ΘΕΜΑ: Στήριξη της τρίτεκνης και πολύτεκνης οικογένειας

ΣΧΕΤ.: Η αρ. πρωτ. 3004/2-11-2018 ΕΡΩΤΗΣΗ.

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή κ.X Δήμα, σας γνωρίζουμε τα παρακάτω :

H νέα αρχιτεκτονική του Επιδόματος Παιδιού ( ν.4512/2018 (ΦΕΚ5/Α΄/2018), που βασίστηκε στον εξορθολογισμό του προηγούμενου νομοθετικού πλαισίου, οδήγησε σε πολύ σημαντικές αυξήσεις, όσον αφορά το ύψος των επιδομάτων, για το 92% των δικαιούχων οικογενειών.

Οι αυξήσεις φτάνουν έως και το 110%, υπερβαίνοντας το διπλασιασμό του παλαιού ποσού για αρκετές κατηγορίες. Αυτό σημαίνει ότι η νέα αρχιτεκτονική του επιδόματος σε συνδυασμό με την δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικής δήλωσης το έκανε ελκυστικότερο σε οικογένειες που μέχρι το 2018 δεν προχωρούσαν στην υποβολή αίτησης. Ταυτόχρονα ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για τις μονογονεικές οικογένειες, με αποτέλεσμα να προκύψουν αυξήσεις για το 98% των δικαιούχων μονογονεικών οικογενειών. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα οι οικογένειες που λαμβάνουν οι οικογένειες που παίρνουν το επίδομα αυξήθηκαν από 800.000 σε 900.000. Το επίδομα παιδιού, ήδη, απευθύνεται σε 1.501.126 παιδιά, περισσότερα κατά 100.000 συγκριτικά με πέρυσι. Αναλυτικότερα το επίδομα διαμορφώνεται ως εξής :

•70 ευρώ το μήνα για οικογένεια με ένα παιδί, από 40, που ήταν μέχρι σήμερα.

•140 ευρώ για οικογένεια με δύο παιδιά από 80, που ήταν μέχρι σήμερα.

•280 ευρώ για οικογένεια με 3 παιδιά, από 240 σήμερα, ενώ για κάθε επιπλέον παιδί μετά το 3ο θα προστίθενται 140 ευρώ.

Σας διευκρινίζουμε επομένως, πως όχι μόνο δεν κόπηκε το επίδομα παιδιού για τις τρίτεκνες και τις πολύτεκνες οικογένειες, αντιθέτως αυξήθηκε. Συγκεκριμένα, πολύτεκνη οικογένεια με τέσσερα τέκνα και εισόδημα μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ λαμβάνει ετησίως με το νέο νομοθετικό πλαίσιο το ποσό των 5.040 έναντι των 3.920 που θα λάμβανε με το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς, με εισόδημα μέχρι του ποσού των 12.000 ευρώ, ενώ με εισόδημα από 12.001 έως 15.000 θα λάμβανε 3.280 ευρώ. Στην 1η περίπτωση δηλ. έχει αύξηση 1.120 ευρώ δηλ. 28,60% αύξηση και στη 2η αύξηση 1.760 ευρώ, δηλαδή 44,9%».

Σε σχέση με το δημογραφικό πρόβλημα στο οποίο αναφέρεστε και την αντιμετώπιση του από την προηγούμενη κυβέρνηση, σας υπενθυμίζουμε πως λόγω της πολυπλοκότητάς του, δεν αντιμετωπίζεται μονομερώς μέσω επιδοματικής πολιτικής. Ακριβώς επειδή αποτελεί πολυπαραγοντικό πρόβλημα το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αντιμετωπίζει ολιστικά το θέμα του δημογραφικού μετατοπίζοντας τις δράσεις και το σχεδιασμό στην ενίσχυση πρωτίστως και κυρίως του παιδιού, με μία σειρά μέτρων προστασίας και κινήτρων.

Ο πρώτος παράγοντας που επηρεάζει το δημογραφικό είναι η σταθερή εργασία, για αυτό ως κυβέρνηση μειώσαμε την ανεργία από το 27% στο 20% περίπου μέσα σε διάστημα 3,5 χρόνων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και με τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗΣ, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2017, (Ιανουάριος-Ιούνιος), δημιουργήθηκαν περί τις 260.000 νέες θέσεις εργασίας, με 60% πλήρους έναντι της μερικής απασχόλησης , όταν παραλάβαμε ίσχυε το ακριβώς ανάποδο. Ταυτόχρονα, επαναφέρουμε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η κατάργηση των οποίων είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 1,1 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, από το 2008 έως την περίοδο που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας.

Ο δεύτερος είναι η ανάσχεση της ακραίας φτώχειας. Βασική προτεραιότητα υπήρξε η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής και οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Το 2015, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα ήταν 27% και το ποσοστό ανεργίας στους νέους 52%. Αντίστοιχα το ποσοστό της Παιδικής φτώχειας και Υλικής Αποστέρησης ήταν 36% και ο Πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας ήταν 3.900.000 άνθρωποι. Η Θεσμοθέτηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) συνέβαλε καταλυτικά στην ανάσχεση της ακραίας φτώχειας και αντί των αναμενόμενων 750.000 ωφελούμενων στο ΚΕΑ, σήμερα οι ωφελούμενοι είναι περίπου 610.000.

Το πρόγραμμα Κ.Ε.Α (ΦΕΚ 128 τ.Β’/24.01.2017 για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος) διαρθρώνεται σε 3 πυλώνες :

1. Οικονομική ενίσχυση

50% μέσω προπληρωμένης κάρτας σημερινοί δικαιούχοι 626.710, 760.000.000 € για το 2018

2. Διασύνδεση με προγράμματα και υπηρεσίες

- κοινωνικά τιμολόγια παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (Κ.Ο.Τ.)

- κοινωνικά τιμολόγια παροχής νερού

- δωρεάν πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς

- ιατροφαρμακευτική κάλυψη

- τρόφιμα, ΤΕΒΑ .Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (Τ.Ε.Β.Α), υποστηρίζει τη διανομή τροφίμων και βασικών υλικών αγαθών με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και υλοποιείται στο σύνολο της χώρας μέσω Κοινωνικών Συμπράξεων (το Πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του ΕΠ Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής και ολοκληρώνεται το 2020).

3. Πρόσβαση στην Αγορά Εργασίας

Το 10% των ανέργων θα μπει στην Αγορά Εργασίας μέσω προγραμμάτων του ΟΑΕΔ (το 10% των ωφελούμενων, δεσμεύονται οι υπηρεσίες πρόνοιας ότι θα πρέπει να βρουν εργασία, μέσω προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, κατά το 12άμηνο που θα καταβάλλεται το επίδομα).

Οι καινοτομίες του προγράμματος είναι :

- ηλεκτρονική πλατφόρμα με προσυμπληρωμένες πληροφορίες .

- υποβολή αίτησης με βάση τα εισοδήματα των τελευταίων 6 μηνών

- ανοικτό σύστημα.

Ο τρίτος είναι η αντιμετώπιση και μείωση της παιδικής φτώχειας. Το πρόγραμμα των Σχολικών Γευμάτων συνέβαλε σημαντικά στην αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και υλικής στέρησης. Μέσα σε διάστημα δύο χρόνων μειώθηκε, κατά δύο μονάδες περίπου, το ποσοστό της παιδικής φτώχειας από 26,3% το 2015 σε 24,5% το 2016 και υπολογίζεται ότι μέχρι το 2022 το ποσοστό θα μειωθεί στο 20%. Σύμφωνα με το Ν.4455/2016, δόθηκε η δυνατότητα στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, να εφαρμόσει ειδικό πρόγραμμα Σχολικών Γευμάτων .Στο πλαίσιο της πολιτικής του χαρτοφυλακίου για το παιδί έχουν διανεμηθεί, για τη σχολική περίοδο 2018-2019, 130.000 μερίδες ζεστών γευμάτων σ’ όλη την Ελλάδα στα παιδιά του δημοτικού, με 40.000.000 προϋπολογισμό για το 2018. Το 2019 στόχος μας είναι να επεκταθεί και άλλο το πρόγραμμα, έτσι ώστε το 2019 θα διανεμηθούν καθημερινά 153.244 ζεστά γεύματα σε 954 σχολεία σε 63 δήμους της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι συγκριτικά με τη σχολική περίοδο 2017-2018, το ποσοστό συμμετοχής των μαθητών στο πρόγραμμα αυξήθηκε κατά 22%, γεγονός που αποδεικνύει έμπρακτα όχι μόνο την επιτυχία διεξαγωγής του προγράμματος αλλά και τη θετική αποδοχή από τους μαθητές, τους γονείς και την εκπαιδευτική κοινότητα. Φορέας υλοποίησης θα είναι ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

Ο τέταρτος παράγοντας είναι ακόμα πιο σημαντικός, είναι οι υπηρεσίες για το παιδί. Στο πλαίσιο της υλοποίησης της δέσμευσης που έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της Κοινωνικής Αλληλεγγύης συνεχίζεται η αύξηση των επιταγών δωρεάν τοποθέτησης στους βρεφονηπιακούς σταθμούς όλης της χώρας και παράλληλα η αύξηση των δομών για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Το Υπουργείο έχει ήδη εξαγγείλει το πρόγραμμα επιδότησης των Δήμων ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ από εθνικούς πόρους, που θα αποτελέσει τη γέφυρα για το 2018-2019, έτσι ώστε μέσα στο διάστημα 2019-2020 θα ιδρυθούν επιπλέον 1800 βρεφονηπιακοί σταθμοί, που θα φιλοξενήσουν δωρεάν 165.000 παιδιά. Για τη σχολική χρονιά 2018-2019 εισήχθησαν δωρεάν 127.000 παιδιά σε βρεφονηπιακούς σταθμούς. Το πρόγραμμα είναι στοχευόμενο έτσι ώστε να στηρίζει τις άνεργες και εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα μητέρες, καθώς και τις μονογονεικές οικογένειες.

Επιπρόσθετα, μέσω της δράσης «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής» η οποία συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», των 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και από εθνικούς πόρους, έχουν πρόσβαση, σε δομές παιδικής προστασίας( όπως Παιδικοί- Σταθμοί, Βρεφονηπιακοί- Σταθμοί Ολοκληρωμένης Φροντίδας (Β.Σ.Ο.Φ.), Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) –(ΚΔΑΠ-ΜΕΑ), παιδιά ευάλωτων οικογενειών.

Επίσης, στο πλαίσιο του Κρατικού Κατασκηνωτικού προγράμματος για τη φιλοξενία παιδιών, οικογενειών, ηλικιωμένων και Ατόμων με Αναπηρίες, με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, λειτουργούν σήμερα 15 Παιδικές Εξοχές του Κρατικού Προγράμματος, βάσει των διατάξεων του Ν.749/1948 (ΦΕΚ 200/Α΄/1948), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα.

Αναφορικά με την παιδική προστασία, σας θυμίζω ότι με την ψήφιση του ν. 4538/2018 αλλάζουμε ριζικά το «γκρίζο τοπίο» των διαδικασιών υιοθεσίας και αναδοχής. Ο νόμος θεσπίζει την υποχρεωτική εγγραφή των παιδιών και των υποψήφιων αναδόχων και θετών γονέων σε ηλεκτρονικά Εθνικά Μητρώα, με ταυτόχρονη επίβλεψη από έναν νεοσύστατο φορέα, το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας. Σημαντική καινοτομία του νέου νόμου είναι και η ίδρυση ηλεκτρονικού μητρώου πιστοποιημένων κοινωνικών λειτουργών ώστε να επιταχύνονται οι διαδικασίες που καθυστερούσαν υπερβολικά. Στόχος μας είναι κανένα παιδί να μην παραμένει στα ιδρύματα.

Ταυτόχρονα, τίθεται σε εφαρμογή το πιλοτικό πρόγραμμα αποιδρυματοποίησης. Το πιλοτικό πρόγραμμα θα έχει διάρκεια 3 ετών και σκοπός του είναι η οργάνωση και λειτουργία Δομών, Δράσεων και Προγραμμάτων αποϊδρυματοποίησης ατόμων με αναπηρία, που φιλοξενούνται στο παράρτημα ΑμεΑ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και στα παραρτήματα ΑμεΑ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Αττικής. Συγκεκριμένα, μέσω του προγράμματος θα υλοποιηθεί η μεταστέγαση όλων των φιλοξενούμενων και η διαβίωσή τους σε ασφαλή και υποστηρικτική δομή ή σε δομή οικογενειακού τύπου ή η επιστροφή στην οικογένεια με ταυτόχρονη υποστήριξή τους από το πρόγραμμα.

Η αποϊδρυματοποίηση και η πρόληψή της περιλαμβάνει την ανάπτυξη δομών φιλοξενίας των ατόμων με αναπηρία, δηλ. Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, την ανάπτυξη προγράμματος επαγγελματικής αναδοχής και προγράμματος υιοθεσίας για παιδιά με αναπηρίες-που βρίσκονται σε ιδρύματα των δύο Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας ή ζητείται η εισαγωγή τους σε αυτά. Τη δημιουργία δομών βραχείας φιλοξενίας ατόμων με αναπηρία ( Ξενώνες Βραχείας Παραμονής, για παιδιά κάτω των 6 ετών), τη σύσταση Κινητών Μονάδων παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών σε οικογένειες με άτομα με αναπηρία είτε βιολογικές, είτε θετές, είτε ανάδοχες. Την ανάπτυξη υπηρεσιών πρώιμης παρέμβασης σε παιδιά με αναπηρία που για κοινωνικούς λόγους βρίσκονται στα νοσοκομεία και στις οικογένειές τους καθώς και υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης σε γονείς που ζητούν την τοποθέτηση του παιδιού τους σε ίδρυμα κλειστής φροντίδας. Τη δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης καθώς και τη δημιουργία Κέντρων Ημέρας για άτομα με αναπηρία.

Το 2018 στο χαρτοφυλάκιο επανήλθε η αρμοδιότητα για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων. Το Υπουργείο Εργασίας συνεχίζει το έργο που ξεκίνησε για την εξασφάλιση ουσιαστικής προστασίας για τους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες. Με τον Ν. 4554/2018 που ψηφίστηκε τον Ιούλιο έγινε ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, με τη θέσπιση του πλαισίου της Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων Σύμφωνα με τον νέο νόμο οι ασυνόδευτοι ή χωρισμένοι από την οικογένειά τους αλλοδαποί ανήλικοι ή ανιθαγενείς κάτω των 18 ετών, που φτάνουν στο ελληνικό έδαφος, χωρίς να συνοδεύονται από πρόσωπο που ασκεί τη γονική τους μέριμνα, τίθενται υπό τον προστατευτικό μανδύα του ελληνικού κράτους. Η φροντίδα τους πλέον θα ανατίθεται σε επαγγελματίες επιτρόπους, οι οποίοι κύριο καθήκον θα έχουν να εκπροσωπούν τα παιδιά ενώπιων αρχών και υπηρεσιών, να διασφαλίζουν ότι γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους, και ότι μεγαλώνουν σε περιβάλλον που προσφέρει ασφάλεια και ευημερία.

Ο νόμος προβλέπει επίσης την τήρηση τριών μητρώων, το μητρώο επιτρόπων, το μητρώο ασυνόδευτων ανηλίκων με το οποίο θα αποκτήσουμε πλέον καλύτερη εικόνα τόσο για τον αριθμό των παιδιών που έχουν καταφύγει στο ελληνικό σύστημα παιδικής προστασίας όσο και για το προφίλ και τις ανάγκες τους. Τρίτο είναι το μητρώο των κέντρων φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων που θα καταγράφει ανεξάρτητα από την πηγή χρηματοδότησής τους όλα τα κέντρα φιλοξενίας στα οποία παραπέμπονται ασυνόδευτα παιδιά και θα αποτελέσει τη βάση για δράσεις διασφάλισης και ελέγχου της ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών.

Παράλληλα συνεχίζονται οι προσπάθειες για την αξιοπρεπή και ασφαλή στέγαση όχι μόνο των ασυνόδευτων παιδιών, αλλά και οικογενειών προσφύγων. Το προηγούμενο διάστημα και με τη συνεργασία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ανακαινίστηκαν με στόχο την φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων και οικογενειών προσφύγων, ακίνητα που ανήκουν στην Γενική Γραμματεία Πρόνοιας. Πρόκειται για την «Αγία Ελένη» στο Ιωάννινα, όπου στεγάζονται 500 πρόσφυγες, τη μονάδα προστασίας παιδιού στην Κόνιτσα, που φιλοξενεί 200 πρόσφυγες και κέντρα φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων στο κέντρο της Αθήνας, το Καλαμάκι, το Ίλιον, την Πεντέλη, τις Σέρρες και τη Θεσσαλονίκης με συνολική δυναμικότητα πάνω από 100 θέσεις.

Αυτή τη στιγμή ανακαινίζονται επτά ακόμη κτήρια της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας σε συνεργασία με το Υπουργείου Άμυνας τα οποία θα διατεθούν για τη στέγαση ασυνόδευτων παιδιών, ενώ ήδη έχουν επιλεγεί και άλλα κτήρια κατάλληλα για αυτόν τον σκοπό, συνολικής δυναμικότητας 100 θέσεων περίπου, τα οποία αναμένεται να λειτουργήσουν στο επόμενο διάστημα σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. Να σημειώσουμε εδώ ότι πρόθεσή μας είναι να αξιοποιηθεί για τον σκοπό αυτό περιουσία του Υπουργείου όχι μόνο στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά σε όλη την επικράτεια. Η πράξη έχει άλλωστε αποδείξει ότι οι κοινωνίες μικρότερων πόλεων και χωριών της χώρας λειτουργούν καταλυτικά για την ένταξη ανήλικων ή ενήλικων προσφύγων.

Επιπλέον, έχει ξεκινήσει σε συνεργασία με την Unicef και την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες πιλοτικό πρόγραμμα ημιαυτόνομης διαβίωσης ασυνόδευτων παιδιών ηλικίας άνω των 16 ετών. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν δύο διαμερίσματα στην Αθήνα και δύο στην Κρήτη, συνολικής δυναμικότητας 16 ατόμων. Η δράση αυτή που συνάδει με τον μεγάλο στόχο του Υπουργείου μας για αποϊδρυματοποίηση σε όλο το φάσμα της κοινωνικής προστασίας αναμένεται να επεκταθεί. Αυτή η εναλλακτική μορφή στέγασης και διαβίωσης στόχο έχει συν τοις άλλοις να προετοιμάσει τους νεαρούς έφηβους για την ενηλικίωσή τους και να τους εφοδιάσει με δεξιότητες που θα τους είναι απαραίτητες είτε παραμείνουν στη χώρα μας είτε όχι.

Το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ενισχύει και τις ανασφάλιστες μητέρες μέσω του προγράμματος καταβολής χρηματικών παροχών λόγω μητρότητας στις γυναίκες που δεν δικαιούνται να αξιώσουν παροχές από ασφαλιστικό φορέα ή είναι ανασφάλιστες. Η εφαρμογή του προγράμματος είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 5 του Ν.1302/1982 (ΦΕΚ 133/τ. Α΄/1982), με τον οποίο κυρώθηκε η υπ’ αρ. 103/1952 Διεθνής Σύμβαση Εργασίας «περί προστασίας της μητρότητας.

Στο σχεδιασμό του Υπουργείο περιλαμβάνεται η δημιουργία-για πρώτη φορά στη χώρα- 100 Κέντρων Στήριξης Οικογένειας, μέσα το διάστημα 2018-2019, που θα είναι συνδεδεμένα με τα Κέντρα Κοινότητας.

Τέλος, για θέματα που αφορούν σε κατασχέσεις λογαριασμών, αρμόδιο να απαντήσει είναι το Υπουργείο Οικονομικών.

Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

Θ. ΦΩΤΙΟΥ