Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015

Οι σχεδιασμοί για έλεγχο και πάταξη της φοροδιαφυγής έμειναν στα χαρτιά

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ

Επί πέντε χρόνια το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο «χτίζεται» και ακόμη δεν υπάρχει καν πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής που έχει αναλάβει το ζήτημα. Ολα τα μέτρα ενίσχυσης της... ζήτησης για έκδοση αποδείξεων –μέχρι και η λαχειοφόρος αγορά με πλούσια δώρα– είτε απέτυχαν είτε παρέμειναν στα χαρτιά. Οπως στη σφαίρα του σχεδιασμού παρέμεινε και η αυτόματη ηλεκτρονική ενημέρωση των φορολογικών αρχών για την έκδοση των τιμολογίων, στην οποία θα προχωρούν εκατοντάδες χιλιάδες επιτηδευματίες και επιχειρήσεις. Τα στοιχεία για τις δαπάνες εκατομμυρίων φορολογουμένων που εστάλησαν από χιλιάδες επιχειρήσεις μαζικά στο Taxis, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων, «στοιβάζονται» σε σκληρούς δίσκους και παραμένουν αναξιοποίητα, ενώ και το μέτρο της τριμηνιαίας υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών-προμηθευτών πηγαίνει από παράταση σε παράταση. Αυτόματος μηχανισμός «διόρθωσης» των αξιών των ακινήτων δεν υπάρχει, ενώ παρά την πλήρη άρση του τραπεζικού απορρήτου έναντι των φορολογικών αρχών, το υπουργείο Οικονομικών δεν είναι σε θέση να εντοπίζει αυτόματα «περίεργες» μεταβολές στις τραπεζικές καταθέσεις των φορολογουμένων.

Κάθε μεταρρύθμιση που ακούστηκε ή σχεδιάστηκε τα τελευταία χρόνια έχει τη δική της ιστορία, η οποία συνήθως δεν έχει θετική κατάληξη.

- Περιουσιολόγιο: Η νέα κυβέρνηση ποντάρει πολλά σε αυτό. Ωστόσο, δεν θα βρει κάτι έτοιμο. Ο νόμος που ψηφίστηκε το 2010 εξαιρεί από την υποχρεωτική καταγραφή όλων των περιουσιακών στοιχείων τις καταθέσεις και τα ομόλογα, ενώ η επιτροπή που συγκροτήθηκε το 2013 για να προτείνει το πώς θα «χτιστεί» η φορολογική βάση δεν έχει παραδώσει ακόμη το πόρισμά της. Η ενσωμάτωση και των καταθέσεων, εκτός του ότι απαιτεί νέο νόμο και σχετικές υπουργικές αποφάσεις, προϋποθέτει και διασύνδεση όλων των καταθέσεων με τα ονόματα των φορολογουμένων βάσει ΑΦΜ. Για να τεθεί ένα τέτοιο εργαλείο σε επιχειρησιακή λειτουργία, απαιτούνται πολλοί μήνες συντονισμένων δράσεων.

- Καταγραφή δαπανών: Πριν από τρία χρόνια, ζητήθηκε από χιλιάδες εταιρείες παροχής υπηρεσιών να αποστέλλουν μαζικά στοιχεία στο Taxis προκειμένου να ελέγχεται αν οι δαπάνες των φορολογουμένων συνάδουν με τα δηλωθέντα εισοδήματα. Ο συγκεκριμένος έλεγχος ήταν «ιδέα» του αμερικανικού IRS που έφερε και στο ελληνικό φορολογικό δίκαιο τη λογική των «έμμεσων τεχνικών ελέγχου». Τα στοιχεία έφτασαν στο υπουργείο Οικονομικών για δύο χρονιές, ωστόσο δεν έχουν αξιοποιηθεί.

- Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, θεσπίστηκε υποχρέωση οι επιχειρήσεις και οι επιτηδευματίες να δηλώνουν ηλεκτρονικά στην εφορία και το τελευταίο τιμολόγιο (ακόμη και του ενός ευρώ) και μάλιστα ανά τρίμηνο.

Οι επιχειρήσεις εξοπλίστηκαν με ειδικό λογισμικό, ανέθεσαν το έργο σε προσωπικό αλλά το μέτρο πηγαίνει από παράταση σε παράταση. Νέα προθεσμία έχει οριστεί η 2α Μαρτίου. Με ορατό το ενδεχόμενο να υπάρξει και άλλη παράταση, ένα εκατομμύριο επαγγελματίες θα πρέπει να δηλώσουν αναλυτικά, ανά τρίμηνο, όλες τις συναλλαγές που έγιναν ακόμη και πριν από 14 μήνες. Οι πιθανότητες αξιοποίησης των δηλώσεων για τον εντοπισμό παραβάσεων είναι πλέον ελάχιστες.

- Μόλις προ μηνών, ψηφίστηκε ο νόμος για τη ρύθμιση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων. Μετά την ψήφιση του νόμου, διαπιστώθηκε ότι μηχανισμός για τον εντοπισμό των οφειλών ανεξαρτήτως προέλευσης δεν υπάρχει και πρέπει να δημιουργηθεί. Την ώρα που οι οφειλές των ιδιωτών εξελίσσονται σε μάστιγα, δυνατότητα της Πολιτείας να γνωρίζει τι χρωστάει ο κάθε πολίτης ώστε να σχεδιάσει την κατάλληλη πολιτική δεν υπάρχει. Ακόμη και για τον συμψηφισμό επιστροφών φόρου με οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία ακολουθείται «ημιαυτόματη» διαδικασία, ενώ το σχέδιο για κοινή πλατφόρμα είσπραξης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών παραμένει στα συρτάρια.

Δηλώσεις Ε9 χωρίς... πιστοποίηση

Περισσότερες από τρία εκατ. διορθωτικές δηλώσεις Ε9 υποβλήθηκαν στο τέλος του 2014 λόγω των λαθών που είχαν γίνει και οδήγησαν σε καταλογισμό υψηλότερου ΕΝΦΙΑ. Τα λάθη ήταν αποτέλεσμα μιας διαδικασίας η οποία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Την ευθύνη για τη συμπλήρωση του Ε9 έχει ο ίδιος ο φορολογούμενος ο οποίος ελεύθερα μπορεί με τους κωδικούς του να τροποποιεί την «εικόνα» της περιουσίας του στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο της εφορίας. Ολες οι συζητήσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια να ακολουθηθεί μια «πιστοποιημένη» διαδικασία, ώστε η συμπλήρωση να γίνεται από πιστοποιημένους χρήστες του Taxis που θα φέρουν και την ευθύνη των όσων αναγράφουν, έπεσαν στο κενό. Ετσι, η βάση δεδομένων στην οποία υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία αξίας 680 δισ. εν πολλοίς στηρίζεται στην ειλικρίνεια των φορολογουμένων αλλά και στην απειλή ότι αν κάτι αποκρύψουν, δεν θα μπορούν να κάνουν πράξη που να αφορά την ακίνητη περιουσία τους.

Ιδια εικόνα και με τον υπολογισμό των αξιών των ακινήτων που παραμένουν αμετάβλητες από το 2007. Στόχος ήταν να θεσπιστεί ένας μηχανισμός αυτόματης αναθεώρησης των αξιών -π.χ. σε ετήσια βάση- ώστε οι λεγόμενες αντικειμενικές αξίες να αποτυπώνουν τα δεδομένα της αγοράς. Επιτροπή, που συγκροτήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών από το περασμένο καλοκαίρι, είχε εντολή να τελειώσει το έργο της στο τέλος του 2016 ώστε οι νέες αξίες να εφαρμοστούν από το 2017. Η νέα κυβέρνηση έχει εξαγγείλει άμεση τροποποίησή τους...

Πηγή: http://www.kathimerini.gr/