαιτούν την αναμφισβήτητη συνειδητή ατομική βούληση από πλευράς του αιτούντος, η κατάθεση της αίτησης αποβολής και της αίτησης αποποίησης της Ε.Ι., καθώς και η σύνταξη της δήλωσης αποποίησης θα γίνεται αποκλειστικά με την αυτοπρόσωπη παρουσία του ενδιαφερόμενου ενώπιον της αρμόδιας Ελληνικής Προξενικής Αρχής στην αλλοδαπή.

Τέλος επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το ΠΔ 16/2014 «Προξενικά Τέλη και Δικαιώματα» (ΦΕΚ 24 Α’ / 31.1.2014) δεν προβλέπεται διατίμηση για την κατάθεση αιτήματος απώλειας της Ε.Ι. Όμως για τη διατίμηση των λοιπών πράξεων και ενεργειών που εκτελεί η Αρχή σας, τις αρμοδιότητες Προξένου και τα κωλύματα, καθώς και τις μεταφράσεις των ξενόγλωσσων εγγράφων ισχύουν ομοίως τα διαλαμβανόμενα στην υπ’αρ.πρωτ. 2/2014 Εγκύκλιο της Γενικής Επιθεώρησης του Υπουργείου Εξωτερικών.

Παρακαλούμε για την εφαρμογή της παρούσας εγκυκλίου και της απαρέγκλιτης χρήσης των νέων υποδειγμάτων εντύπων και εγγράφων καθώς και για την επικαιροποίηση των πληροφοριών που παρέχονται μέσω των οικείων ιστοσελίδων των προξενικών σας αρχών, αναφορικά με την απώλεια της Ελληνικής ιθαγένειας Ελλήνων πολιτών που διαμένουν στο εξωτερικό. Τέλος σας επισημαίνουμε ότι μπορείτε να υποβάλετε ερωτήματα, παρατηρήσεις ή προτάσεις περαιτέρω βελτίωσης των διαδικασιών προς την υπηρεσία μας, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ithagenia @ ypes . gr ).

Υπόδειγμα 1: Αίτηση αποβολής της ελληνικής ιθαγένειας (άρθρο 16 του Κ.Ε.Ι.)

Υπόδειγμα 2: Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986

Υπόδειγμα 3: Αίτηση αποποίησης της ελληνικής ιθαγένειας (άρθρο 18 του Κ.Ε.Ι.)

Υπόδειγμα 4: Δήλωση αποποίησης της ελληνικής ιθαγένειας (άρθρο 18 του Κ.Ε.Ι.)

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ (.pdf)

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ