Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

ΦΟΒΟΙ ΓΙΑ ΕΝΙΑΙΟ ΦΠΑ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

Η ακρίβεια παραμονεύει στο ράφι

Μολονότι η κυβέρνηση διαψεύδει πως σχεδιάζει την καθιέρωση ενιαίου φορολογικού συντελεστή το αίτημα ασπάζονται τόσο το ΔΝΤ όσο και η Κομισιόν

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ

Από το 2008 έως σήμερα η Ελλάδα έχει χάσει το 1/4 του ΑΕΠ της με το κόστος εργασίας να μειώνεται 22%, ενώ συγχρόνως ο πληθωρισμός αυξήθηκε 10% περίπου και οι τιμές των τροφίμων 6%. Αυτό σημαίνει πως η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόστηκε με τα δύο Μνημόνια απέτυχε να περάσει από τους μισθούς στις τιμές και την ανταγωνιστικότητα, με συνέπεια οι θυσίες των μισθωτών να ωφελήσουν τα κέρδη κι όχι την οικονομία, που παρέμεινε βυθισμένη στην ύφεση.

Βεβαίως, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν στη διάρκεια της κρίσης βραδύτερα απ' ό,τι το γενικό επίπεδο των τιμών, καθώς η ζήτηση για τα τρόφιμα (βασικό είδος ανάγκης) είναι συγκριτικά πιο ανελαστική ως προς τις τιμές και το εισόδημα. Παρέμειναν, ωστόσο, σε πολύ υψηλά επίπεδα συγκριτικά με την εξέλιξη των εγχώριων εισοδημάτων αλλά και ως προς τις χώρες της Ε.Ε., ενώ υπήρξαν και χρονιές (2009, 2012 και 2013) όπου οι αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα ήταν υψηλότερες του μέσου πληθωρισμού. Την ακρίβεια αυτή έκθεση του υπουργείου Ανάπτυξης για την εξέλιξη των τιμών το 2013 απέδωσε στην απουσία αγροτικής πολιτικής σε ό,τι αφορά το κόστος παραγωγής των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων που κρατήθηκε ψηλά, αλλά και στην ατολμία προώθησης των διαρθρωτικών αλλαγών στην αγορά.

Κι ενώ φέτος η ακαμψία στα προϊόντα διατροφής φάνηκε να υποχωρεί στο α' 7μηνο, με ρυθμό ταχύτερο μάλιστα του πληθωρισμού (-1,9% έναντι -1,3%), με εξαίρεση τα γαλακτοκομικά και τα αβγά (2,3%), το λαϊκό εισόδημα έρχεται αντιμέτωπο με νέο κύμα ακρίβειας και μάλιστα σε είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς η κυβέρνηση εξετάζει την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ, ύψους 15% έως και 19% (τα σενάρια ποικίλλουν), ως «δημοσιονομικό ισοδύναμο» για σειρά φορολογικών μεταρρυθμίσεων (βλ. ελαφρύνσεις στα επιχειρηματικά κέρδη και το εισόδημα) που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Για τα τρόφιμα-ποτά που ο τρέχων μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ είναι 13% οποιοδήποτε σενάριο και να επικρατήσει ισοδυναμεί με κύμα ανατιμήσεων 2-6%.

Μολονότι η κυβέρνηση διέψευσε πως σχεδιάζει την καθιέρωση ενιαίου φορολογικού συντελεστή, για ευνόητους λόγους (αποφυγή κερδοσκοπίας με προεξόφληση αυξήσεων από την ίδια την αγορά), το αίτημα ασπάζονται τόσο το ΔΝΤ όσο και η Κομισιόν, που θεωρούν ότι η καθιέρωση ενιαίου συντελεστή θα επέφερε μείωση του διοικητικού κόστους διεκπεραίωσης του ΦΠΑ, απλοποιώντας δραστικά το σύστημα, ενώ με βάση και τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να νομοθετήσει έως τον Οκτώβριο ένα σχέδιο μεταρρύθμισης του ΦΠΑ που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2015. Και το πρόβλημα δεν είναι μόνον οι αυξήσεις στα τρόφιμα, αλλά το γεγονός ότι με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου, στα τρόφιμα, φάρμακα, ρεύμα, νερό και ιατρικές υπηρεσίες, θα αυξηθεί το κόστος ζωής και θα μειωθεί η αγοραστική ικανότητα του μέσου καταναλωτή.

Εάν η τρόικα συναινέσει στις φοροελαφρύνσεις, τότε η μετάταξη των ειδών και υπηρεσιών πρώτης ανάγκης σε αυξημένο συντελεστή θα εκτινάξει τα τιμολόγια της ΔΕΗ, του νερού και του φυσικού αερίου, καθώς και τις τιμές των σουπερμάρκετ, των βιβλίων και τα τιμολόγια των κρατικών υπηρεσιών.

Σύμφωνα με το σχέδιο, ο νέος ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ θα ισχύσει από το 2015, όμως όπως είπαμε οι αγορές προεξοφλούν. Ετσι, με βάση στοιχεία των μεγάλων εταιρειών (καλύπτουν το 70% της αγοράς) που προμηθεύουν τα σουπερμάρκετ, το 1ο εξάμηνο παρατηρήθηκαν οι παρακάτω ανατιμήσεις: *γαλακτοκομικά 3%-4%, *ρύζια 3%-5,5%, *μακαρόνια 4%-4,5%, *αναψυκτικά 1%-2%, *είδη οικιακής χρήσης 1%-3%.

Επίσης, τον Ιούνιο και Ιούλιο είχαμε ανατιμήσεις στα ζαχαρώδη 2%-4,5% και τρόφιμα 2,5%-6%.

Τέλος, τον Σεπτέμβριο αναμένεται αύξηση τιμών στα καθαριστικά 3%-5%.

Για τα παραπάνω στοιχεία πρέπει να παρατηρήσουμε ότι οι ανατιμήσεις αφορούν τους τιμοκαταλόγους των προμηθευτριών εταιρειών και όχι τις τιμές ραφιών των σουπερμάρκετ, μιας και ο καθορισμός της τελικής τιμής του ραφιού επηρεάζεται και από άλλες παραμέτρους. Είναι, ωστόσο, ενδεικτικός της επικείμενης ανοδικής τάσης των τιμών στα τρόφιμα.

Στα δεδομένα αυτά για την επικείμενη άνοδο της τιμής των τροφίμων στο β' εξάμηνο, θα πρέπει να προστεθεί η ετήσια αύξηση της τιμής του ρεύματος κατά 10% και των φαρμάκων κατά 25% φέτος το α' επτάμηνο του 2014 για να κατανοήσουμε το νέο κύμα ακρίβειας που πλήττει φέτος την τσέπη των Ελλήνων φορολογουμένων -μαζί με τη φοροεπιδρομή του ΕΝΦΙΑ- παρά τις όποιες άλλες μειώσεις τιμών σε λιγότερο κρίσιμες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών.

Φέτος, η κυβέρνηση αναμένει ανάπτυξη 0,6% όταν το α' εξάμηνο είχε κάμψη ΑΕΠ κατά 0,6%. Αυτό σημαίνει πως στο β' εξάμηνο πρέπει να πετύχει αύξηση ΑΕΠ κατά 1,2% για να πιάσει τον ετήσιο στόχο της. Ακόμη κι αν το πετύχει όμως -πράγμα απίθανο με την αρνητική ευρωπαϊκή συγκυρία- θα πρόκειται για μία ανάκαμψη που δεν θα έχει καμία θετική επίδραση στην αγοραστική δύναμη των Ελλήνων, αφού ρεύμα, φάρμακα και τρόφιμα θα συνεχίσουν να αποψιλώνουν το εισόδημα των νοικοκυριών.

Πηγή: http://www.enet.gr