ΘΕΜΑ: Απασχόληση συνταξιούχων εικαστικών καλλιτεχνών.

Κατόπιν σχετικών ερωτημάτων που υποβλήθηκαν στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους του Υπουργείου Οικονομικών, σχετικά με το ασφαλιστικό καθεστώς των εικαστικών, σας ενημερώνουμε τα ακόλουθα:

Με το ν.4387/2016 (Α΄ 85) αναμορφώνεται το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας, με άξονα τη βιωσιμότητα του συστήματος και την εξασφάλιση της μελλοντικής δυνατότητας χορήγησης παροχών. Στο πλαίσιο αυτό, εισάγονται νέοι κανόνες υπολογισμού των εισφορών, οι οποίοι εφαρμόζονται ενιαία σε όλους τους ασφαλισμένους, οι οποίοι υπάγονται στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α, ανεξαρτήτως φορέα προέλευσης και ημερομηνίας υπαγωγής στην ασφάλιση (παλαιοί/νέοι ασφαλισμένοι).

Ο ν.4387/2016 δεν επηρέασε τους κανόνες υπαγωγής στην ασφάλιση. Ως προς αυτό το ζήτημα διατηρήθηκαν οι καταστατικές διατάξεις των επιμέρους ταμείων, όπως αυτές ίσχυαν κατά την έναρξη ισχύος του νόμου.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η υπαγωγή των εικαστικών στην κοινωνική ασφάλιση εξακολουθεί να ρυθμίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 71 του ν.2676/1999 (Α΄ 1). Κατά τη διάταξη αυτή, η οποία διατηρείται σε ισχύ, εικαστικοί καλλιτέχνες μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ) δεν υπάγονται στο ΕΦΚΑ (πρώην ΤΕΒΕ) για κάθε είδους καλλιτεχνική δραστηριότητα, εκτός αν οι ίδιοι επιθυμούν. Συνεπώς, η ασφάλιση των εικαστικών, οι οποίοι είναι μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, στον Ε.Φ.Κ.Α. είναι προαιρετική.

Η προαιρετικότητα της ασφάλισης των εικαστικών καλλιτεχνών κρίθηκε και εξακολουθεί να είναι αναγκαία λόγω της ιδιομορφίας της εικαστικής δραστηριότητας, δεδομένου ότι πρόκειται για δραστηριότητα που δεν αποτελεί επάγγελμα με μόνιμη διάθεση του καλλιτεχνικού έργου και λαμβάνοντας υπόψη της κοινωνικής αξίας και προσφοράς που συνεπάγεται η καλλιτεχνική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικό της παραπάνω φύσης της καλλιτεχνικής δραστηριότητας είναι η ύπαρξη παράλληλης δραστηριότητας υπακτέας στον Ε.Φ.Κ.Α. σε πολλές περιπτώσεις.

Εφόσον οι εικαστικοί επιλέξουν την υπαγωγή τους στην ασφάλιση ως ελεύθεροι επαγγελματίες, οι εισφορές τους υπολογίζονται σύμφωνα με τους κανόνες του άρθρου 39 του ν.4387/2016.

Με το άρθρο 1 του ν.3075/2002 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 2 του ν.3620/2007 (Α΄ 276) και το άρθρο 4 του ν.4151/2013 (Α΄ 103), προβλέπεται η απόδοση συντάξεων σε καλλιτέχνες, λόγω της διακεκριμένης προσφοράς τους μέσω των έργων τους, με βάση εισοδηματικά κριτήρια και εφόσον κριθούν από αρμόδια επιτροπή η οποία συστήνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού και Αθλητισμού. Οι νέες συντάξεις που απονέμονται κάθε χρόνο δεν μπορούν να ξεπερνούν τις είκοσι (20).

Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ.1 του ν.4387/2016, στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του Δημοσίου και όλων των φορέων, ταμείων, κλάδων ή λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., οι οποίοι αναλαμβάνουν δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 60% για όσο χρόνο διατηρούν τη δραστηριότητα. Από τη γραμματική ερμηνεία της διάταξης προκύπτει ότι δεν συνεπάγεται περικοπή της σύνταξης οποιοδήποτε εισόδημα ή δραστηριότητα αλλά προϋπόθεση της περικοπής της σύνταξης είναι, μεταξύ άλλων, η ανάληψη δραστηριότητας η οποία είναι υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α. Επομένως, η άσκηση της δραστηριότητας του εικαστικού καλλιτέχνη και μετά την έναρξη συνταξιοδότησής του με βάση το άρθρο 20 του ν.4387/2016 δεν υπάγεται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ και δεν επιφέρει επιπτώσεις στο ποσό της χορηγούμενης σύνταξης.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ Ο ΑΝΑΠΛ. ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

& ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ