Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

Απαντήσεις σε κρίσιμες ερωτήσεις για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ

Με νέα νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί στη Βουλή μετά την επιστροφή των κυβερνητικών στελεχών από το Παρίσι θα αντιμετωπιστούν και οι υπόλοιπες εκκρεμότητες που αφορούν τον τρόπο υπολογισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Για τους φορολογουμένους, η εικόνα θα ξεκαθαρίσει μετά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτέμβρη, ενώ για εκατομμύρια ιδιοκτήτες, από τις 15 Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει ένας μαραθώνιος από τη μία για να πληρώνονται οι δόσεις του ΕΝΦΙΑ στην ώρα τους και από την άλλη για να διορθωθούν τα όποια λάθη. Οι απαντήσεις στα 10 ερωτήματα που ακολουθούν, δίνουν μια εικόνα για το πώς ακριβώς θα εξελιχθεί η διαδικασία πληρωμής ενός φόρου που βαραίνει 6,2 εκατομμύρια ιδιοκτήτες.

1. Τι θα δούμε αν μπούμε σήμερα με τους κωδικούς μας στο Taxis;

Στο σύστημα εμφανίζεται το ποσό του φόρου όπως είχε υπολογιστεί από τις αρχές Αυγούστου. Εξακολουθούν να υπάρχουν πέντε δόσεις εκ των οποίων η πρώτη και δεύτερη φαίνεται να λήγουν ταυτόχρονα στις 30/09 με την τελευταία να εκπνέει στο τέλος Δεκεμβρίου. Αυτό στην πράξη δεν θα ισχύσει. Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε την Παρασκευή το Taxis, μόλις ψηφιστεί η επόμενη τροπολογία για τον ΕΝΦΙΑ, οι δόσεις θα γίνουν έξι, με την πρώτη να λήγει στο τέλος Σεπτεμβρίου και την τελευταία στο τέλος Φεβρουαρίου του 2015.

2. Μπορεί κάποιος να πληρώσει και σήμερα τον φόρο αν το επιθυμεί;

Βάσει των όσων ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών, ποσά φόρου τα οποία έχουν ήδη καταβληθεί από τους φορολογούμενους, θα συμψηφιστούν με τον συνολικά οφειλόμενο ΕΝΦΙΑ. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, θα έχουν αναρτηθεί στο Taxis καινούργια ειδοποιητήρια πληρωμής στα οποία θα αποτυπώνονται οι έξι δόσεις και το ποσό που πρέπει να καταβάλλεται ανά μήνα.

3. Θα εκδοθούν καινούργια εκκαθαριστικά για όλους;

Οχι. Το βέβαιο είναι ότι κατόπιν ενεργειών του υπουργείου Οικονομικών θα εκδοθούν καινούργια εκκαθαριστικά για τους ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών (υπολογίζονται σε περίπου ένα εκατομμύριο άτομα). Καινούργια εκκαθαριστικά θα υπάρξουν και για τους φορολογουμένους που θα μπουν στη διαδικασία να διορθώσουν λάθη που έχουν γίνει στο Ε9. Αυτό όμως θα συμβεί αργότερα. Εως τις 15 Σεπτεμβρίου, θα αναρτηθούν νέα εκκαθαριστικά μόνο για τους ιδιοκτήτες με ακίνητα, η αξία των οποίων θα αλλάξει. Ολοι οι υπόλοιποι -περίπου οι πέντε στους έξι- δεν θα δουν αλλαγή στο εκκαθαριστικό τους.

4. Τι θα αλλάξει για όσους έχουν ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών;

Θα γίνει διπλός υπολογισμός της αξίας. Ο πρώτος με βάση τις αξίες του ΕΝΦΙΑ και ο δεύτερος με βάση τις τιμές που χρησιμοποιήθηκαν πέρυσι για τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ). Η μικρότερη αξία θα ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου. Οι φορολογούμενοι για τους οποίους θα προκύψει ότι η αξία του ΕΝΦΙΑ είναι αυτή που είναι η χαμηλότερη, δεν θα διαπιστώσουν καμία αλλαγή στον φόρο. Οι υπόλοιποι για τους οποίους θα προκύψει ότι η χαμηλότερη αξία είναι αυτή του ΦΑΠ θα γλιτώσουν και από τον ΕΝΦΙΑ και -πολύ πιθανόν- από τον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων. Σε κάποιες περιπτώσεις η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για συγκεκριμένα ακίνητα μπορεί να ξεπεράσει το 80% ή ακόμη και το 90%. Αύξηση της επιβάρυνσης δεν θα προκύψει σε καμία περίπτωση.

5. Πότε θα ξεκινήσει η διαδικασία διόρθωσης των λαθών;

Μόλις ολοκληρωθεί ο νέος υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ για τα ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών, θα ανοίξει η ηλεκτρονική εφαρμογή για τη διόρθωση των λαθών που έχουν γίνει στο Ε9. Το υπουργείο Οικονομικών δεσμεύτηκε ότι θα εκδώσει και οδηγό για τη συμπλήρωση του Ε9, ο οποίος και θα αναφέρει στους φορολογουμένους ποια είναι τα συνήθη σφάλματα που έχουν διαπιστωθεί προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις. Ολες οι διορθώσεις θα γίνουν ηλεκτρονικά. Μετά θα εκδοθεί καινούργιο εκκαθαριστικό, ενώ το ποσό του φόρου που θα έχουν πληρώσει μέχρι το συγκεκριμένο χρονικό σημείο οι φορολογούμενοι, θα συμψηφιστεί. Αν από τη διόρθωση λαθών προκύψει μείωση φόρου άνω των 300 ευρώ, υπάρχει πιθανότητα ο ιδιοκτήτης να κληθεί για έλεγχο. Το σύστημα για τη διόρθωση των λαθών θα μείνει ανοιχτό μέχρι τις 30/11.

Διορθώσεις λαθών για κενά ακίνητα και απαλλαγές

6. Τι θα γίνει με τα ημιτελή κτίσματα;

Χιλιάδες ημιτελή κτίσματα (τα οποία βρίσκονται στα μπετά, στα τούβλα κ.λπ.) εμφανίστηκαν στο σύστημα ως αποπερατωμένα και φορολογήθηκαν χωρίς να ληφθεί υπόψη ο μειωτικός συντελεστής που εξασφαλίζει έκπτωση 60%. Αυτό συνέβη διότι δεν είχε συμπληρωθεί ο κωδικός στον οποίο αναφέρεται ποια ακίνητα εκτός από ημιτελή είναι και μη ηλεκτροδοτούμενα. Το πιθανότερο είναι ότι οι φορολογούμενοι με ακίνητα αυτής της κατηγορίας θα κληθούν να δώσουν την επιπλέον πληροφορία προκειμένου ο φόρος να υπολογιστεί ξανά. Και αυτοί οι ιδιοκτήτες μπορεί να έχουν διπλό όφελος, καθώς θα γλιτώσουν και ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικό φόρο ακινήτων.

7. Θα υπάρξει κάποια έκπτωση για τα κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα;

Στη γραπτή του δήλωση, ο υπουργός Οικονομικών άφησε ανοικτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ωστόσο συνέδεσε την όποια έκπτωση με την πορεία των εσόδων που θα προκύψουν από τον ΕΝΦΙΑ. Επειδή η δημοσιονομική επιβάρυνση από την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ακινήτων, τη διόρθωση των λαθών και την παροχή έκπτωσης σε περισσότερους ιδιοκτήτες θα είναι σημαντική, οι πιθανότητες να περισσέψουν έσοδα για να χρηματοδοτηθεί και αυτή η έκπτωση φόρου είναι περιορισμένες.

8. Σε ποιους θα δοθεί έκπτωση φόρου;

Ο νόμος προβλέπει ότι έκπτωση φόρου 50% δικαιούνται όσοι έχουν εισόδημα κάτω από 9.000 ευρώ, αρκεί η επιφάνεια των κτισμάτων τους να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα. Ειδικά για πολύτεκνους ή άτομα με αναπηρία άνω του 80%, προβλέπεται ακόμη και πλήρης απαλλαγή από τον φόρο. Το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι δεν θα λάβει υπόψη του την 3η προϋπόθεση που έθετε ο νόμος να μην υπάρχουν οφειλές προς ασφαλιστικά ταμεία ή εφορία εκτός ρύθμισης. Από την άλλη, στο τραπέζι υπάρχει πρόταση να αναθεωρηθούν και τα υπόλοιπα κριτήρια (κυρίως τα περιουσιακά), ώστε η έκπτωση να χορηγείται βάσει της αξίας της περιουσίας και όχι βάσει της επιφάνειας των κτισμάτων. Ούτως ή άλλως, θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση και σε αυτή θα φανούν οι τελικές αποφάσεις.

9. Πώς θα δοθεί η έκπτωση φόρου;

Θα υποβληθούν ηλεκτρονικά αιτήσεις όπως ακριβώς έγινε και με το κοινωνικό μέρισμα. Για όσους εξασφαλίσουν την έγκριση, θα εκδίδεται καινούργιο εκκαθαριστικό και ειδοποιητήριο πληρωμής και, εφόσον έχει ήδη καταβληθεί φόρος, θα γίνεται συμψηφισμός ή ακόμη και επιστροφή φόρου.

10. Θα υπάρξει έκπτωση φόρου για όσους αποπληρώσουν τον φόρο εφάπαξ;

Ο νόμος δεν προβλέπει κάτι τέτοιο, ούτε ανακοινώθηκε κάτι σχετικό επίσημα.

Ολα τα σενάρια για την έκπτωση του φόρου

Σενάρια εκ βάθρων αλλαγής των κριτηρίων χορήγησης της έκπτωσης φόρου που προβλέπει ο νόμος για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών ενόψει της κατάθεσης και νέας νομοθετικής ρύθμισης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν προκύψει. Στο τραπέζι υπάρχει πρόταση η έκπτωση να μη χορηγείται με κριτήριο την επιφάνεια των κτισμάτων που έχει στην κατοχή της η κάθε οικογένεια αλλά με βάση την αξία των ακινήτων. Ανοικτό είναι ακόμη και το ενδεχόμενο να αλλάξει το εισοδηματικό όριο από τα επίπεδα των 9.000 ευρώ που βρίσκεται σήμερα. Ουσιαστικά, το σχέδιο προβλέπει εφαρμογή κριτηρίων αντίστοιχων με αυτών που ελήφθησαν υπόψη για τη χορήγηση του κοινωνικού μερίσματος (εισόδημα 7.050 ευρώ και ακίνητα αξίας κάτω των 150.000 ευρώ). Οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν με κριτήριο και το δημοσιονομικό κόστος, καθώς μετά την ανακοίνωση των αποφάσεων να μη ληφθούν υπόψη ασφαλιστικές και φορολογικές ενημερότητες για τη χορήγηση της έκπτωσης φόρου αλλά και να αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού στα οικόπεδα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών, το ποσό του «βεβαιωμένου» ΕΝΦΙΑ πέφτει κάτω από το κρίσιμο όριο των 3,2 δισ. ευρώ.

Τα επιχειρήματα υπέρ του να αλλάξουν άρδην τα κριτήρια χορήγησης της έκπτωσης φόρου (σ.σ. με βάση την ισχύουσα μορφή του νόμου έκπτωση 50% δίδεται σε όσους έχουν εισόδημα 9.000 ευρώ και κάτω και επιφάνεια κτισμάτων μικρότερη των 150 τ.μ.) όπως διατυπώνονται από αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών είναι τα εξής:

1. Το κριτήριο της επιφάνειας δεν λαμβάνει υπόψη του πού βρίσκεται το κάθε ακίνητο ούτε τι είδους ακίνητο είναι. Φορολογούμενος με μηδενικό εισόδημα μπορεί να πληρώσει ΕΝΦΙΑ επειδή έχει στην κατοχή του μια υπόγεια αποθήκη 151 τ.μ. Αντίθετα, ιδιοκτήτης ρετιρέ 149 τ.μ. μπορεί να εξασφαλίσει την έκπτωση επειδή έτυχε το 2013 το εισόδημά του να πέσει κάτω από το όριο των 9.000 ευρώ.

2. Ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων ακόμη και οικοπέδων εντός σχεδίου με πραγματική αξία πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, δικαιούνται κανονικά έκπτωση φόρου εφόσον πληρούν το εισοδηματικό κριτήριο.

Χωρίς την υποχρέωση ο ιδιοκτήτης να έχει μηδενικά ή ρυθμισμένα χρέη σε εφορία και ασφαλιστικά Ταμεία για να εξασφαλίσει έκπτωση ή πλήρη απαλλαγή, ο αριθμός των δικαιούχων εκτιμήθηκε ότι θα ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο, ενώ το δημοσιονομικό αποτέλεσμα κινείται στα επίπεδα των 220-230 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, προστίθεται στα 167 εκατ. ευρώ που θα διαγραφούν από τα έσοδα λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού των αξιών στα ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών. Από τα 3,53 δισ. ευρώ που έχουν βεβαιωθεί αρχικά, το βεβαιωθέν ποσό κατεβαίνει στα 3,15 δισ. ευρώ. Ομως, το ποσό αυτό περιλαμβάνει και έσοδα που βεβαιώθηκαν λόγω λαθών:

1. Πάνω από ένα εκατομμύριο είναι τα ακίνητα που φορολογήθηκαν βάσει των «παραδοχών» που έκανε το υπουργείο Οικονομικών. Όλες οι παραδοχές, έχουν λειτουργήσει υπέρ του υπουργείου Οικονομικών και μόλις γίνουν οι διορθώσεις, τα έσοδα θα πέσουν.

2. Σχεδόν το σύνολο των ημιτελών κτισμάτων έχουν εμφανιστεί αποπερατωμένα με αποτέλεσμα η φορολογητέα αξία να αυξηθεί στα χαρτιά κατά 60%

3. Αγνωστο είναι το δημοσιονομικό κόστος από τα λάθη που θα διορθώσουν οι ιδιοκτήτες μετά τις 15 Σεπτεμβρίου.

Ο κίνδυνος για την κυβέρνηση τα βεβαιωθέντα έσοδα να πέσουν κάτω από τα 3 δισ. ευρώ (που σημαίνει ότι στο ταμείο θα καταλήξουν 2,4 δισ. ευρώ αν το ποσοστό είσπραξης περιοριστεί στο 80%) είναι ορατός και αν επιβεβαιωθεί θα σημαίνει «τρύπα» 250 εκατ. ευρώ στο σκέλος των εσόδων.

Πηγή: http://www.kathimerini.gr/