ΘΕΜΑ: Θέματα λειτουργίας του Μητρώου Πολιτών.

Σχετ.: Οι διατάξεις του ν.4555/2018 (133 Α΄).

Σας γνωρίζουμε ότι στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως αριθμός 133Α΄/2018 δημοσιεύθηκε ο νόμος 4555/2018 «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας – Ενίσχυση της συμμετοχής – κτλ. - Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις».

Με τον ανωτέρω νόμο :

α) τροποποιούνται και συμπληρώνονται συγκεκριμένες διατάξεις που αφορούν ζητήματα αστικής κατάστασης καθώς και ληξιαρχικών καταχωρίσεων και

β) αντιμετωπίζεται η ασυμφωνία των στοιχείων των μεταπτωμένων στο πληροφοριακό σύστημα Μητρώου Πολιτών ληξιαρχικών πράξεων με τα στοιχεία των πρωτότυπων ληξιαρχικών πράξεων. Ειδικότερα :

Α. Ν.4555/133Α΄

Άρθρο 250 : Μεταπτωμένες Ληξιαρχικές Πράξεις

Οι ληξιαρχικές πράξεις, οι οποίες ήταν καταχωρισμένες σε ληξιαρχικά βιβλία πριν το Μάιο 2013 και στη συνέχεια ψηφιοποιήθηκαν και ενσωματώθηκαν στο πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών» μέσω μετάπτωσης, περιλαμβάνουν μόνο τα κύρια και βασικά στοιχεία αυτών.

Επίσης στις ίδιες ληξιαρχικές πράξεις δεν περιλαμβάνονται οι τυχόν διορθώσεις και οι μεταβολές, οι οποίες έχουν επισυμβεί και καταχωριστεί έκτοτε στις πρωτότυπες ληξιαρχικές πράξεις, οι οποίες συναποτελούν το ληξιαρχικό βιβλίο.

Εξ άλλου, στις ίδιες ως άνω ληξιαρχικές πράξεις ενδέχεται να έχουν παρεισφρήσει σφάλματα κατά την καταχώριση των κύριων και βασικών στοιχείων, τα οποία δεν εντοπίστηκαν κατά τη διαδικασία δειγματοληπτικών ελέγχων.

Με τις διατάξεις του άρθρου 250 του παρόντος προστίθεται στο ν. 4483/2017 (Α΄ 107) άρθρο 123Α με τίτλο « Εγκυρότητα και στοιχεία ληξιαρχικών πράξεων που έχουν καταχωριστεί μετά τη μετάπτωση στο Μητρώο Πολιτών» και ορίζεται ότι :

 Όσα στοιχεία των μεταπτωμένων ληξιαρχικών πράξεων είναι διαφορετικά από αυτά των ενυπόγραφων ληξιαρχικών πράξεων - οι οποίες συναποτελούν το ληξιαρχικό βιβλίο - διορθώνονται ή συμπληρώνονται στο πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών» από τον ίδιο τον ληξίαρχο.

 Η διόρθωση ή η συμπλήρωση των στοιχείων αποσκοπεί στο να συνάδουν τα στοιχεία αυτών των μεταπτωμένων στο σύστημα πράξεων, με τα καταχωρισμένα στοιχεία αυτών των πράξεων στα ληξιαρχικά βιβλία.

 Τονίζουμε ότι η ανωτέρω αυτεπάγγελτη διόρθωση αφορά μόνον στις μεταπτωμένες ληξιαρχικές πράξεις.

 Μεταβολές και διορθώσεις οι οποίες έχουν συμβεί στο παρελθόν και είναι ήδη καταχωρισμένες στα ληξιαρχικά βιβλία, αλλά δεν εμφανίζονται στα στοιχεία των μεταπτωμένων πράξεων στο πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών», υποχρεωτικά θα καταχωρίζονται και σε αυτό, με ευθύνη του Ληξιάρχου, έτσι ώστε να συνάδουν με τα στοιχεία των πρωτότυπων ληξιαρχικών πράξεων.

 Αντίγραφα για όλες τις μεταπτωμένες ληξιαρχικές πράξεις θα δίνονται υποχρεωτικά από τα αντίστοιχα ληξιαρχικά βιβλία και θα συνοδεύονται με εκτύπωση της μεταπτωμένης ληξιαρχικής πράξης από το πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών», η οποία και θα φέρει χαρακτηριστικό ασφαλείας που παράγεται αυτόματα από το σύστημα.

 Τονίζουμε ότι για μεταβολές και διορθώσεις οι οποίες συμβαίνουν σε παρόντα χρόνο και αφορούν αυτές τις μεταπτώμενες πράξεις, η καταχώριση τους (των μεταβολών και των διορθώσεων) θα διενεργείται υποχρεωτικά τόσο στα οικεία ληξιαρχικά βιβλία όσο και στο πληροφοριακό σύστημα «Μητρώο Πολιτών», όπως δηλαδή διενεργείται κάθε μεταβολή και διόρθωση σύμφωνα με τις διατάξεις του ληξιαρχικού νόμου.

Άρθρο 249

Προκειμένου να εφαρμοστούν τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 έως και 6 του παρόντος άρθρου απαιτείται έκδοση Υπουργικής Απόφασης περί της διαμόρφωσης του εντύπου της νέας ληξιαρχικής πράξης θανάτου, ως εκ τούτου οδηγίες για την εφαρμογή των οριζομένων σε αυτό θα δοθούν μετά την έκδοση της.

Προκειμένου να εφαρμοστούν τα οριζόμενα στην παράγραφο 8 του παρόντος άρθρου απαιτείται έκδοση Υπουργικής Απόφασης σχετικά με την αναγκαία προσαρμογή του πληροφοριακού συστήματος «Μητρώο Πολιτών» και το χρόνο έναρξης ισχύος αυτών των διατάξεων, ως εκ τούτου οδηγίες για την εφαρμογή των οριζομένων σε αυτό θα δοθούν μετά την έκδοση της.

Άρθρο 67, Άρθρο 86

Η μεταβίβαση αρμοδιότητας από τον Δήμαρχο στους κατ’ τόπο αντιδημάρχους και προέδρους κοινοτήτων, όπως αυτές ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 59 και στην παράγραφο 1 του άρθρου 84 του ν.3852/2010 όπως αυτές αντικαθίσταται και ισχύουν, δεν αφορούν σε υπογραφή πιστοποιητικών Δημοτολογίου ούτε και βεβαιώσεων μονίμου κατοικίας, επειδή τα εν λόγω δεν εκδίδονται από τις Δημοτικές Ενότητες ούτε από τις Κοινότητες άλλα μόνο από την έδρα του Δήμου.

Β. Λοιπά ζητήματα λειτουργίας του Μητρώου Πολιτών

Όπως είναι γνωστό με τις διατάξεις του ν.4483/2017 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, δημιουργήθηκε και τηρείται στο Υπουργείο Εσωτερικών το πληροφοριακό σύστημα του «Μητρώου Πολιτών», το οποίο συγκροτείται από το σύνολο των στοιχείων του Εθνικού Δημοτολογίου και το σύνολο των στοιχείων που αφορούν στις ληξιαρχικές πράξεις οι οποίες έχουν συνταχτεί και συντάσσονται στην Ελλάδα.

Με το νέο αυτό πληροφοριακό σύστημα καθιερώθηκε, μεταξύ άλλων, το στοιχείο - έννοια «πολίτης», με το οποίο διασυνδέονται:

 οι ενεργές κανονικές εγγραφές Δημοτολογίου,

 οι κανονικές διαγραμμένες λόγω θανάτου εγγραφές,

 οι ενεργές ενδεικτικές εγγραφές αλλοδαπών και

 οι Ληξιαρχικές Πράξεις οι οποίες συντάσσονται μετά την έναρξη λειτουργίας του συστήματος «Μητρώο Πολιτών».

Μεταξύ των σκοπών της κατά τα ανωτέρω διασύνδεσης είναι :

α. σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τα στοιχεία του ατόμου υπάρχουν ήδη καταχωρισμένα στο σύστημα, να μη χρειάζεται ο χρήστης (είτε ληξιαρχείου είτε δημοτολογίου) να καταχωρίσει εκ νέου τα στοιχεία αυτά και

β. η συσχέτιση των πολιτών που καταχωρίζονται στο σύστημα βάσει οικογενειακών δεσμών (π.χ. μητέρα, τέκνο, σύζυγος, συμβιών, πατέρας, αδελφός κτλ.).

Από την έναρξη λειτουργίας του συστήματος παρατηρήθηκε ότι κατά την σύνταξη ληξιαρχικών πράξεων διενεργήθηκαν λανθασμένες συνδέσεις με το στοιχείο «πολίτης», με αποτέλεσμα να εμφανίζονται εκκρεμότητες για γεγονότα αστικής κατάστασης (γέννηση, γάμος, θάνατος) σε οικογενειακές μερίδες δημοτολογίων, οι οποίες όμως δεν αφορούν στα πρόσωπα τα οποία είναι εγγεγραμμένα σε αυτήν την μερίδα.

Εν όψει των ανωτέρω :

I. Οι ληξίαρχοι κατά την σύνταξη των ληξιαρχικών πράξεων οφείλουν, προκειμένου να διασυνδεθούν οι ληξιαρχικές πράξεις με τις αντίστοιχες δημοτολογικές εγγραφές, κατά την αναζήτηση του στοιχείου «πολίτη», να καταχωρίζουν όλα τα πεδία αναζήτησης, έτσι ώστε στα αποτελέσματα της αναζήτησης να εμφανίζεται μονοσήμαντη ταύτιση και

II. Σε περίπτωση κατά την οποία παρόλο που έχουν συμπληρωθεί όλα τα στοιχεία αναζήτησης εμφανίζονται περισσότερες από μία επιλογές, θα πρέπει να γίνεται προσεκτικός έλεγχος - με την συνδρομή του δηλούντα το γεγονός - ως προς τα στοιχεία «πολίτη» τα οποία θα καταχωρισθούν στην ληξιαρχική πράξη.

III. Σε κάθε περίπτωση και πριν την οριστικοποίηση της ληξιαρχικής πράξης οι ληξίαρχοι οφείλουν και υποχρεούνται να εκτυπώνουν την «μη οριστικοποιημένη πράξη», προκειμένου αυτή να αναγνωσθεί και να βεβαιωθεί από τον δηλούντα το γεγονός και τον ληξίαρχο.

Τέλος, τονίζουμε ότι μετά την οριστικοποίηση της ληξιαρχικής πράξης οποιοδήποτε λάθος εκ παραδρομής σε αυτήν διορθώνεται μόνον σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν.344/1976 δηλαδή είτε κατόπιν άδειας Εισαγγελέα / Ειρηνοδίκου είτε με δικαστική απόφαση του άρθρου 785 του Κ.Πολ.Δ.. Ο ληξίαρχος νομιμοποιείται να διορθώνει μόνον σφάλματα εκ παραδρομής που αφορούν στον τονισμό ή στους γραμματικούς και φθογγολογικούς κανόνες.

Ο Υπουργός Εσωτερικών

Πάνος Σκουρλέτης