ΘΕΜΑ: Σχετικά με προθεσμία έκδοσης απόφασης επί προσφυγής ενώπιον ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ.

Σχετ: α)Το με αρ. πρωτ. Φ 16/5639/15-1-2014 (αρ. πρωτ. ΥΠΕΚΑ 3383/22-1- 2014) έγγραφο ΔΙΠΕΧΩΣΧ Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής

β)Το με αρ. πρωτ. δικ. 11837/28-11-2013 έγγραφο της ΥΔΟΜ Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης.

Σχετικά με τα ερωτήματα που τίθενται στα ως άνω έγγραφα, τα οποία αφορούν στο ζήτημα των προθεσμιών που ορίζονται στο άρθρο 34 του ν. 4030/2011 όπως ισχύει και στο άρθρο 25 παρ. 16 του ν. 4178/2013 σας γνωρίζουμε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας, ως προς την δυνατότητα ή μη της διοίκησης να δράσει πέραν των ως άνω προθεσμιών τα εξής:

Στο άρθρο 34 παράγραφος (α) του ν. 4030/2011 ορίζεται η διαδικασία εξέτασης προσφυγών κατά των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης και των πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων των ΥΔΟΜ που εκδίδονται κατ' εφαρμογή του ως άνω νόμου και της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων.

Ειδικότερα ορίζεται ότι «η αρμόδια Υπηρεσία δόμησης διαβιβάζει στο αρμόδιο για την έκδοση απόφασης Συμβούλιο Πολεοδομικών θεμάτων και Αμφισβητήσεων, τον φάκελο της υπόθεσης κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου καλείται να παραστεί ο προσφεύγων με την πρόσκληση, που του επιδίδεται τουλάχιστον δέκα ημέρες πριν από την συνεδρίαση.

Η απόφαση λαμβάνεται αφού αποχωρήσει ο προσφεύγων. Η απόφαση επί της προσφυγής εκδίδεται μέσα σε προθεσμία «δύο μηνών» από την άσκησή της.

Περαιτέρω στο άρθρο 25 παρ. 16 του ν. 4178/2013 ορίζεται ότι κατά των προβλεπομένων στις διατάξεις του κεφαλαίου Α' του παρόντος νόμου, υπαγωγών δύναται να ασκηθεί προσφυγή, η οποία κατατίθενται στην αρμόδια ΥΔΟΜ και εξετάζεται από το αρμόδιο ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ. κατά τις ειδικότερες διατάξεις του ν. 4030/2011 και του παρόντος νόμου.

Η ΥΔΟΜ διαβιβάζει την ως άνω κατατεθείσα προσφυγή στο αρμόδιο ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ. εντός (15) δεκαπέντε ημερών από την κατάθεσή της συνοδευόμενη από εισήγηση.

Εντός δύο μηνών από την ως άνω διαβίβαση το αρμόδιο ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ. εκδίδει απόφαση επί της ασκηθείσας προσφυγής.

Σε περίπτωση που δεν εκδοθεί απόφαση από το ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ. στο ως άνω προβλεπόμενο διάστημα των δύο (2) μηνών τότε θεωρείται ότι η προσφυγή έχει απορριφθεί σιωπηρά.

Σε κάθε περίπτωση δύναται να ασκηθεί ανεξάρτητα της υποβολής ή μη της ως άνω προβλεπόμενης προσφυγής αίτηση κατά της υπαγωγής στο αρμόδιο Δικαστήριο».

Επειδή η Διοίκηση κατά την έκδοση διοικητικών πράξεων δεσμεύεται από το εκάστοτε ισχύον δίκαιο και κρίσιμο νομικό καθεστώς είναι το ισχύον κατά τον χρόνο έκδοσης των διοικητικών πράξεων.

Περαιτέρω από τις προθεσμίες που προβλέπονται στις διοικητικές πράξεις πρέπει να διακρίνονται οι προθεσμίες που θέτουν οι διοικητικοί νόμοι στην διοίκηση (διοικητικές προθεσμίες) για την έκδοση της διοικητικής πράξεως ή στον ιδιώτη για ορισμένη ενέργεια.

Για την τήρηση των ως άνω διοικητικών προθεσμιών η νομολογία των δικαστηρίων μας είναι επιεικής στις περιπτώσεις που η διοικητική πράξη εκδόθηκε μετά την πάροδο της προθεσμίας που προβλέπει ο νόμος.

Άλλως κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας οι προθεσμίες που τάσσονται στην διοίκηση από τους διάφορους διοικητικούς νόμους όπως και η γενική (αν και με πολλές εξαιρέσεις) εξηκονθήμερη ή άλλη προθεσμία διεκπεραιώσεως διοικητικών υποθέσεων που θεσπίζεται για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης λεγόμενες διοικητικές προθεσμίες , έχουν κατά κανόνα απλώς τον σκοπό να πιέσουν τα διοικητικά όργανα ώστε να διεκπεραιώσουν γρήγορα ορισμένες ενέργειες. Γι΄αυτόν τον λόγο η σημασία τους είναι κατά κανόνα ενδεικτική μόνο και όταν ακόμα οι προθεσμίες δεν προβλέπονται ρητά από τον νόμο ως ενδεικτικές.

Μόνη δηλαδή η έκδοση της διοικητικής πράξεως, μετά την πάροδο της καθοριζομένης από τον νόμο προθεσμίας, δεν καθιστά την πράξη παράνομη, εκτός αν η διοίκηση υπερέβη ορισμένα εύλογα χρονικά όρια ή η προθεσμία είχε ταχθεί από τον νόμο προς έκδοση ορισμένων διοικητικών αποφάσεων κατά παρέκκλιση των γενικών διατάξεων ή ο νόμος ρητώς απαγορεύει στη διοίκηση την ενέργεια μετά την πάροδο της προθεσμίας.

Ο νέος Κώδικας Διοικητικής διαδικασίας (Κ.Δ.Διαδ.) υιοθετεί τον νομολογικό κανόνα του κατ' αρχήν ενδεικτικού χαρακτήρα των διοικητικών προθεσμιών (αρθ. 10 παρ. 5 εδ.α) ορίζει όμως επίσης ότι «οι προθεσμίες για την έκδοση διοικητικών πράξεων δυσμενών για το πρόσωπο το οποίο αφορούν αμέσως είναι αποκλειστικές».

Κατ' ανάλογη εφαρμογή και επειδή η διάταξη της παρ. α του άρθρου 34 ερμηνευόμενη, ενόψει αφενός μεν του σκοπού της θεσπιζόμενης με αυτήν ρύθμισης, ο οποίος συνίσταται στην εντός συντόμου χρονικού διαστήματος διεκπεραίωση της εκκρεμότητας που αφορά απόφαση επί προσφυγής πολίτη αφετέρου στην υποχρέωση τήρησης της αρχής της νομιμότητας έχει κατά την άποψή μας την έννοια ότι με την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας των δύο μηνών, ο διοικούμενος που αναμένει την έκδοση της σχετικής απόφασης να δύναται να προσφεύγει αρμοδίως προσβάλλοντας την παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας ήτοι την μη έκδοση εντός του ως άνω χρονικού διαστήματος απόφασης, αλλά δεν απαγορεύει στην Διοίκηση να επιληφθεί της προσφυγής και πέραν της τασσόμενης προθεσμίας, αφού κατ' ανάλογη εφαρμογή των ανωτέρω η Διοίκηση διατηρεί την εξουσία και μετά την παρέλευση της τασσόμενης προθεσμίας, να ασκεί τον έλενγο νομιμότητας.

Εξάλλου συχνά ο έλεγχος αυτός δεν αφορά μόνο την προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη αλλά αποσκοπεί και στην προστασία του δημόσιου συμφέροντος που επιτυγχάνεται με την ορθή εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας.

Επίσης κατά γενική αρχή του Διοικητικού δικαίου (Σ.τ.Ε. 3973/2009 Ολομ. ΣτΕ 1535/1952 η προθεσμία προς άσκηση της κανονιστικής αρμοδιότητας της Διοίκησης είναι κατ' αρχήν ενδεικτική εφόσον δεν προκύπτει σαφώς από τις διατάξεις που τις διέπουν το αντίθετο (Σ.τ.Ε. 2909/2012 ΣτΕ 3762/2009 Δ311,2875/1987, 2079/1987.

Υπό αυτή την έννοια θεωρούμε ότι η ως άνω προθεσμία του διμήνου του άρθρου 34 του ν. 4030/2011 είναι ενδεικτική αφού δεν προκύπτει το αντίθετο από τις υπόψη διατάξεις και έχει την έννοια της έντονης υπόδειξης προς την Διοίκησης για την ταχύτερη δυνατή ενέργεια του ελέγχου νομιμότητας της προσβαλλόμενης πράξεως, χωρίς να καθιστά ανεπίτρεπτη ή παράνομη ή κατά γρόνο αναρμόδια την κρίση της Διοικήσεως και μετά την πάροδο της ως άνω προθεσμίας αφού αυτή αφορά πρωτίστως και σε ζητήματα προστασίας του δημοσίου συμφέροντος εφόσον πρόκειται για το περιβάλλον που αφορά συνταγματικά προστατευτέο αγαθό.

Σε κάθε περίπτωση δε, ο προσφεύγων πολίτης - εν αναμονή της ενέργειας της Διοίκησης δεν στερείται της δικαστικής προστασίας, αφού μπορεί να προσβάλλει στα αρμόδια Διοικητικά Δικαστήρια ή όπου αλλού τυχόν προβλέπεται την παράλειψη της διοίκησης να δράσει εντός της καθορισμένης προθεσμίας.

Αντιθέτως, η προθεσμία του άρθρου 25 παρ.ΐβ εδ. β. του ν. 4178/2013 αφενός μεν αφορά αποκλειστικά προσφυγή κατά υπαγωγής και μόνο στον υπόψη νόμο αφετέρου έχουμε την άποψη ότι είναι αποκλειστική καθόσον ρητά ορίζεται, (ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία ως προς την βούληση του νομοθέτη) ότι σε περίπτωση που δεν εκδοθεί απόφαση από το ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ. στο ως άνω προβλεπόμενο διάστημα των δύο μηνών τότε θεωρείται ότι η προσφυγή έγει απορριφθεί σιωπηρά. Επιπλέον στην προκειμένη περίπτωση αλλάζει και το περιεχόμενο της δικαστικής προστασίας του πολίτη αφού προσβλητέα πράξη είναι η σιωπηρά απόρριψη της ασκηθείσας προσφυγής και όχι η παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας.

Στο ΣΥ.ΠΟ.ΘΑ. Ν.Τ. Αθήνας προς το οποίο κοινοποιείται το παρόν επισημαίνουμε, ότι το διάστημα των δεκαοχτώ μηνών, εφόσον δεν προκύπτουν ζητήματα ανωτέρας βίας κατά τα οριζόμενα στις γενικές αρχές του Αστικού Δικαίου, υπερβαίνει σε κάθε περίσταση, το εύλογο χρονικό διάστημα, στο οποίο η Διοίκηση οφείλει να δράσει και συνεπώς θα πρέπει άμεσα κατά τα ανωτέρω να προβείτε στις κατά νόμο ενέργειες σας.

Περαιτέρω, εφόσον δεν πρόκειται περί αυθαιρέτων κατασκευών που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις των ν.4014/2011 και ήδη στον ν. 4178/2013 για την αναστολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων, έχουμε την άποψη ότι η αναφορά στον οικείο εισαγγελέα της αξιόποινης πράξης, πρέπει να διενεργείται ταυτόχρονα με την θυροκόλληση της έκθεσης αυτοψίας, για δε την επιβολή προστίμων ισχύουν όσα ορίζονται στην νομοθεσία περί αυθαιρέτων και στο άρθρο 26 του ν. 4178/2013.

Η ΔΟΚΚ προς την οποία κοινοποιείται το παρόν παρακαλείται για τις απόψεις της λόγω αρμοδιότητας σχετικά με το πρώτο ερώτημα του (α) σχετικού εγγράφου καθώς και για το ζήτημα του χρόνου αναφοράς της αξιόποινης πράξης γνωρίζοντας την απάντηση και στην Υπηρεσία μας.

Η ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ

ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΠΟΥΡΝΑΡΑ