Δευτέρα 29 Αυγούστου 2016

Είδος προς εξαφάνιση η επιταγή ως μέσο πίστωσης

ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ

Σε σταδιακή κατάργηση της πίστωσης μέσω επιταγών οδηγείται η αγορά εν μέσω της γενικευμένης κρίσης που μαστίζει την οικονομία, αλλά και της αβεβαιότητας που επηρεάζει τα συναλλακτικά ήθη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση Επισκόπησης του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος που δημοσίευσε η ΤτΕ για το 2015, το σύστημα εκκαθάρισης επιταγών επεξεργάστηκε 156.000 λιγότερες επιταγές σε σχέση με το 2014, με το ημερήσιο όριο του αριθμού των επιταγών που παρουσιάστηκαν για συμψηφισμό να μειώνεται κατά 27%.

Ο αριθμός των επιταγών που παρουσιάστηκαν για συμψηφισμό υποχώρησε το 2015 στις 445.697 από 601.450 το 2014, ενώ η αξία των επιταγών που συμψηφίστηκαν περιορίστηκε στα 39,5 δισ. ευρώ από 62,8 δισ. ευρώ το 2014. Να σημειωθεί ότι οι επιταγές που εκκαθαρίζονται από το γραφείο συμψηφισμού δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο της αγοράς των επιταγών που κυκλοφορεί στο σύστημα, καθώς σε αυτές θα πρέπει να προστεθούν και εκείνες που εκκαθαρίζονται μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ και οι οποίες υποχώρησαν, με τη σειρά τους, από τα 57,2 δισ. ευρώ το 2014 σε 45,6 δισ. ευρώ το 2015. Συνολικά, οι επιταγές που διακινήθηκαν στο σύστημα μειώθηκαν από 120 δισ. ευρώ το 2014 σε 85,1 δισ. ευρώ το 2015.

Τα capital controls

Η μείωση είναι αντιπροσωπευτική της τάσης που καταγράφεται στην αγορά, δηλαδή της μείωσης στη χρήση των επιταγών από τον εμπορικό κόσμο, ως αποτέλεσμα της πτώσης του τζίρου των επιχειρήσεων. Μέρος αυτής της υποχώρησης αποδίδεται και στη σταδιακή αντικατάσταση της χρήσης των επιταγών με μεταφορές κεφαλαίων –κυρίως μετά την επιβολή των capital controls– για την εξόφληση εταιρικών υποχρεώσεων, αλλά και στις ηλεκτρονικές πληρωμές που καθιέρωσε το Δημόσιο κατόπιν επιταγής των θεσμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, η πτώση στην κίνηση των επιταγών μέσω του γραφείου συμψηφισμού αντιστοιχεί σε μείωση της αξίας των επιταγών που παρουσιάστηκαν προς συμψηφισμό κατά 23,3 δισ. ευρώ, καταγράφοντας πτώση 37%. Αντίστοιχα, ο ημερήσιος μέσος όρος του αριθμού των επιταγών περιορίστηκε κατά 27%, από τις 2.359 σε 1.728, ενώ η αξία των επιταγών συρρικνώθηκε κατά 38%.

Η υποχώρηση των επιταγών ως συναλλακτικού μέσου αποτυπώνεται και στα στοιχεία για τη μείωση των επιταγών που σφραγίζονται από το σύστημα, δηλαδή των ακάλυπτων. Με εξαίρεση το τρίμηνο Μαΐου - Ιουλίου, οπότε η εκτίναξη που καταγράφεται οφείλεται αποκλειστικά στο σφράγισμα επιταγών της επιχείρησης Μαρινόπουλου και συμπίπτει με την κορύφωση του προβλήματος και την κατάθεση αίτησης υπαγωγής στο άρθρο 99 για προστασία από τους πιστωτές, η χρονιά μέχρι και τον Απρίλιο κινήθηκε πτωτικά και είναι αποτέλεσμα του περιορισμού στη χρήση τους. Μετά την εκδήλωση του προβλήματος με τον Μαρινόπουλο οι ακάλυπτες επιταγές άρχισαν να αυξάνονται και εκτινάχθηκαν στα 358,9 εκατ. ευρώ το επτάμηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου, από 95,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό επτάμηνο.

Η μείωση των ακάλυπτων επιταγών τα τελευταία έτη είναι δραματική, καθώς, από τα 2,1 δισ. ευρώ το 2011, υποχώρησαν στα 207,8 εκατ. ευρώ στα τέλη του 2015· ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος της μείωσης δεν οφείλεται στην εξυγίανση της αγοράς και στη βελτίωση της ρευστότητας στο σύστημα. Σε μεγαλύτερο βαθμό αποδίδεται στη μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων και, παρά το γεγονός ότι ο περιορισμός τους και η στροφή προς τους ηλεκτρονικούς τρόπους πληρωμών είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν μπορεί να υποβαθμιστεί το γεγονός ότι η συρρίκνωση είναι και αποτέλεσμα της απουσίας συναλλαγών.

Πηγή: http://www.kathimerini.gr/