Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2017

Μείωση παραγωγής, εκτίναξη υπηρεσιών

Τη σταδιακή χωρίς σχεδιασμό και αναπτυξιακή προοπτική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας, τα τελευταία 35 χρόνια, δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το διάστημα 1981-2015. Η απασχόληση στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα συρρικνώθηκε δραματικά, ενώ γιγαντώθηκε ο τριτογενής τομέας, με αιχμή τις επιχειρηματικές και χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες αλλά και τις υπηρεσίες κατά κύριο λόγο στη δημόσια διοίκηση. Εξετάζοντας την πορεία της απασχόλησης στους κύριους τομείς της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας διαπιστώνεται, μεταξύ άλλων, η κατάρρευση συγκεκριμένων κλάδων, όπως αυτός της γεωργίας κατά το διάστημα 1981-2015 όσο και αυτός των κατασκευών, κατά την περίοδο της κρίσης, χαρακτηριστικό μιας χώρας χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό.

Αν και τα σλόγκαν περί «παραγωγικής ανασυγκρότησης» ακούγονταν από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν την πορεία των δομικών προβλημάτων στο παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας, παράλληλα με τον μετασχηματισμό της φύσης αλλά και της ποιότητας της απασχόλησης. Ετσι, κατά την πάροδο των ετών, παρατηρείται εκτός από τη μετατόπιση της απασχόλησης από την παραγωγή στις υπηρεσίες, αύξηση της μερικής απασχόλησης και των μακροχρόνια ανέργων, με ταυτόχρονη μείωση του εργατικού δυναμικού. Η κατάσταση επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Αναλυτικά, από την έρευνα προκύπτει ότι η μετατόπιση της απασχόλησης από τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα στον τριτογενή συντελείται βαθμιαία, καθ’ όλη τη διάρκεια των 35 ετών. Ο πρωτογενής τομέας είναι αυτός με τη μεγαλύτερη πτώση, ωστόσο τα τελευταία χρόνια υπήρξε συγκράτηση του σχετικού ποσοστού και το τελευταίο έτος μια μικρή αύξηση, η οποία βέβαια δεν δικαιολογεί τις εκτιμήσεις για «μαζική επιστροφή στα χωράφια». Αναλυτικά, η απασχόληση στον τομέα της γεωργίας, αλιείας και δασοκομίας από 30,7% το 1981, πέφτει στο 17,3% το 2000 και στο 12,2% το 2010, για να ανέλθει στο 12,9% το 2015. Το μερίδιο του δευτερογενούς τομέα στην απασχόληση, τόσο της βιομηχανίας - ενέργειας όσο και των κατασκευών, μειώνεται σταθερά. Στην περίοδο της κρίσης δε, ο τομέας των κατασκευών κατέρρευσε, φθάνοντας από 8,3% το 2005 στο 4% δέκα χρόνια μετά, αποδεικνύοντας την ύπαρξη δομικών προβλημάτων στο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης. Αντίθετα, σημαντική και σταθερή είναι η αύξηση της απασχόλησης στον τριτογενή τομέα καθ’όλη τη διάρκεια της 35ετίας που εξετάζουμε. Αναλυτικά, οι χρηματοπιστωτικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες σχεδόν τετραπλασιάστηκαν (από 3,3% το 1981 σε 11,3% το 2015), ενώ οι «άλλες υπηρεσίες», δηλαδή, κατά κύριο λόγο, η δημόσια διοίκηση, η εκπαίδευση και η υγεία, σχεδόν διπλασιάστηκαν. Αν και δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η μεγέθυνση του Δημοσίου κατά τις προηγούμενες δεκαετίες οδήγησαν την αύξηση της απασχόλησης στον συγκεκριμένο τομέα από 14,4% το 1981 σε 27,4% το 2015, χωρίς στο μεσοδιάστημα να υπάρχουν περίοδοι μείωσης.

Οι αλλαγές στην παραγωγή είχαν ως αποτέλεσμα αντίστοιχες ανατροπές και στον επαγγελματικό χάρτη της Ελλάδας, με κύριο χαρακτηριστικό τη μετατόπιση της απασχόλησης από τα χειρωνακτικά στα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα. Ενώ το 1983 περίπου το 62% των απασχολουμένων εκτελούσε χειρωνακτικά επαγγέλματα, το 2015 το αντίστοιχο ποσοστό πέφτει στο 34%. Η περίοδος 1981-2015 χαρακτηρίζεται από σημαντική αύξηση των μισθωτών, που πλέον καταλαμβάνουν το 65% της απασχόλησης έναντι 48,1% το 1981.

Πηγή: http://www.kathimerini.gr/