Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014

Ποιος είναι ο άγνωστος που αποφασίζει ποιες επιχειρήσεις θα εισπράξουν ΦΠΑ;

Του Κωστή Χ. Πλάντζου

Με μια ανυπόγραφη επιστολή που βρίσκουν κάθε 15 μέρες στον υπολογιστή τους από έναν μυστηριώδη και άγνωστο σε αυτούς αποστολέα, με την οποία τους δίνεται εντολή να βγάλουν από το ταμείο και να πληρώσουν άμεσα και χωρίς κανέναν έλεγχο σε όποιον ιδιώτη τούς υποδειχθεί μερικές δεκάδες ή και αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, προχωρούν οι διευθυντές των Εφοριών τις επιστροφές ΦΠΑ στις επιχειρήσεις.

Χωρίς να μπορούν να ρωτήσουν τι και πώς και χωρίς καν να μπορούν να απαντήσουν στον αποστολέα του μηνύματος που βλέπουν στην οθόνη τους, διανέμονται περί τα 40 εκατ. ευρώ τον μήνα σε ιδιώτες. Ενα... αόρατο χέρι έχει επιλέξει τις επιχειρήσεις που θα δουν να μπαίνει αμέσως ζεστό χρήμα στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, ενώ άλλοι ενδέχεται να περιμένουν έως και τρία χρόνια για να δουν το χρώμα του χρήματος.

Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων προσπαθεί να επιταχύνει τις επιστροφές ΦΠΑ που είχαν κολλήσει τα τελευταία χρόνια, αλλά η τρόικα πίεσε αφόρητα την κυβέρνηση για να τις ξεμπλοκάρει και να πάρουν ανάσα οι επιχειρήσεις που τις δικαιούνται.

Ωστόσο η ανωνυμία και η μυστικότητα με τις οποίες επιμελώς περιβάλλονται το πρόσωπο ή το όργανο που επιλέγει κάθε φορά ποιοι θα πάρουν και πόσα δημιουργούν ερωτήματα για τη νομιμότητα και τη διαφάνεια στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Ειδικά, μάλιστα, από τη στιγμή που η χώρα διέρχεται μια κρίσιμη περίοδο σχετικά με τα δημοσιονομικά της και οι επιχειρήσεις δίνουν μάχη για να εξασφαλίσουν λίγη ρευστότητα, ο χειρισμός του δημοσίου χρήματος πρέπει να διαπνέεται από πλήρη διαφάνεια και αξιοπιστία.

Κατάργησαν τις υπογραφές!

Το σύστημα με τα αγνώστου ταυτότητος μηνύματα στους εφόρους ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2013, όταν άλλαξε η διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ. Με τη διαδικασία αυτή οι αιτήσεις επιστροφής πιστωτικού ΦΠΑ επεξεργάζονται κεντρικά με βάση ένα σύστημα ανάλυσης κινδύνου και αποστέλλονται στις ΔΟΥ αρχεία αιτήσεων «οι οποίες θα πρέπει να διεκπεραιωθούν χωρίς έλεγχο και για τις οποίες απαιτείται έλεγχος πριν από την επιστροφή».

Ενώ η διαδικασία αυτή περιγράφεται σε σχετικές αποφάσεις που εξέδωσαν τόσο ο προηγούμενος γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Χάρης Θεοχάρης όσο και η διάδοχός του, κυρία Κατερίνα Σαββαΐδου, πουθενά δεν ονοματίζεται το αρμόδιο όργανο από το υπουργείο Οικονομικών που κάνει σε κεντρικό επίπεδο τον έλεγχο και την επιλογή των επιχειρήσεων που θα εισπράξουν χρήματα από το Δημόσιο χωρίς να περάσουν για έλεγχο από τη ΔΟΥ αν χρωστούν στην Εφορία, αν είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους ή αν φοροδιαφεύγουν.

Στην πράξη, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Οι ΔΟΥ παραλαμβάνουν κάθε δεκαπενθήμερο με ηλεκτρονικό μέσο (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο - e-mail) μια κατάσταση (ονομάζεται «run») που περιέχει μια λίστα με τις αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ εταιρειών, οι οποίες έχουν αξιολογηθεί να διεκπεραιωθούν κατόπιν ελέγχου.

Χωρίς να φέρει διακριτικά του υπουργείου ή της Ελληνικής Δημοκρατίας, χωρίς να υπάρχει κάποια υπογραφή ή κάποιο όνομα υπευθύνου, το εν λόγω μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας συνοδεύεται και από ένα διαβιβαστικό, το οποίο αναφέρει στην ένδειξη «From» (δηλαδή αποστολέας) την ηλεκτρονική διεύθυνση root@adminrsv.mgt.ggps.gsis και μόνο, χωρίς να αναφέρονται:

■ Ο πλήρης τίτλος της υπηρεσίας που το αποστέλλει.

■ Τα στοιχεία του χειριστή και υπεύθυνου της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, δηλαδή ονοματεπώνυμο, ιδιότητα, αριθμός τηλεφώνου και φαξ.

Στο πλαίσιο της μηχανοργάνωσης του δημοσίου τομέα, οι ΔΟΥ παραλαμβάνουν και άλλα παρόμοια e-mail από άλλες υπηρεσίες, όπου όμως τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις εγκυρότητας που αναφέρθηκαν πιο πριν. Αν και αφορούν εντολές ελέγχου πληρωμής, οι συγκεκριμένες ηλεκτρονικές επιστολές δεν φέρουν καμία ένδειξη για το ποιος είναι ο πραγματικός αποστολέας των μηνυμάτων ώστε να μπορεί να ελεγχθεί η ακρίβεια ή η εγκυρότητά τους.

Πέπλο μυστηρίου

Από τις 17.537 αιτήσεις επιχειρήσεων που έχουν πληρωθεί (έως 6 Οκτωβρίου 2014) τον ΦΠΑ που ζητούσαν, η πληρωμή των 12.980 έγινε κατ’ αυτόν τον τρόπο, ενώ μόλις 1 στις 4 πέρασε από έλεγχο της ΔΟΥ.

Ωστόσο, άλλες επιχειρήσεις που περιμένουν επί μήνες και χρόνια να πληρωθούν διαπιστώνουν πως κάποιοι εισπράττουν τον ΦΠΑ χωρίς καθυστέρηση και έλεγχο κι έτσι απαιτούν από τις αρμόδιες ΔΟΥ εξηγήσεις. Ζητούν μάλιστα, ως έχουσες και έννομο συμφέρον, να ενημερωθούν για ποιον λόγο αποκλείστηκαν από τη διαδικασία-εξπρές και επελέγησαν άλλες στη θέση τους.

Απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές δεν υπάρχουν. Οι γενικές εγκύκλιοι ορίζουν κάποια γενικά κριτήρια, αλλά οι αιτήσεις παίρνουν σειρά για πληρωμή χωρίς έλεγχο μέσω ενός συστήματος οι όροι λειτουργίας του οποίου τηρούνται ως επτασφράγιστο μυστικό. Αρμοδίως λέγεται ότι αποφασίζονται βάσει ενός αλγορίθμου ο οποίος είναι μη ανακοινώσιμος, ενώ από τις κεντρικές υπηρεσίες δεν δίνονται περαιτέρω πληροφορίες επί του θέματος.

Την πληρώνουν οι έφοροι

Επιπλέον, οι αξιολογήσεις αυτές, περί ελέγχου ή μη των επιχειρήσεων, δεν φέρουν καμία υπογραφή του αξιολογητή ή του προϊσταμένου αυτού. Αντιθέτως, ο διευθυντής της ΔΟΥ που λαμβάνει τη διαταγή, καθώς και όλοι οι υπόλοιποι κάτω από αυτόν (τμηματάρχες, ταμίες κ.λπ.) πρέπει να βάλουν τη δική τους υπογραφή, η οποία συνεπάγεται και την ανάλογη ανάληψη ευθύνης.

Μάλιστα, όχι μόνο έχουν ευθύνη να πληρώσουν στα γρήγορα τα λεφτά στις επιχειρήσεις που άλλοι επιλέγουν, αλλά βρίσκουν και τον μπελά τους αν καθυστερήσουν ή αν ζητήσουν να επικοινωνήσουν με κάποιες εξ αυτών. Από τη μια πρέπει να υποβάλουν πλήρως τεκμηριωμένο φάκελο για τις ενστάσεις που έχουν (υπόνοιες ή άλλες πληροφορίες απορρίπτονται και μάλιστα δέχονται και επίπληξη), ενώ από την άλλη έχουν ευθύνη και υποχρεούνται (όπως αναφέρει απόφαση που εξέδωσε πριν από 20 μέρες η κυρία Σαββαΐδου) «εφόσον προκύπτουν ισχυρές ενδείξεις παραβατικότητας της επιχείρησης» να ζητήσουν τη διενέργεια ελέγχου πριν από την επιστροφή, με πλήρη αιτιολόγηση του αιτήματος.

Ετσι, στις αποφάσεις ονοματίζονται ποιοι έχουν ευθύνη (ο έφορος που εκτελεί την εντολή ή υποβάλλει αντιρρήσεις από τη μία και από την άλλη η Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού του υπουργείου, η οποία εγκρίνει ή απορρίπτει το αίτημά του) αλλά δεν αποκαλύπτεται πουθενά ποιοι δίνουν την εντολή και γιατί απαλλάσσονται από την υποχρέωση να βάλουν την υπογραφή τους για την αξιολόγηση και τη διαλογή των αιτήσεων που κάνουν! Με τα δεδομένα αυτά, λένε νομικοί των ΔΟΥ, μια επιχείρηση που αισθάνεται πως αδικείται μπορεί να προσβάλει τη διαδικασία λόγω παραβίασης ουσιώδους τύπου και έννομου συμφέροντος. Λέγεται, επίσης, πως έχουν βρεθεί και επιχειρήσεις που επελέγησαν για να λάβουν επιστροφή αν και έχουν πιαστεί με ένα τσουβάλι πλαστά και εικονικά τιμολόγια.

Πηγή: http://www.newmoney.gr/