Θέμα: «Κοινοποίηση της Γνωμοδότησης υπ’ αριθ. 80/2021 του Β΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.)»

Α. Κοινοποιείται συνημμένα η υπ΄αριθ. 80/2021 γνωμοδότηση του Β΄ Τμήματος του Ν.Σ.Κ., που έγινε δεκτή από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ. Η εν λόγω γνωμοδότηση εκδόθηκε σε απάντηση ερωτημάτων που ανέκυψαν στο πλαίσιο εκτέλεσης δικαστικής απόφασης, που ακυρώνει την αρνητική δήλωση του τρίτου, σχετικά με την έκταση της βεβαίωσης σε βάρος του, ποσών που κατασχέθηκαν στα χέρια του, για οφειλές της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Κ .

Β. Ειδικότερα, λόγω οφειλών της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Κ. επεβλήθη κατάσχεση εις χείρας τρίτου,- με την οποία κατασχέθηκε απαίτηση της ανωτέρω οφειλέτιδας για καταβολή του μηνιαίου μισθώματος από τον τρίτο, δυνάμει μισθωτικής σχέσης που είχε συναφθεί σε προγενέστερο της επιβολής της κατάσχεσης χρόνο,- επί της οποίας ο τρίτος υπέβαλε αρνητική δήλωση. Μετά την κατάσχεση, η οφειλέτιδα τέθηκε σε εκκαθάριση και ο τρίτος κατέβαλε στον εκκκαθαριστή της ως άνω οφειλέτιδας μέρος των ήδη κατασχεμένων ποσών. Επί της αρνητικής δήλωσης τρίτου υπεβλήθη ανακοπή εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου και εκδόθηκε επί αυτής δικαστική απόφαση, η οποία έκανε δεκτή την παραπάνω ανακοπή και υποχρέωσε τον τρίτο να καταβάλει στο Ελληνικό Δημόσιο την οφειλή του από κατασχεθέντα μισθώματα. Κατόπιν, μέρος των παραπάνω κατασχεμένων ποσών παρακατατέθηκε από τον τρίτο στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Ως προς την εκτέλεση, της απόφασης αυτής, κατά το μέρος που αφορά στην έκταση της βεβαίωσης εις βάρος του τρίτου, υπεβλήθησαν ερωτήματα στο Ν.Σ.Κ, επί των οποίων εξεδόθη η κοινοποιούμενη με την παρούσα γνωμοδότηση, με την οποία κρίθηκαν τα ακόλουθα:

1) Οι αναγκαστικές κατασχέσεις και τα λοιπά μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που έχουν επιβληθεί πριν από τη θέση ενός Αγροτικού Συνεταιρισμού (ή Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών ή άλλης μορφής Συνεταιριστικής Οργάνωσης) σε εκκαθάριση είναι νόμιμα και έγκυρα, μη θιγόμενα από το γεγονός της εκκαθάρισης. Με την περιέλευση του Αγροτικού Συνεταιρισμού σε εκκαθάριση τα μέτρα αυτά ηρεμούν και δεν είναι επιτρεπτή η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης που στηρίζεται σε αυτά, διατηρούνται όμως οι έννομες συνέπειες που επέρχονται με την επιβολή τους, όπως π.χ. η διακοπή της παραγραφής (ΟλΝΣΚ 277/2017) (υπό στοιχεία 18 παράγραφος του σκεπτικού της γνωμοδότησης) .

2) Αντικείμενο της κατάσχεσης στα χέρια τρίτου μπορεί να είναι και μέλλουσα χρηματική απαίτηση, η οποία τελεί υπό αίρεση, όρο ή προθεσμία, εφόσον, όμως, κατά τον χρόνο της επιβολής της κατασχέσεως υφίσταται η έννομη σχέση από την οποία θα προκύψει ενδεχομένως ορισμένη χρηματική απαίτηση. Στην περίπτωση αυτή, αρκεί ο τρίτος με τη δήλωσή του να αποδέχεται την ύπαρξη της βασικής έννομης σχέσης, στην οποία στηρίζεται το κατασχετήριο εις χείρας του (υπό στοιχεία 20 παράγραφος του σκεπτικού της γνωμοδότησης) .

3) Με την πάροδο της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης από τον τρίτο, το κατασχόν Δημόσιο, υπεισέρχεται στη θέση του καθού η κατάσχεση και καθίσταται δικαιούχος του οποιουδήποτε κατά το ουσιαστικό δίκαιο δικαιώματός του. Την πλήρη απαίτηση, όμως, την αποκτά από τη γένεσή της, οπότε και ο οφειλέτης τρίτος είναι υποχρεωμένος να καταβάλει στον κατασχόντα .

4) Επιπρόσθετα, η επιβληθείσα κατάσχεση αναπτύσσει τις έννομες συνέπειές της, μέχρι την ολοσχερή εξόφληση της απαίτησης του κατασχόντος (ΟλΝΣΚ 54/2021, ΟλΝΣΚ 220/2019, ΝΣΚ 163/2017) (υπό στοιχεία 20 παράγραφος του σκεπτικού της γνωμοδότησης), και οι τρίτοι στα χέρια των οποίων επιβλήθηκαν αναγκαστικές καταχέσεις για μελλοντικές απαιτήσεις που ανάγονται σε χρόνο μετά τη θέση του ΑΣ (ή οιασδήποτε άλλης μορφής συνεταιριστικής οργάνωσης) σε εκκαθάριση, οφείλουν να αποδώσουν τις απαιτήσεις αυτές στο δανειστή –Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο έχει καταστεί εκδοχέας τούτων, υπό την προϋπόθεση ότι κατά το χρόνο επιβολής της κατάσχεσης υφίσταται η βασική έννομη σχέση, η οποία αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία της μελλοντικής απαίτησης .

5) Δια της τελεσιδικίας της απόφασης, η οποία δέχεται την ανακοπή του Δημοσίου, κατά αρνητικής δήλωσης του τρίτου, στα χέρια του οποίου επιβλήθηκε κατάσχεση εκ μέρους του Δημοσίου, ολοκληρώνεται η αναγκαστική εκχώρηση και ο τρίτος υποχρεούται να καταβάλει στο κατασχόν Δημόσιο ό,τι οφείλει στον καθ ού η κατάσχεση (υπό στοιχεία 19 παράγραφος του σκεπτικού της γνωμοδότησης) .

6) Τέλος κρίθηκε ότι, για να είναι έγκυρη η δημόσια κατάθεση της οφειλόμενης χρηματικής παροχής, ώστε να επιφέρει έτσι την απόσβεση της ενοχής, απαιτείται η προσφορά αυτής στον δανειστή να είναι όχι μόνο πραγματική αλλά και προσήκουσα, δηλαδή να είναι κατά ποσότητα η οφειλόμενη και να προσφερθεί στον κατάλληλο τόπο και χρόνο, διαφορετικά, ως μη προσήκουσα, δε θεωρείται έγκυρη και δεν επιφέρει κατάργηση της ενοχής (βλ. υπό στοιχεία 25 παράγραφος του σκεπτικού της γνωμοδότησης).

Συν: Η υπ’ αριθ. 80/2021 γνωμοδότηση του Β ΄Τμήματος του Ν.Σ.Κ.

Ο Διοικητής ΑΑΔΕ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ