Δευτέρα 12 Μαρτίου 2018

Εξι βήματα για την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών

Πρωτοβουλίες ώστε να διατηρηθεί η στροφή προς τις ηλεκτρονικές πληρωμές, καθώς περιορίζονται τα capital controls. Τα έξι μέτρα που μπορούν να στηρίξουν την περαιτέρω ψηφιοποίηση των συναλλαγών, σύμφωνα με έκθεση διεθνούς ομίλου.

Ο ιδιοκτήτης γνωστού κομμωτηρίου στα βόρεια της Αττικής καλύπτει τις απαιτήσεις του νόμου και σχεδόν κρυμμένο πίσω από μια ταμειακή μηχανή είναι το POS για συναλλαγές με κάρτα. Όπως λέει, «δέχεται συναλλαγές με κάρτα, χωρίς να το διαφημίζει κιόλας στους πελάτες» και υποστηρίζει πως είναι «διπλάσιες από πέρυσι». Όμως καλύπτουν μόλις το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών, αφού όταν οι πελάτες πληρώνουν μετρητά, ενίοτε δε χρειάζονται και απόδειξη!

Η ιστορία του κομμωτηρίου ακούγεται συχνά στην αγορά και γι’ αυτό όσοι ασχολούνται με τις ηλεκτρονικές πληρωμές θεωρούν πως χρειάζονται ακόμα περισσότερες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των συναλλαγών με κάρτες. Επισημαίνουν πως παρά την υποχρέωση ολοένα και περισσότερων επαγγελματιών να δέχονται κάρτες (από 11 Μαρτίου προστίθενται άλλες 58 ειδικότητες σε αυτές που υποχρεούνται να διαθέτουν POS), η Ελλάδα είναι «μια οικονομία που κινείται με μετρητά». Εκτιμάται πως άνω του 80% των συναλλαγών στη διάρκεια του 2017 έγιναν με μετρητά, ποσοστό που κατατάσσει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Tο 2015 ήταν πάλι πρώτη, με 88% των συναλλαγών να πραγματοποιούνται με μετρητά.

Προσθέτουν πως το 2017 η αξία των συναλλαγών με χρεωστικές (κυρίως) και πιστωτικές κάρτες ήταν τριπλάσια σε σύγκριση με το 2015 και έφτασε τα 23 δισ. ευρώ. Αλλά το 70% των Ελλήνων που αγοράζει προϊόντα ή υπηρεσίες από εγχώρια ηλεκτρονικά καταστήματα εξακολουθεί να πληρώνει με αντικαταβολή κατά την παραλαβή τους και όχι μέσω πιστωτικής κάρτας.

Όπως έχει αναγνωριστεί από πολλές πλευρές, η στροφή προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές αποτέλεσε βασικό παράγοντα για την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων. Ηδη κυκλοφορούν και οι πρώτες μελέτες, όπως μια πρόσφατη από την Τράπεζα της Ελλάδος (Γιώργος Χονδρογιάννης, Δημήτρης Παπαοικονόμου), για τις θετικές επιπτώσεις από τη χρήση καρτών στα έσοδα από ΦΠΑ. Τα δύο στελέχη της ΤτΕ υπενθυμίζουν όσα γράφει ο γνωστός οικονομολόγος Kenneth Rogoff, σύμφωνα με τα οποία στις περισσότερες χώρες του πλανήτη το 50% των συναλλαγών σε μετρητά γίνονται με στόχο να μη δηλωθούν στην εφορία!

Γι’ αυτό στην αγορά εκτιμούν πως «δεν πρέπει να αφεθεί το πράγμα στην τύχη του» αφού υπάρχουν τα περιθώρια περαιτέρω χρήσης των καρτών. Τονίζουν πως τα στοιχεία της τελευταίας διετίας δείχνουν πως υπήρξε επέκταση της χρήσης ηλεκτρονικού χρήματος και σε τομείς όπου προηγουμένως ήταν σπάνιο, όπως περίπτερα, μικρά καταστήματα εστίασης και ιατρεία. Όμως «απαιτείται νέα ώθηση, με συγκεκριμένες πολιτικές, που θα διευρύνουν την πρόοδο της τελευταίας διετίας». Προσθέτουν πως «όσο περιορίζονται τα capital controls, τόσο πρέπει να ενισχύεται και η προσπάθεια της κυβέρνησης, ώστε να μην αντιστραφεί η τάση προς τις ηλεκτρονικές πληρωμές αφού οι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση σε περισσότερα μετρητά.

Είναι σημαντικό, λένε, να προβάλλονται από πλευράς κυβέρνησης τα θετικά οφέλη από τη χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών, ώστε να εξασφαλιστεί ουσιαστική και διατηρήσιμη στροφή των καταναλωτών προς αυτές». Οι ίδιοι προτείνουν να καθοριστούν συγκεκριμένα θεσμικά όργανα της πολιτείας, που θα έχουν ρόλο στο έργο της διεύρυνσης των ηλεκτρονικών πληρωμών, τώρα που η εμπειρία της τελευταίας διετίας δείχνει πως υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης.

Οι κρίσιμοι παράγοντες

Σε μια πρόσφατη έκθεση διεθνούς ομίλου από τον χώρο των πληρωμών, επισημαίνεται πως οι παράγοντες που ενισχύουν την ψηφιοποίηση των συναλλαγών είναι έξι: Οι υποδομές που συμβάλλουν σε διεύρυνση της πρόσβασης των καταναλωτών, η συνεργασία ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς (τράπεζες, εμπόρους, οργανισμούς κοινής ωφέλειας κ.λπ.), το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, η επιχειρηματολογία και το αφήγημα που είναι πειστικά στους πολίτες, η εκπαίδευση του κοινού καθώς και η ηγετική τοποθέτηση του κράτους δια του παραδείγματος.

Στον τομέα των υποδομών, οι στρατηγικές ποικίλλουν ανάλογα με το επίπεδο διείσδυσης των νέων τεχνολογιών σε μια χώρα. Σε πολλές χώρες της Αφρικής και της Ασίας, η αξιοποίηση των κινητών τηλεφώνων ως μέσου πληρωμής, με χρήση ψηφιακών πορτοφολιών, ήταν αναγκαστική. Δεν υπήρχαν υποδομές ενώ απουσίαζαν και τα υποκαταστήματα τραπεζών σε αχανείς, φτωχές χώρες. Κάποιες άλλες χώρες χρειάστηκαν χρόνια για να αναπτύξουν την υποδομή, ενώ σε κάποιες άλλες, όπως η Ινδία, υπήρξε ανάπτυξη εθνικών συστημάτων ταυτοποίησης, ώστε να είναι εύκολη η εξακρίβωση ταυτότητας από τις τράπεζες ή άλλους φορείς ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Στον τομέα της συνεργασίας με όσους εμπλέκονται στις ηλεκτρονικές πληρωμές καταγράφονται παραδείγματα ανάπτυξης «γεφυρών» διασύνδεσης μεταξύ των διαφόρων τεχνολογικών συστημάτων. Σε κάποιες χώρες καταγράφεται η αδειοδότηση εξειδικευμένων τραπεζικών ιδρυμάτων, που υποστηρίζουν μόνο ηλεκτρονικές συναλλαγές, σε συγκεκριμένες περιοχές.

Καίριο ρόλο διαδραματίζει και ο τρίτος παράγοντας, το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα στηρίζει επενδύσεις για ανάπτυξη συστημάτων και καινοτόμων υπηρεσιών ηλεκτρονικών πληρωμών από την αγορά. Το αφήγημα της πολιτείας ώστε να ενισχυθεί η στροφή προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και να αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα (με παρουσίαση επιτυχημένων παραδειγμάτων και με ανάδειξη του θετικού οφέλους π.χ. στη φορολογία). Επειδή η μετάβαση διαρκεί χρόνια, «είναι εξίσου σημαντικό το αφήγημα να είναι ισχυρό και αρκετά ευέλικτο, ώστε να αντέχει τις αλλαγές πολιτικών ή οικονομικών προτεραιοτήτων».

Η εκπαίδευση των πολιτών στο πώς θα χρησιμοποιούν τις χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και γενικά τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών στηρίζει επίσης τη μετάβαση, επισημαίνεται στην έκθεση. Παρουσιάζεται, μάλιστα, το παράδειγμα χωρών όπου η προσπάθεια για περιορισμό των μετρητών στις συναλλαγές σκόνταψε στους φόβους των πολιτών για τη χρήση των νέων μέσων.

Το Δημόσιο, επίσης, πρέπει να ηγείται της προσπάθειας δια του παραδείγματος, στηρίζοντας τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Φώτης Κόλλιας fotisk2@euro2day.gr

Πηγή: http://www.euro2day.gr/