ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Νίκης 5-7

10180 Αθήνα

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Tηλ.:210-3332553/4

Fax: 210-3332559

e-mail: press@minfin.gr

Δευτέρα, 21 Ιουλίου 2014

Δελτίο Τύπου

Σημεία ομιλίας του Υπουργού Οικονομικών, Γκίκα Χαρδούβελη, στο Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ

Θα ήθελα να πω δυο λόγια για το πώς βλέπω τα πράγματα μπροστά και πώς μπορεί να έχουμε έναν γόνιμο διάλογο και μια διαλεκτική, γιατί ο επιχειρηματικός κόσμος πρέπει να βάλει πλάτη, η Ελλάδα αλλάζει πολλά πράγματα έχουν γίνει και πολλά πρέπει να γίνουν ακόμα και σίγουρα οι άνθρωποι που σκέφτονται μπροστά και συνήθως οι επιχειρηματίες σκέφτονται μπροστά εξ ανάγκης, για να επιζήσουν οι εταιρείες τους, πρέπει να είναι προπομπός αυτής της προσπάθειας.

Θα πω δυο λόγια περιγράφοντας το παρελθόν και πώς βλέπω λίγο και τα πολιτικά, όχι τόσο στην Ελλάδα όσο στην Ευρώπη.

Ξεκινώ λέγοντας, ίσως το έχετε ακούσει πολλές φορές αλλά καλό μας κάνει για 30 δευτερόλεπτα να πούμε τι έχει γίνει τα τελευταία 4-5 χρόνια γιατί έχουν γίνει πράγματι πολλά.

Το πρώτο και κυριότερο το οποίο το έζησα πολύ έντονα από την περίοδο του κ. Παπαδήμου, είναι ότι επιτέλους διατηρήσαμε τη θέση μας στην Ευρωζώνη. Αυτό είναι σημαντικό για όλους μας.

Το δεύτερο είναι ότι αποκαταστήσαμε τη δημοσιονομική ισορροπία, κάτι που δεν είχαμε για πάρα πολλά χρόνια.

Ανακεφαλαιοποιήσαμε το τραπεζικό σύστημα και περιμένουμε τα stress tests. Έγινε μια σοβαρή προσπάθεια, ήρθαν πολλοί ξένοι επενδυτές κι έφεραν χρήματα. Ξεκινήσαμε -ίσως και με αργό τρόπο - ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου.

Με τη στροφή της οικονομίας θα έχουμε όφελος γιατί οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων είναι πολύ υψηλότερες. Όταν ο επενδυτής βλέπει ότι η Ελλάδα πάει καλά, δε βλέπει κάθοδο.

Αυτές τις μεταρρυθμίσεις θα πρέπει σιγά-σιγά να τις κάνουμε δικές μας γιατί το δικό μας κράτος φτιάχνουμε.

Η χώρα δεν έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμά της, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, οι οποίες δεν είναι σε μνημόνιο αναγκαστικά. Δεν σημαίνει ότι δεν είναι υπό την επίβλεψη της Ευρώπης, αλλά δεν έχουν το σκληρό «κορσέ» που έχουμε εμείς αυτή την εποχή.

Αν συνεχίσουμε θα φτιάξουμε τελικά μια ανταγωνιστική χώρα. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει προορισμός επενδύσεων και εμπορικός κόμβος. Να είναι μια οικονομία που θα στηρίζεται λιγότερο στην κατανάλωση και περισσότερο στις επενδύσεις και κυρίως στις εξαγωγές.

Φαντάζομαι το πνεύμα σας και το βλέμμα σας είναι στη μεγάλη αγορά του εξωτερικού και όχι στη μικρή ελληνική αγορά όπου έχει μειωθεί η ζήτηση λόγω της απώλειας εισοδήματος.

Το πρώτο που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι ο προϋπολογισμός και το πλεόνασμα- το περίφημο πρωτογενές πλεόνασμα- δεν είναι κάτι δεδομένο. Δεν είναι ότι το πετύχαμε, το ξεχάσαμε, για να πάμε να κάνουμε κάτι άλλο.

Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι έλεγαν «χαλεπώτερον το φυλάττειν του κτήσασθαι». Είναι δυσκολότερο να διατηρήσεις ένα επίτευγμα απ΄ ό,τι να το κατακτήσεις.

Δεν σας κρύβω ότι οι πιέσεις είναι έντονες και αναφέρω ως παράδειγμα τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις. Η κυβέρνηση θα δώσει μια συνολική λύση για το θέμα. Οι πολιτικοί αποφασίζουν τη δημοσιονομική πολιτική και όχι η δικαστική εξουσία. Έχει λόγο η Δικαιοσύνη για το τι είναι δίκαιο και τι είναι άδικο, αλλά δεν μπορεί να κάνει δημοσιονομική πολιτική.

Το δεύτερο είναι το θέμα των «κόκκινων» δανείων. Είναι μια μεγάλη πρόκληση, διότι θα είναι μια ευκαιρία αναδιάρθρωσης και του ιδιωτικού τομέα.

Βεβαίως, όταν μιλάμε για αναδιάρθρωση και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πάντοτε σκεφτόμαστε το ταλαίπωρο Δημόσιο- το οποίο πραγματικά έχει ταλαιπωρήσει και τον ιδιωτικό τομέα- αλλά ποτέ δεν σκεφτόμαστε ότι και ο ιδιωτικός τομέας χρειάζεται αναδιάρθρωση. Ίσως αυτή η μεγάλη κρίση να οδηγήσει και με βοήθεια των τραπεζών και των επιχειρήσεων να βρούμε λύσεις. Να γίνουν συγχωνεύσεις και εξαγορές.

Οι επιχειρηματίες θα πρέπει να είναι ανοιχτόμυαλοι, να μην επιμείνουν σώνει και καλά να κρατήσουν την επιχείρησή τους 100%. Θα πρέπει να φέρουμε ξένο κεφάλαιο για να υπάρξει ισορροπία που θα βοηθήσει εν συνόλω των οικονομία.

Αυτό λοιπόν είναι ένα σημαντικό ζήτημα το οποίο και εμείς ως κυβέρνηση το βλέπουμε. Έχει φτιαχτεί μια Διυπουργική η οποία ασχολείται με το θέμα, μπορούμε να μιλήσουμε αργότερα για τις λεπτομέρειες.

Το τρίτο και σημαντικό, στο οποίο πρέπει να επιμείνουμε το επόμενο διάστημα, είναι η προσήλωση στην προσέλκυση του διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος για τη χώρα μας. Όπως γνωρίζετε, οι ξένες επενδύσεις ήταν σχεδόν μηδαμινές ακόμα και την εποχή των παχέων αγελάδων.

Φταίει ίσως ότι δε θέλαμε τους ξένους, φταίει ότι δεν υπήρχε διαφάνεια, τώρα είναι μια ευκαιρία και με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και με την προσπάθεια απλούστευσης των διαδικασιών και με τις ιδιωτικοποιήσεις.

Το να πουλάς περιουσιακά στοιχεία, δεν σημαίνει ότι ο ξένος έρχεται απλώς για ν’ αγοράσει κάτι και να μείνει. Επενδύοντας θα θέλει να μεγαλώσει και την επιχείρησή του. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν αυτό, είναι κάτι που διέτρεχε τις συζητήσεις των οικονομολόγων για πάρα πολλά χρόνια. Τώρα νομίζω έχουμε μπει σε μια διαδικασία που μπορούμε να το πετύχουμε.

Τέταρτο είναι αυτό που το άκουσα και από τον κ. Φέσσα, είναι το φορολογικό. Θέλουμε ένα φορολογικό σύστημα φιλικό στις επενδύσεις. Χρειάζεται μεγάλη απλοποίηση. Εγώ έχω πει ότι το κράτος τα τελευταία 3-4 χρόνια έπρεπε να βρει έσοδα και έκανε απότομες κινήσεις. Αλλά δε μπορούσε να κάνει διαφορετικά, έπρεπε να βρει τα έσοδα.

Πρέπει να περάσουμε σε ένα σταθερό φορολογικό σύστημα- το οποίο ζητάνε και οι επενδυτές ξέρετε- ώστε μια εταιρεία να ξέρει τη φορολογία της στα επόμενα 5-10 χρόνια για να κάνει τον προγραμματισμό της.

Για να μπορέσει η Πολιτεία όμως να έρθει και να πει ότι «αυτή είναι η φορολογία και δεν θα αλλάξει με τον εκλογικό κύκλο»- για να μην πω ότι μπορεί ν’ αλλάξει και με την αλλαγή του Υπουργού- θα πρέπει να υπάρχει και μια δομή που να το στηρίζει, θα πρέπει να προσέξουμε τη φορολογική διοίκηση, δηλαδή το μηχανισμό. Πρέπει να στηθεί ένας σωστός μηχανισμός ελέγχου και άντλησης πόρων. Είναι πολύ σημαντικό κι αυτό λείπει από το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο το προσέχουμε και το τρέχουμε.

Αυτό σημαίνει ότι δεν κάνουμε πίσω στις μεταρρυθμίσεις, ούτε μετά τη στιγμή κατά την οποία οι δανειστές μας θα σηκωθούν και θα φύγουν. Δεν μπορούμε δηλαδή, αν τελειώσουμε το Δεκέμβριο με τα μνημόνια να ξαναπάμε στα παλιά.

Πρέπει να συνεχίσουμε, γιατί τις μεταρρυθμίσεις εύκολα κανείς τις παίρνει πίσω. Για παράδειγμα καταργούμε όλους τους φόρους υπέρ τρίτων. Είναι πολύ εύκολο κάθε Υπουργός ανά μέρα να βάζει έναν καινούργιο φόρο υπέρ τρίτων αν το θέλει. Δεν είναι όμως αυτή σωστή λειτουργία της οικονομίας.

Τις μεταρρυθμίσεις ο κόσμος πρέπει να τις αποδεχθεί, να τις κάνει δικές του, να καταλάβει ότι τον ωφελούν και τότε και το πολιτικό σύστημα θα συμμορφωθεί με αυτό. Πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι είναι δική μας υπόθεση, εμείς φτιάχνουμε το κράτος μας, εμείς θέλουμε να βάλουμε τάξη, δεν είναι πρόβλημα κανενός άλλου παρά μόνο δικό μας.

Αυτό το «ράβε-ξήλωνε» του παρελθόντος, πρέπει να σταματήσει. Δεν είναι μόνο το φορολογικό σύστημα, είναι οι διάφορες πολιτικές για τα φάρμακα, για το χωροταξικό, για οτιδήποτε. Νομίζω ότι η κρίση έχει ωριμάσει τους Έλληνες, νομίζω ότι κατάλαβαν επιτέλους ότι το κράτος δεν είναι ο «πατερούλης» που τα δίνει όλα, ούτε όμως ο «κακός πατέρας» που δεν σου κάνει αυτό που θες.

Οι πολίτες κατάλαβαν ότι αυτά που δίνει το κράτος προέρχονται από την τσέπη του καθενός, ότι κάποιος φορολογείται γι’ αυτά. Και το κατάλαβαν με τον πιο σκληρό τρόπο, γιατί ξαφνικά κλήθηκαν να φορολογηθούν -και ίσως άδικα πολλές φορές- αλλά κλήθηκαν.

Οι πολίτες κατάλαβαν ότι το να δίνεις ένα προνόμιο στον Α ή στον Β τη δική τους τσέπη θα πονέσει. Δεν νομίζω ότι η ελληνική κοινωνία το είχε συνδέσει στο παρελθόν.

Η Ελλάδα αναγκάστηκε να κάνει αυτές τις μεταρρυθμίσεις διότι βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο. Αυτό που πρέπει να πούμε τώρα είναι ότι θέλουμε τις μεταρρυθμίσεις για μας και θα τις συνεχίσουμε.

Με κάνει αισιόδοξο το γεγονός ότι και στην Ευρώπη ασχολούνται με τις μεταρρυθμίσεις. Ακόμα και οι χώρες που δεν έχουν μνημόνιο. Τις δυο φορές που πήγα σε Eurogroup και σε Ecofin, το σημείο συζήτησης ήταν οι μεταρρυθμίσεις. Μεταρρυθμίσεις που έχουν αποδεχθεί όχι μόνο τα κεντροδεξιά κόμματα, αλλά και η ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά.

Ο Ματέο Ρέντσι κάνει μπουμ στην Ιταλία, αυτή τη στιγμή, επειδή έχει αποδεχθεί τις μεταρρυθμίσεις. Η Γαλλία και η Ιταλία λένε «ναι» στις μεταρρυθμίσεις, αλλά λένε να δούμε και το μακροοικονομικό πλαίσιο.

Λένε στους Γερμανούς δηλαδή, «εντάξει, εσείς κάνατε τις μεταρρυθμίσεις, τις κάνατε όμως δέκα χρόνια πριν, όλα ήταν καλά, το μακροοικονομικό περιβάλλον ήταν καλό και τις καταφέρατε. Αφήστε μας κι εμάς να κάνουμε λοιπόν τις μεταρρυθμίσεις σ’ ένα σωστό μακροοικονομικό περιβάλλον, μην το παρακάνουμε και φέρνουμε ύφεση γιατί με την ύφεση δεν μπορούν να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις».

Εκεί είναι το παιχνίδι. Άρα αυτό που μερικοί στην Ελλάδα αποκαλούν φιλελεύθερη λαίλαπα και επιστροφή στο μεσαίωνα, δεν είναι ο τρόπους που βλέπουν τα πράγματα οι Ευρωπαίοι, και της Κεντροαριστεράς οι Ευρωπαίοι.

Τώρα να έρθουμε λίγο σ’ εμάς. Έχουν αρχίσει και έρχονται κεφάλαια στην Ελλάδα, οι τράπεζες ήθελαν 6,2 δισ. τελικά έφεραν 8 και κάτι. Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον φέτος σε σχέση με πέρυσι ή πρόπερσι για αγορές περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου, πολύ πιο έντονο.

Το έξυπνο χρήμα λοιπόν έρχεται. Σ’ αυτή την περίοδο που είναι μια περίοδος δυσκολιών, νομίζω η επιχειρηματική κοινότητα πρέπει να έχει ένα όραμα για επέκταση, για μεγέθυνση και μια νέα ψυχολογία συνεργασίας με το ξένο κεφάλαιο. Αυτοί είναι που θα φέρουν το χρήμα το οποίο έχουμε ανάγκη και πρέπει λίγο να ξεφύγουμε από την έννοια ότι η επιχείρηση είναι μια οικογενειακή υπόθεση και είναι μόνο δική μας.

Αξίζει τον κόπο να πάρει κανείς τις αποφάσεις του σήμερα και όχι αύριο. Αυτό σημαίνει επένδυση, αυτό σημαίνει και επιχειρηματικότητα. Είτε αυτό αφορά τον επαναπατρισμό κεφαλαίων, είτε αφορά την ενίσχυση, τη στελέχωση της επιχείρησης και του εργατικού της δυναμικού, είτε αφορά αναζήτηση επενδυτών και συνεργασιών.

Νομίζω πρέπει να το κάνετε ενόψει της αντιστροφής του οικονομικού κύκλου, διότι είμαστε ακριβώς στην καμπή που η Ελλάδα είναι έτοιμη να πάρει μπρος. Όποιος επενδύσει τώρα θα έχει μεγάλη απόδοση στο μέλλον. Και αυτό είναι που διαφοροποιεί τον έξυπνο επιχειρηματία, αυτόν που βλέπει μπροστά από αυτόν που δεν δεσμεύεται και νομίζει ότι το σήμερα είναι αυτό που λένε οι οικονομολόγοι «a random walk». Δηλαδή θα συνεχιστεί επ' άπειρον.

Σας θυμίζω ότι όταν ξεκινούσε η κρίση- εγώ το θυμάμαι ως οικονομολόγος- ήμουν από τους πρώτους που είχα πει «κρατηθείτε, έρχεται μια τεράστια κρίση». Κανένας δεν το πίστευε τότε. Διότι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε το παρόν και να λέμε ότι το παρόν θα συνεχιστεί επ' άπειρον.

Το ίδιο πρόβλημα έχει ο επιχειρηματικός κόσμος μετά το «ξύλο» που έχει φάει. Είναι δύσκολο να φανταστεί ότι η ζωή του μπορεί να βελτιωθεί στο άμεσο μέλλον. Διότι βλέπει το παρόν και θεωρεί ότι το παρόν θα συνεχιστεί επ' άπειρον.

Πιστεύω ότι έρχονται καλύτερες μέρες και άρα από τη δική σας σκοπιά, σωστό είναι να αρχίσετε να επενδύετε από τώρα.

Τώρα θα έρθω και στο θέμα που μάλλον σας «καίει». Πάντοτε οι Υπουργοί Οικονομικών λένε στους άλλους τι πρέπει να κάνουν. Εγώ τουλάχιστον θα πω σ’ εσάς ότι σίγουρα θα πρέπει να εξασκείτε το ρόλο σας ως πολίτες και ως επιχειρηματίες και να ζητάτε. Γιατί μη νομίζετε ότι τα ξέρουν όλα στο Υπουργείο. Πρέπει να ζητάτε και πρέπει ν’ αναπτύσσετε τη γκάμα αυτών που θέλετε και να επιχειρηματολογείτε.

Είναι σημαντικό να βελτιώσουμε τους συντελεστές της παραγωγής. Υπάρχουν πολλά στραβά στη χώρα μας, τα ξέρουμε, σίγουρα θα μου αναφέρετε το ενεργειακό κόστος. Είναι πολύ μεγάλο στην Ελλάδα σε σύγκριση με την Ευρώπη, αλλά και στην Ευρώπη είναι διπλάσιο απ’ ό,τι είναι στην Αμερική.

Νομίζω πως ήδη δείξαμε ότι πραγματικά θέλουμε αλλαγή. Μόνο και μόνο ότι καταφέραμε τη «μικρή ΔΕΗ» με τα προβλήματά της, ξέρουμε ότι υπάρχει η μαγιά ενός μελλοντικού ανταγωνισμού. Ένας λόγος που το κόστος είναι μεγάλο, δεν είναι μόνο ο ειδικός φόρος κατανάλωσης κτλ., είναι ότι δεν υπάρχει σωστός ανταγωνισμός. Και σ ‘αυτό έχει γίνει ένα πρώτο βήμα.

Βέβαια θέλουμε εδώ τη συνδρομή σας, εγώ θα έλεγα ένας άλλος χώρος που μπορεί η επιχειρηματική κοινότητα πραγματικά να κάνει αλλαγή, πέρα από το ενεργειακό κόστος, είναι ο ανθρώπινος παράγοντας.

Υπάρχει ανάγκη για επαγγελματική κατάρτιση. Στην Ελλάδα έχουμε μια στρεβλή εκπαίδευση όπου έχουμε περισσότερους αποφοίτους Πανεπιστημίων και λιγότερους αποφοίτους που χρειαζόμαστε από τεχνικές σχολές. Όλα αυτά δεν είναι μόνο θέμα της Πολιτείας. Πρέπει να βάλετε κι εσείς πλάτη.

Είναι μέρος και της δική σας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας να αποκτήσετε το ανθρώπινο δυναμικό που χρειάζεται για να στελεχώσει τις επιχειρήσεις.

Ένα άλλο θέμα που πρέπει να σας απασχολήσει σοβαρά είναι η σύνδεση της παραγωγικής διαδικασίας με την έρευνα.

Δεν θέλω να πω πολλά περισσότερα, νομίζω μακρηγόρησα αρκετά. Φτιάχνουμε τώρα τη νέα Ελλάδα. Πιστεύω ότι ο επιχειρηματικός κόσμος θα αποδειχθεί αρωγός και ίσως προπομπός στο μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας. Έχω πολλές ελπίδες.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.