βλ. ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

_____

ΘΕΜΑ: «1. Ανακεφαλαίωση οδηγιών διαχείρισης αιτημάτων πιστοποίησης αναπηρίας προς αποφυγή εκ νέου εισαγωγής τους σε Υγειονομική Επιτροπή ΚΕ.Π.Α. για συμπλήρωση εκδοθείσας γνωμάτευσης σε ισχύ – 2. Κρίση επ’ αόριστον της διάρκειας αναπηρίας, όταν η κύρια πάθηση του αιτούντος υπάγεται στις παθήσεις του Πίνακα της με αρ.Φ.11321/οικ.31102/1870/ 31.10.2013 (ΦΕΚ 2906/τ.Β΄/18-11-2013) Yπουργικής Aπόφασης»

Αναφορικά με το θέμα, θέτουμε υπόψη σας τα εξής:

1] Όπως είναι γνωστό, η γνωστοποίηση του αποτελέσματος της πιστοποίησης ποσοστού αναπηρίας από Υγειονομική Επιτροπή ΚΕ.Π.Α., αφορά αμιγώς στην υγειονομική κρίση για το είδος της πάθησης και το βαθμό αναπηρίας που αυτή επιφέρει στον πάσχοντα βάσει του Ενιαίου Πίνακα Πιστοποίησης Ποσοστού Αναπηρίας και ανεξάρτητα από το λόγο που αυτή έχει ζητηθεί, εκδίδεται για κάθε νόμιμη χρήση, δηλαδή για το σύνολο των παροχών αναπηρίας που χορηγούνται από την πολιτεία στα άτομα με αναπηρία, ενώ οι υπηρεσίες που χορηγούν τις εν λόγω παροχές αναπηρίας οφείλουν και υποχρεούνται να κάνουν δεκτές τις γνωματεύσεις των υγειονομικών επιτροπών ΚΕ.Π.Α. και να αποφαίνονται αναλόγως, είτε εγκριτικά είτε απορριπτικά, εκδίδοντας σχετικές εκτελεστές διοικητικές πράξεις.

Με το αρ. Π51/15/17-04-2014 Γενικό Έγγραφο, είχαμε διευκρινίσει ότι, υποχρέωση των Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α. να αποφαίνονται επί θεμάτων πέραν της ανωτέρω αμιγώς υγειονομικής κρίσης γεννάται:

(α) στις περιπτώσεις έκδοσης παραπεμπτικού εγγράφου από τον κατά περίπτωση αρμόδιο Φορέα ή Υπηρεσία του Δημοσίου, στο οποίο διατυπώνονται με σαφήνεια και πληρότητα τα σχετικά με τις επιμέρους διατάξεις της νομοθεσίας τους ερωτήματα προς την υγειονομική επιτροπή και

(β) στις περιπτώσεις ισχύος ειδικών διατάξεων, από τις οποίες ορίζεται ρητά η πρόσθετη υγειονομική κρίση των Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α., όπως π.χ. στις περιπτώσεις υποβολής αιτημάτων για την απαλλαγή από τα τέλη ταξινόμησης και τέλη κυκλοφορίας επιβατικών αυτοκινήτων.

Επίσης, στο ίδιο έγγραφο είχε επισημανθεί η υποχρέωση των Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α. να προβαίνουν σε κάθε περίπτωση στην έκδοση κατά το δυνατόν πληρέστερης και πλήρως αιτιολογημένης γνωμάτευσης αναφορικά με την κατάσταση της υγείας του ασθενούς, συνεκτιμώντας το ιστορικό της πάθησης ή των παθήσεων από τις οποίες πάσχει, τις προσκομισθείσες ιατρικές εξετάσεις και τα αποτελέσματα της κλινικής εξέτασης, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι επανεισαγωγές των ιατρικών φακέλων ή των ίδιων περιστατικών στις Υγειονομικές Επιτροπές για συμπλήρωση των ήδη εκδοθέντων γνωματεύσεων.

Στην πράξη ωστόσο διαπιστώνεται ότι, σε πλείστες περιπτώσεις ζητείται εκ των υστέρων από τους ενδιαφερόμενους -προκειμένου να τύχουν παροχών που δεν είχαν δηλώσει στην αρχική τους αίτηση προς τα ΚΕ.Π.Α.- η συμπλήρωση των γνωματεύσεων σε ισχύ που διαθέτουν με βάση τις ειδικότερες διατάξεις που διέπουν τη χορήγηση αυτών από τις κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες του δημοσίου.

Στο πλαίσιο αυτό και προς διευκόλυνση των εξυπηρετούμενων πολιτών, αλλά και των Γραμματειών και των Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α., παραθέτουμε κατωτέρω τις συνηθέστερες περιπτώσεις για τις οποίες επανέρχονται οι αιτούντες προς έκδοση συμπληρωματικών γνωματεύσεων και σας παρέχουμε οδηγίες διαχείρισης αυτών:

 Σύμφωνα με πάγια αρχή του διοικητικού δικαίου [Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2790/1999, όπως ισχύει)], για την άσκηση παντός δικαιώματος των πολιτών έναντι της πολιτείας απαιτείται η υποβολή εκ μέρους των ενδιαφερόμενων σχετικής αίτησης, από την ημερομηνία υποβολής της οποίας παράγονται τα εκ του νόμου απορρέοντα αποτελέσματα, δεδομένου ότι κάθε υποβληθέν αίτημα εξετάζεται από την κατά περίπτωση αρμόδια δημόσια υπηρεσία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης.

Κατ’ εφαρμογήν της ανωτέρω πάγιας αρχής, για κάθε αίτηση πιστοποίησης αναπηρίας που υποβάλλεται στα ΚΕ.Π.Α. απαιτείται υποχρεωτικά η προσκόμιση πρόσφατων ιατρικών δικαιολογητικών με βάση τα οποία αξιολογείται η κατάσταση της υγείας του ασθενούς κατά τον κρίσιμο χρόνο της εξέτασής του από την αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή και εκδίδεται γνωμάτευση, η ισχύς της οποίας άρχεται από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, εκτός εάν συντρέχουν ειδικοί λόγοι διαφοροποίησης της ημερομηνίας έναρξης της υγειονομικής κρίσης (π.χ. διατακτικό απόφασης δικαστηρίου, διάταξη νόμου, ερώτημα παραπέμποντα ασφαλιστικού φορέα, ή ρητό αίτημα του εξεταζόμενου για βάσιμους και νόμιμους λόγους).

Επί παραδείγματι, στις περιπτώσεις αξιολόγησης αιτήματος παράτασης συνταξιοδοτικής ή προνοιακής παροχής λόγω αναπηρίας, παρόλο που κατά κανόνα η σχετική αίτηση υποβάλλεται στα ΚΕ.Π.Α. είτε προγενέστερα είτε μεταγενέστερα της ημερομηνίας λήξης ισχύος της προηγούμενης γνωμάτευσης, η έναρξη της υγειονομικής κρίσης προσδιορίζεται από την επομένη της λήξεως αυτής, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία του κατά περίπτωση αρμόδιου για την παροχή φορέα.

Επίσης, σχετικά με τις γνωματεύσεις που εκδίδονται μεταξύ άλλων και για φορολογική χρήση, όπως είχαμε επισημάνει στην Εγκύκλιο 50/2014 (σελ.3), η εκτίμηση για τη διάρκεια της αναπηρίας των αιτούντων πρέπει να αφορά πλήρη ημερολογιακά έτη, ανεξάρτητα από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, για λόγους διευκόλυνσης της φορολογικής διοίκησης.

Στην πράξη ωστόσο διαπιστώθηκε ότι κατά την υποβολή της αίτησης για φορολογική χρήση εκ μέρους των ενδιαφερόμενων ενδέχεται να συντρέχουν οι εξής περιπτώσεις:

α] ο φορολογούμενος να επιθυμεί την απαλλαγή του από το φόρο των εισοδημάτων που απέκτησε ή θα αποκτήσει εντός του εκάστοτε τρέχοντος έτους που υποβάλλει τη σχετική αίτηση και για όσο χρόνο μετά γνωματεύσει η Υγειονομική Επιτροπή. Εν προκειμένω, επειδή η διαδικασία εκκαθάρισης των εισοδημάτων κάθε φορολογικού έτους διενεργείται από τις Δ.Ο.Υ. το αμέσως επόμενο οικονομικό έτος, μετά από υποβολή των σχετικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, η έναρξη της υγειονομικής κρίσης πρέπει να αναδράμει από την πρώτη ημέρα του έτους υποβολής της σχετικής αίτησης μέχρι την τελευταία ημέρα του έτους που εκτιμά η επιτροπή ότι θα διαρκέσει η αναπηρία, ή εφ’όρου ζωής, αν η περίπτωση εμπίπτει στις μη αναστρέψιμες παθήσεις [από 1/1/2…. έως 31/12/2…. ή εφ’όρου ζωής] .

β] ο φορολογούμενος να επιθυμεί την απαλλαγή του από το φόρο των εισοδημάτων που απέκτησε κατά το προηγούμενο της σχετικής αίτησής του στα ΚΕ.Π.Α. φορολογικό έτος, για τα οποία έχει υποβάλλει ή πρόκειται να υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος και εκκρεμεί η εκκαθάρισή τους από την αρμόδια Δ.Ο.Υ..

Η εν λόγω εκδοχή, όπως γνωρίζετε, αφορούσε κατά το τρέχον έτος ένα πολύ μεγάλο πλήθος μη έγκαιρα ενημερωμένων πολιτών λόγω αλλαγής της φορολογικής νομοθεσίας, οι περιπτώσεις των οποίων επανεισήχθησαν με δαπάνες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σε Υγειονομικές Επιτροπές για την αναδρομική έναρξη (από 1/1/2015) ισχύος των γνωματεύσεων που ήδη διέθεταν και ήταν σε ισχύ.

Επειδή ευνόητα η διαδικασία αυτή, αφενός δεν είναι η ενδεδειγμένη σε μια ευνομούμενη πολιτεία, αφετέρου δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α., λαμβανομένου επιπρόσθετα υπόψη ότι από το έτος 2015 το taxis.net ενημερώνεται ανελλιπώς με τα αρχεία των οριστικοποιημένων στο ΟΠΣ/ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γνωματεύσεων ΚΕ.Π.Α., θα πρέπει κατά την υποβολή αιτήσεων για φορολογική χρήση στα ΚΕ.Π.Α. να ενημερώνονται σχετικά οι πολίτες, ώστε να δηλώνουν ρητά στο σώμα της αίτησης εάν η υγειονομική κρίση ζητείται για την εκκαθάριση των εισοδημάτων του τρέχοντος έτους υποβολής της σχετικής αίτησής τους, ή των εισοδημάτων του προηγούμενου έτους για τα οποία εκκρεμεί εκκαθάριση εντός του τρέχοντος έτους υποβολής της σχετικής αίτησής τους.

Σε κάθε άλλη περίπτωση που επανέρχονται με αίτημα την έναρξη της υγειονομικής κρίσης για την εκκαθάριση εισοδημάτων που ανάγονται σε ακόμη προγενέστερα έτη (π.χ. με υποβληθείσα το έτος 2016 αίτησή τους ζητούν έναρξη της υγειονομικής κρίσης από 1.1.2013 ή 1.1.2014) δεν θα γίνεται δεκτή καμία αίτηση από τις Γραμματείες ΚΕ.Π.Α., εάν αυτή δεν συνοδεύεται από έγγραφο Σημείωμα της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. προς τα ΚΕ.Π.Α. ότι πράγματι εκκρεμεί εκκαθάριση των εισοδημάτων τους για τα έτη αυτά.

Τέλος, τονίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση αιτήματος για φορολογική χρήση, εφόσον διαπιστώνεται κατά την εξέταση κινητική αναπηρία, θα πρέπει να αναγράφεται διακριτά στο σώμα της γνωμάτευσης το ποσοστό στην κινητική αναπηρία, για την πρόσθετη απαλλαγή των φορολογουμένων από τον ΕΝΦΙΑ.

 Επειδή παρατηρείται συχνά μετά την έκδοση γνωματεύσεων για την παράταση των συνταξιοδοτικών παροχών να επανέρχονται οι κατά περίπτωση αρμόδιες υπηρεσίες συντάξεων με διευκρινιστικά ή πρόσθετα ερωτήματα προς τις υγειονομικές επιτροπές, εφεξής, κάθε αίτημα ασφαλισμένου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης για την παράταση του συνταξιοδοτικού του δικαιώματος λόγω αναπηρίας θα συνοδεύεται υποχρεωτικά από παραπεμπτικό του ασφαλιστικού του φορέα.

 Με γνώμονα ότι η γνωμάτευση που εκδίδεται μετά από υπηρεσιακό σημείωμα αφορά την τελευταία εν ισχύ υγειονομική κρίση για την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου προσώπου, θα πρέπει αυτή να είναι πλήρης, δηλαδή, να μεταφέρεται σε αυτήν αυτούσια η αρχική διάγνωση, επί της οποίας θα διευκρινίζονται ή συμπληρώνονται τα εκάστοτε αιτούμενα πρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία.

 Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την ομοιόμορφη αποτύπωση στην εκδιδόμενη ηλεκτρονικά Γνωστοποίηση Αποτελέσματος Πιστοποίησης Αναπηρίας της κρίσης των Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α. περί της ασφαλιστικής αναπηρίας των ασφαλισμένων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, στην οποία οφείλουν λόγω αρμοδιότητας να προβαίνουν στις περιπτώσεις που αναφέρονται ρητά στο με αρ.πρωτ. Π51/44/12-12-2014 Γενικό Έγγραφο της υπηρεσίας μας, επισημαίνεται ότι:

Επειδή το σχετικό τυποποιημένο λεκτικό της χειρόγραφης γνωμάτευσης και της αντίστοιχης ηλεκτρονικής της έκδοσης (Γνωστοποίηση Αποτελέσματος) περί ανικανότητας άσκησης του συνήθους επαγγέλματος δεν αποδίδει ορθά την 5

ασφαλιστική κρίση των Υγειονομικών Επιτροπών, τόσο όσον αφορά τις περιπτώσεις των ασφαλισμένων μέχρι 31/12/1992 στον Ο.Α.Ε.Ε. και λοιπά Επαγγελματικά Ταμεία (ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ), καθώς και των εντασσόμενων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τ.Κλάδων Σύνταξης των Ειδικών Ταμείων (Τραπεζών, ΟΤΕ κ.λπ.), όσο και των ασφαλισμένων από 1/1/1993 και μετά όλων των Φ.Κ.Α. (συμπεριλαμβανομένου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), προτείνεται, μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις στο σχετικό λογισμικό του ΟΠΣ/ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, να μην χρησιμοποιείται το σχετικό πεδίο, αλλά να συμπληρώνονται οι σχετικές γνωματεύσεις ως εξής:

Στην πρώτη σελίδα της χειρόγραφης γνωμάτευσης, στο πεδίο ‘ επιπλέον ιατρική κρίση βάσει παραπεμπτικού’ θα διενεργείται η κρίση της ασφαλιστικής αναπηρίας ως εξής:

 Όταν πρόκειται για ασφαλισμένο Φ.Κ.Α. (πλην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) μέχρι 31.12.1992

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ: Για το σύνολο των ανωτέρω παθήσεων ο ασφαλισμένος φέρει ποσοστό ανατομοφυσιολογικής βλάβης …….% εξαιτίας της οποίας κρίνεται ανίκανος για την άσκηση του επαγγέλματός του (………………………..) σε ποσοστό …… % (ιατρική και ασφαλιστική αναπηρία) από …/……/20… έως …/……/20….

 Όταν πρόκειται για ασφαλισμένο Φ.Κ.Α. από 1.1.1993 και μετά

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ: Για το σύνολο των ανωτέρω παθήσεων ο ασφαλισμένος φέρει ποσοστό ανατομοφυσιολογικής βλάβης …….%, εξαιτίας της οποίας κρίνεται ανίκανος για την άσκηση του συνήθους επαγγέλματός του (…………………) -κατά την έννοια της παρ.5 του άρθρου 27 του ν.1902/1990- σε ποσοστό …… % (ιατρική και ασφαλιστική αναπηρία) από …/……/20… έως …/……/20…. [ανώτατο όριο ποσοστού ασφαλιστικής αναπηρίας 15% επί του ποσοστού ιατρικής αναπηρίας]

Σημειώνεται ότι η εν λόγω ιατρική εκτίμηση της ασφαλιστικής αναπηρίας αφορά αποκλειστικά τον παραπέμποντα ασφαλιστικό φορέα για τη χορήγηση ή την παράταση των συνταξιοδοτικών παροχών αναπηρίας, ενώ το τυποποιημένο λεκτικό της δεύτερης σελίδας της χειρόγραφης γνωμάτευσης « Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το συνολικό ποσοστό αναπηρίας τ… ανέρχεται σε (αριθ.) …..% ολογράφως ………………………….κατά ιατρική πρόβλεψη από …../…../….. έως …./…./…..» αφορά αμιγώς την πιστοποίηση της ιατρικής αναπηρίας του εξεταζόμενου που ισχύει για κάθε νόμιμη χρήση.

 Κατά την υγειονομική εξέταση αιτούντων με προβλήματα όρασης, όταν διαπιστώνεται τυφλότητα που επήλθε αποδεδειγμένα σε χρονικό σημείο προγενέστερο της αίτησης στα ΚΕ.Π.Α., αυτό θα πρέπει να διατυπώνεται διακριτά στο σχετικό πεδίο της δεύτερης σελίδας της χειρόγραφης γνωμάτευσης, ως εξής:

« Παρουσιάζει τύφλωση και στους δύο οφθαλμούς ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΥΦΛΟΣ: ΝΑΙ

Ημερομηνία εμφάνισης τυφλότητας από ……- εκ γεννετής / - από την παιδική ηλικία / - από …/…/…. (ημερομηνία βίαιου συμβάντος, εμφάνισης εκφυλιστικής νόσου) κ.λπ.»

Σημειώνεται ότι, η ημερομηνία επέλευσης της αναπηρίας είναι ανεξάρτητη εκείνης της έναρξης τυχόν οικονομικών αποτελεσμάτων ή ευεργετημάτων.

 Στο πλαίσιο των ανωτέρω διευκρινίσεων που αφορούν στην ορθή κατανόηση του θεσμικού ρόλου και σκοπού των ΚΕ.Π.Α., ευνόητο είναι ότι, όταν κατά την παραπομπή των ασφαλισμένων Ασφαλιστικού Φορέα στα ΚΕ.Π.Α. για τη χορήγηση ή παράταση συνταξιοδοτικής παροχής λόγω αναπηρίας, οι ασφαλισμένοι αιτούνται ταυτόχρονα και οποιαδήποτε άλλη παροχή, απαλλαγή, ή διευκόλυνση που ενδέχεται εξαιτίας της αναπηρίας τους να δικαιούνται από την πολιτεία, δεν καταβάλλουν παράβολο, εφόσον εκδίδεται μία γνωμάτευση για κάθε νόμιμη χρήση.

 Τέλος, σας κοινοποιούμε Πίνακα με τα ισχύοντα Προνοιακά Προγράμματα Οικονομικής Ενίσχυσης ΑμεΑ, για τα οποία απαιτείται πιστοποίηση ποσοστού αναπηρίας.

2] Σε κάθε περίπτωση που η κύρια πάθηση του εξεταζόμενου εμπίπτει στον Πίνακα Παθήσεων για τις οποίες η διάρκεια της αναπηρίας κρίνεται επ’αόριστον [Εγκύκλιος 3/2014], η εκτιμώμενη διάρκεια ισχύος του συνολικού ποσοστού αναπηρίας, που συνδιαμορφώνεται με τις δευτερεύουσες παθήσεις, θα προσδιορίζεται επ’ αόριστον.

Ομοίως, στις περιπτώσεις συνύπαρξης στον ίδιο ασθενή δύο παθήσεων της αυτής βαρύτητας, εκ των οποίων η μία υπάγεται στον σχετικό Πίνακα και η άλλη όχι, θα εκδίδεται γνωμάτευση σύμφωνα με τα ανωτέρω, δηλαδή, η διάρκεια του συνολικού ποσοστού αναπηρίας θα κρίνεται επ’ αόριστον, καθόσον ο επιμερισμός ως προς τη χρονική διάρκεια, αφενός δεν συνάδει με την ολιστική αντιμετώπιση του ασθενή από τη σύγχρονη ιατρική επιστήμη, αφετέρου δε, προκαλεί σύγχυση ως προς τη χορήγηση των πάσης φύσεως παροχών.

Εφιστάται η προσοχή στους ιατρούς του Ειδικού Σώματος Ιατρών Υγειονομικών Επιτροπών ΚΕ.Π.Α., καθώς και στους γραμματείς των Υγειονομικών Επιτροπών, για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των ανωτέρω.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΑμεΑ (.pdf)

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ

ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Π. ΜΑΡΙΑ

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ

ΓΕΝ.Δ/ΝΣΗΣ ΑΣΦ/ΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΙΩΑΝΝΑ ΓΑΤΗ-ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ