ΘΕΜΑ: Λειτουργία της Αποκεντρωμένης Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

A. Με τον ν. 4152/2013 (ΦΕΚ Α’ 107) καθιερώθηκαν νέες διαδικασίες για τον συντονισμό των υποθέσεων κρατικών ενισχύσεων και ιδιαίτερα για την έγκριση και σύννομη υιοθέτηση κρατικών μέτρων, που ενδέχεται να συνιστούν κρατική ενίσχυση, μέσω της γνωμοδοτικής παρέμβασης της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων (ΚεΜΚΕ) του Υπ. Οικονομικών και του δικτύου των Αποκεντρωμένων Μονάδων Κρατικών Ενισχύσεων (ΑΜΚΕ) κάθε Υπουργείου.

Διευκρινίζεται ότι ως κρατική ενίσχυση σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ λογίζεται κάθε οικονομικό πλεονέκτημα ¹ σε φορείς που ασκούν οικονομική δραστηριότητα ² και το οποίο σωρευτικά:

• χορηγείται με κρατικούς πόρους³ άμεσα ή έμμεσα, και με οποιαδήποτε μορφή,

• αποτελεί ευνοϊκή μεταχείριση ορισμένων μόνο επιχειρήσεων ή κλάδων παραγωγής

• επηρεάζει το ενδοενωσιακό εμπόριο και νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε.

Ενδεικτικά αναφέρονται ως πιθανές μορφές ενίσχυσης: οι επιχορηγήσεις, οι φορολογικές και ασφαλιστικές απαλλαγές και ελαφρύνσεις, οι εγγυήσεις, οι επιδοτήσεις επιτοκίου, οι κρατικές εισφορές ή οι συμμετοχές σε κεφάλαιο επιχειρήσεων, η διαγραφή χρεών, η μετατροπή τους σε μετοχικό κεφάλαιο, οι ιδιωτικοποιήσεις με ευνοϊκότερους της αγοράς όρους, ο ευνοϊκός διακανονισμός χρέους, το ευνοϊκό κοστολόγιο από κρατικούς φορείς, η πώληση ή η εκμίσθωση δημόσιας έκτασης σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, το ευνοϊκό κοστολόγιο παροχής ειδών ή υπηρεσιών από κρατικό φορέα σε συγκεκριμένη επιχείρηση, η προμήθεια για λογαριασμό του κράτους, υλικών και υπηρεσιών σε όγκο και μέγεθος που δεν εξυπηρετεί πραγματικές ανάγκες κλπ.

Β. Με τον νέο οργανισμό του Υπουργείου, η Αποκεντρωμένη Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΑΜΚΕ) του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, ως Αυτοτελές Τμήμα υπαγόμενο στον Υπουργό, έχει τις παρακάτω βασικές αρμοδιότητες:

- Την προετοιμασία/βελτίωση και προώθηση των σχεδίων, που αφορούν σε διαχείριση ή παροχή κρατικών πόρων και ενδέχεται να εμπεριέχουν στοιχεία κρατικής ενίσχυσης με την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ, τα οποία εισηγούνται οι Υπηρεσίες και οι εποπτευόμενοι φορείς του Υπουργείου, για γνωμοδότηση από την ΚεΜΚΕ, συνοδευόμενα από αναλυτική περιγραφή και τεκμηρίωση

- Την εποπτεία και την υποστήριξη των Υπηρεσιών και των εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας σε ότι αφορά την τήρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, τόσο κατά την προετοιμασία και την υλοποίηση μέτρων που εμπεριέχουν στοιχεία κρατικής ενίσχυσης, όσο και στις περιπτώσεις υποχρέωσης ανάκτησης παράνομων κρατικών ενισχύσεων, σε συνέχεια σχετικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, καθώς και η σχετική ενημέρωση της ΚεΜΚΕ

- Την μέριμνα για την καταχώρηση των κοινοποιήσεων σχεδίων κρατικών ενισχύσεων στο ηλεκτρονικό σύστημα SAΝI, όπου απαιτείται, καθώς και την καταχώρηση στοιχείων σχετικά με τις πραγματοποιηθείσες δαπάνες κρατικών ενισχύσεων αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας στο ηλεκτρονικό σύστημα SARI.

Γ. Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούνται όλες οι υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας καθώς και οι εποπτευόμενοι φορείς:

1. Να αποστέλλουν κάθε σχέδιο νόμου, τροπολογία σε σχέδιο νόμου, οποιαδήποτε κανονιστική πράξη ή άλλη νομική/διοικητική πράξη που ενδέχεται να εμπεριέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης, προ της ψήφισης του νόμου ή της τελικής υπογραφής του αρμόδιου οργάνου, στην Αποκεντρωμένη Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων (ΑΜΚΕ) του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας για την προκαταρκτική εξέταση, και προώθηση στην ΚεΜΚΕ.

Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση, ένα προωθούμενο μέτρο που ενδέχεται να συνιστά κρατική ενίσχυση, δεν μπορεί να υιοθετηθεί χωρίς τη θετική γνώμη της ΚεΜΚΕ είτε την έγκρισή του από την Ε.Ε., κατόπιν κοινοποίησης, όπου απαιτείται ⁴.

2. Να παρέχουν στην ΚεΜΚΕ στοιχεία και απόψεις επί θεμάτων κρατικών ενισχύσεων αρμοδιότητας τους, σε περίπτωση αιτήματος για παροχή πληροφοριών από την ΚεΜΚΕ ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με την ανάκτηση τυχόν παράνομων ενισχύσεων, καθώς και για την υποβολή στοιχείων στα ηλεκτρονικά συστήματα SANI/SARI. H εμπρόθεσμη υποβολή των παραπάνω στοιχείων εκ μέρους των αρμόδιων για το εκάστοτε εξεταζόμενο μέτρο φορέων, αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμόρφωση της χώρας με τις τιθέμενες προθεσμίες, τη διασφάλιση αγαστής συνεργασίας της χώρας με την ΕΕ καθώς και την αποφυγή επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ για μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις της χώρας όπως απορρέουν από την Συνθήκη ΣΛΕΕ.

Επισημαίνεται ότι βάσει του ν. 4152/2013 η ΚεΜΚΕ αποτελεί το μοναδικό σημείο επαφής των ελληνικών αρχών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για θέματα κρατικών ενισχύσεων. Ως εκ τούτου, η σχετική αλληλογραφία υπογράφεται αρμοδίως από την ΚεΜΚΕ και προωθείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΜΕΑ).

Στο πλαίσιο των ανωτέρω, παρακαλούμε για την τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών και παραμένουμε στη διάθεσή σας για διευκρινίσεις και συνεργασία.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

_____

¹ Οικονομικό πλεονέκτημα, κατά την έννοια του άρθρου 107 παρ.1 της ΣΛΕΕ, είναι κάθε οικονομικό όφελος το οποίο δεν θα είχε αποκομίσει επιχείρηση υπό τις συνήθεις συνθήκες της αγοράς, δηλαδή ελλείψει κρατικής παρέμβασης. Μπορεί να έχει οποιαδήποτε μορφή και όχι απαραίτητα τη μορφή άμεσης δαπάνης, όπως η καταβολή χρημάτων ή ένα ευνοϊκό δάνειο, αλλά και τη μορφή απώλειας κρατικών εσόδων (Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, Μονάδα Κρατικών Ενισχύσεων, Οδηγός Κρατικών Ενισχύσεων, Οκτώβριος 2013, σελ. 22)

²Οικονομική δραστηριότητα χαρακτηρίζεται κάθε δραστηριότητα που συνιστάται στην προσφορά αγαθών και υπηρεσιών σε μια αγορά. Φορείς που ασκούν οικονομική δραστηριότητα και εμπίπτουν στην έννοια της επιχείρησης, από την άποψη των κρατικών ενισχύσεων (στο πλαίσιο του άρθρου 107 παρ.1), είναι όλα τα είδη επιχειρήσεων, προσωπικές, κεφαλαιούχες, συμμετοχικές, δημόσιες ή ιδιωτικές καθώς και φυσικά πρόσωπα που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα σε δεδομένη αγορά (Οπ.π, σελ. 19)

³ Η έννοια των κρατικών πόρων συνίσταται ακριβώς στο ότι πρόκειται για χρήματα τα οποία βρίσκονται υπό διαρκή δημόσιο έλεγχο, δηλαδή το κράτος αποφασίζει άμεσα ή έμμεσα για τη διάθεσή τους (Οπ.π, σελ.25)

⁴ Βλ.Σχετική νομοθεσία

Σχετική νομοθεσία

1. Κύριες Κατευθυντήριες γραμμές (για μέτρα κρατικών ενισχύσεων που δεν εμπίπτουν στον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό (ΓΑΚ) και πρέπει να κοινοποιηθούν στην ΕΕ)

- Απασχόληση εργαζομένων και εργαζομένων με αναπηρία:

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52009XC0811(02)&from=EN

- Επαγγελματική εκπαίδευση:

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52009XC0811(01)&from=EN

- Διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων:

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014XC0731(01)&from=EN

2. Κανονισμός 1407/2013 για τις Ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας γενικής εφαρμογής: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013R1407&qid=1418214441648&from=EL

3. Κανονισμός 651/2014 της Επιτροπής (Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός ΓΑΚ) γενικής εφαρμογής: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0651&qid=1418213682700&from=EL