ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ EΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Δελτίο Τύπου

Αθήνα, 16 Απριλίου 2014

Ομιλία του υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας κ. Γιάννη Βρούτση στην «Ημερίδα διαβούλευσης για το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020», που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

«Η σημερινή μας συνάντηση, στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το νέο ΕΣΠΑ και των διαδικασιών για την οριστικοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020», διεξάγεται πραγματικά σε μια ξεχωριστή χρονική συγκυρία.

Είναι φανερό ότι αυτή την περίοδο, συντελείται η «μεγάλη στροφή» στην υπόθεση της εξόδου της χώρας μας από την κρίση. Πρόκειται για μια εξέλιξη που δεν έγινε καθόλου τυχαία. Δεν είναι μια στιγμιαία και ανεπάντεχη επιτυχία. Αποτελεί, ουσιαστικά, το ώριμο στάδιο μιας διαδρομής, ενός «οδικού χάρτη» που χάραξε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο Αντώνης Σαμαράς και στον οποίο κινηθήκαμε όλοι μας με προσεκτικά, υπεύθυνα και μελετημένα βήματα. Αποτελεί μια κατάκτηση των ίδιων των πολιτών που με τις θυσίες και, κυρίως, την υπομονή τους, βοηθούν στο να οικοδομήσουμε όλοι μαζί την Ελλάδα του μέλλοντος.

Έχουμε, πράγματι, ολοκληρώσει έναν σκληρό και επώδυνο κύκλο δημοσιονομικής προσαρμογής, της μεγαλύτερης που έχει συντελεστεί ποτέ σε χώρα του ΟΟΣΑ. Μετατρέψαμε τα δίδυμα ελλείμματα - δημοσιονομικό και εξωτερικό – σε δίδυμα πλεονάσματα. Επιλύοντας έτσι ένα δύσκολο οικονομικό γρίφο που αποτελούσε, κατά βάση, τον πυρήνα του ελληνικού προβλήματος.

Οι δείκτες οικονομικού κλίματος έφτασαν πρόσφατα στο υψηλότερο επί­πεδο της πενταετίας. Η επενδυτική εμπιστοσύνη αποκαθίσταται. Η ανεργία, μετά από περίπου πέντε χρόνια, και μετά τη σταθεροποίηση που ήδη επέδειξε εντός του 2013, δείχνει πλέον να εισέρχεται σε φάση αποκλιμάκωσης. Όπως ακριβώς είχαμε προβλέψει και εμείς στο υπουργείο Εργασίας, «διαβάζοντας» τα «πρόδρομα σήματα» του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη» που αποτυπώνει με ακρίβεια τις ροές της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Αλλά και πολλοί έγκυροι ερευνητικοί φορείς και οικονομικοί οργανισμοί, μεταξύ αυτών και η Τράπεζα της Ελλάδος.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό ανεργίας μειώνεται για τέσσερις συνεχόμενους μήνες – στην καρδιά, μάλιστα, του χειμώνα. Από το 27,7% το Σεπτέμβριο του 2013, στο 26,7% τον Ιανουάριο εφέτος. Μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα. Ενώ και τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» δείχνουν σημαντικό θετικό πλεόνασμα προσλήψεων για το μήνα Απρίλιο.

Ύστερα από όλα αυτά, είναι ευνόητο ότι η επιτυχημένη έξοδος στις αγορές την προηγούμενη εβδομάδα – για πρώτη φορά ύστερα από τέσσερα ολόκληρα χρόνια – αποτελεί τεκμήριο και αναγνώριση αυτών ακριβώς των θετικών εξελίξεων.

Ωστόσο, από εδώ και στο εξής έχουμε μπροστά μας μια σειρά από εξίσου κρίσιμες προκλήσεις:

1ον: Την επιτάχυνση και ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Την πλήρη εφαρμογή και ωρίμανση τους. Ώστε με τη διαμόρφωση ποιοτικών θεσμών, στέρεων δομών και υγιών οικονομικών συμπεριφορών η Ελλάδα να λειτουργεί, επιτέλους, ως μια «κανονική» ευρωπαϊκή χώρα.

2ον: Την επαναφορά της οικονομίας σε μια νέα, δυναμική τροχιά ανάπτυξης. Η οποία θα βασίζεται στην υγιή και εξωστρεφή επιχειρηματικότητα, τον ανταγωνιστικό δυναμισμό και τις επενδύσεις. Και θα μεταφράζεται συνεχώς σε ένα ορατό και μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα απασχόλησης.

3ον: Την καταπολέμηση της ανεργίας, τη στήριξη και την αναβάθμιση του πιο πολύτιμου πλουτοπαραγωγικού πόρου που διαθέτει αυτή τη στιγμή η χώρα μας, των ανθρώπων της.

Και στα τρία αυτά μεγάλα «στοιχήματα», η συμβολή του νέου ΕΣΠΑ θα είναι κρίσιμη και αποφασιστική. Υποστηρίζοντας με καθοριστικούς οικονομικούς πόρους την προσπάθεια όλων μας για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την προώθηση της απασχόλησης. Συνιστώντας το μοχλό για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και την εμπέδωση της κοινωνικής συνοχής.

Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για την οριστική διαμόρφωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020».

Με τις προτεραιότητες, τους άξονες παρέμβασης και τις επιμέρους δράσεις της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Με στόχο την αποδοτική, αποτελεσματική και διαφανή χρήση των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου σε μια περίοδο κρίσιμη για την οικονομία και την κοινωνική συνοχή της χώρας μας.

Υπενθυμίζω, ότι το προηγούμενο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με επιτυχία και με ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα απορρόφησης. Στο πλαίσιο της υλοποίησής του διατέθηκαν 2,6 δις ευρώ σε δράσεις και οι ωφελούμενοι ξεπέρασαν τα 700.000 άτομα.

Κάτι που υποδηλώνει τόσο την καίρια συμβολή του στις αυξημένες ανάγκες παρέμβασης αυτά τα τελευταία χρόνια, όσο και την οργανωτική και επιχειρησιακή ικανότητα των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Κοινοτικών και Άλλων Πόρων και του κύριου φορέα υλοποίησης, του ΟΑΕΔ.

Εδώ, θα ήθελα να σταθώ σε κάποια σημεία της δομής και φιλοσοφίας του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος.

Το πρώτο είναι η κοινή προσέγγιση αγοράς εργασίας και της εκπαίδευσης. Ο σχεδιασμός και η ανάληψη συντονισμένων και αποτελεσματικών πολιτικών και παρεμβάσεων για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και την ενίσχυση της σύνδεσης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της δια βίου μάθησης, με την αγορά εργασίας. Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται η μεγιστοποίηση των συνεργειών και της συμπληρωματικότητας των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων.

Το δεύτερο σημείο είναι ότι το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δεν αποτελεί αποσπασματική και αποκομμένη προσπάθεια χρηματοδοτικής ενίσχυσης, χωρίς συγκεκριμένες στοχεύσεις και στρατηγικό πλαίσιο. Αντίθετα, έχει απόλυτη συνάφεια, προωθεί και υποστηρίζει τους μεγάλους και κρίσιμους στόχους που έχουν τεθεί, αναφορικά με την απασχόληση, την αγορά εργασίας και την κοινωνική ανάπτυξη. Επιπλέον, αποτελεί την αιχμή της συλλογικής μας προσπάθειας για την αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων, των επιτακτικών αναγκών του σήμερα.

Σήμερα που πρέπει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας, προκειμένου:

Ø Να στηρίξουμε ιδιαίτερα τα 400.000 νοικοκυριά που δεν έχουν κανένα εργαζόμενο, τα οποία αποτελούν έκφραση ακραίας ανεργίας ή απόσυρσης από το εργατικό δυναμικό, καθώς και τους μακροχρόνια ανέργους που έχουν παρωχημένες ειδικότητες και τους ανέργους μεγαλύτερης ηλικίας που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη.

Ø Να δώσουμε ευκαιρίες δουλειάς στους άνεργους νέους για να αποκαταστήσουμε την επαφή τους με την αγορά εργασίας. Προωθώντας την ταχύτερη και πλήρη υλοποίηση του μεγάλου προγράμματος «Εγγύηση για τη Νεολαία».

Ø Να ενισχύσουμε και, κυρίως, να προσαρμόσουμε τις ικανότητες και δεξιότητες όλων των ανέργων, αλλά και των εργαζομένων, στις απαιτήσεις ενός γρήγορα μεταβαλλόμενου παραγωγικού συστήματος.

Ø Να τονώσουμε την απασχόληση των γυναικών, κυρίως μέσω της συμφιλίωσης των επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεών τους και την προώθησή τους στην απασχόληση.

Πρέπει ακόμη:

Ø Να διασφαλίσουμε την νομιμότητα και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εργασίας.

Ø Να διασφαλίσουμε ένα επαρκές και βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα, με ενιαίους

και δίκαιους κανόνες για όλους.

Ø Να ενισχύσουμε τους συμπολίτες μας με αναπηρία, με υπηρεσίες και υποδομές

που εξασφαλίζουν γι’ αυτούς μια αξιοπρεπή διαβίωση και προώθηση στην απασχόληση.

Ø Να σταθούμε δίπλα στους ευάλωτους συμπολίτες μας που πλήττονται από

τον κοινωνικό αποκλεισμό. Στους άστεγους, τους κατοίκους υποβαθμισμένων περιοχών, τους Ρομά και άλλες ευπαθείς ομάδες. Με ενίσχυση των υποστη- ρικτικών δικτύων αλληλεγγύης, αλλά κυρίως με δράσεις ένταξής τους στην αγορά εργασίας.

Ø Να προωθήσουμε την ενίσχυση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, η οποία μπορεί και πρέπει να προσφέρει διέξοδο δραστηριοποίησης σε ομάδες του πληθυσμού που δεν μπορούν να ενταχθούν εύκολα στην αγορά εργασίας.

Θα ήθελα εδώ να επισημάνω ότι η στρατηγική του Επιχειρησιακού Προγράμματος, υποστηρίζεται και υποστηρίζει μια εκτενή ατζέντα μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιούνται στο πεδίο της αγοράς εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης. Μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της παραγωγικότητας, στην άρση των εμποδίων και την εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης στην αγορά εργασίας.

Σε αυτό το πεδίο εκτιμώ ότι οι επιδόσεις του υπουργείου Εργασίας ήταν υψηλές και αποδοτικές. Με αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που συνέβαλαν – καταρχήν - στη σταθεροποίηση της αγοράς εργασίας. Και δίνουν επιπλέον ώθηση στην ανάκαμψη, διαμορφώνοντας ένα θετικό οργανωτικό και θεσμικό περιβάλλον για την υγιή επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Σταχυολογώ, τις σημαντικότερες από αυτές τις μεταρρυθμίσεις

ü Διευκολύνουμε τις νέες προσλήψεις και ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων:

o μειώνοντας σημαντικά το μη μισθολογικό κόστος εργασίας κατά πέντε (5) ποσοστιαίες μονάδες,

o περιορίζοντας δραστικά τις γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις των επιχειρήσεων με το καινοτόμο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη,

o αλλά και άλλες δράσεις με στόχο την κατάργηση περιττών υποχρεώσεων και διαδικασιών όπως, για παράδειγμα, η μετά από είκοσι χρόνια κατάργηση του «πορτοκαλί βιβλίου», αλλά και μέσω της σχεδιαζόμενης απλοποίησης και κωδικοποίησης της εργατικής νομοθεσίας.

ü Θεσμοθετήσαμε νέο τρόπο προσδιορισμού του κατώτατου μισθού σε όλη την οικονομία, στο πρότυπο των πλέον προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Ο νέος αυτός μηχανισμός βασίζεται στην κοινωνική διαβούλευση, αλλά και - για πρώτη φορά στην Ελλάδα – στα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας.

ü Προωθήσαμε την πιο αποτελεσματική οργάνωση του χρόνου εργασίας, με παράλληλο σεβασμό στο 40ωρο την εβδομάδα.

ü Διευρύναμε τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αυξομειώνουν το προσωπικό τους με ευκολία, προσαρμόζοντας το κόστος αποζημίωσης απόλυσης στα μέσα κοινοτικά επίπεδα.

ü Καταπολεμούμε πλέον αποτελεσματικά για πρώτη φορά τη μεγάλη «πληγή» της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας. Με συνεχείς και αυστηρούς ελέγχους, με σχέδιο, οργάνωση και συνέπεια.

ü Εξασφαλίσαμε την ομαλή και απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων, ενισχύοντας την εισπρακτική ικανότητα των ασφαλιστικών ταμείων και εξαλείφοντας οριστικά την παραβατικότητα στη λήψη συντάξεων και κοινωνικών επιδομάτων πρόνοιας.

ü Οργανώνουμε και νοικοκυρεύουμε το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα της επικουρικής ασφάλισης και των παροχών εφάπαξ.

ü Τέλος, αναπτύξαμε με ίδιες δυνάμεις – το τονίζω αυτό - ένα δίκτυο σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων, όπως τα συστήματα Ήλιος, Άτλας, Εργάνη.

Ψηφιακές υποδομές που παρέχουν – για πρώτη φορά στη χώρα μας – χρήσιμα στατιστικά στοιχεία και αριθμητικά δεδομένα, άγνωστα μέχρι πρότινος, ενισχύοντας παράλληλα τη στρατηγική και επιχειρησιακή ικανότητα του υπουργείου Εργασίας.

Δίνοντας ένα μόνο παράδειγμα των αλλαγών που φέρνουν αυτά τα καινοτόμα συστήματα που δημιουργήσαμε στην καθημερινότητα όλων μας, αναφέρω την προσυμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων και την κατάργηση των βεβαιώσεων για τις συντάξιμες αποδοχές. Εξέλιξη που δίνει τέλος στις γνωστές ουρές στα ασφαλιστικά ταμεία και την ταλαιπωρία 2,8 εκατομ. συνταξιούχων για πολλές δεκαετίες. Αναφέρω επίσης την, από 1ης Ιουνίου του 2014, κατάργηση της θεώρησης των βιβλιαρίων ασθενείας.

Επιπλέον:

ü Προχωρούμε στην αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ και προωθούμε μόνιμο μηχανισμό διάγνωσης αναγκών της αγοράς εργασίας.

ü Εντατικοποιήσαμε την υλοποίηση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης.

ü Διαμορφώνουμε Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και δημιουργήσαμε δίκτυο δομών κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

ü Υφαίνουμε ξανά από την αρχή - αυτή τη φορά σε στέρεες βάσεις και με όρους δικαιο­σύνης, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας - έναν ισχυρό ιστό κοινωνικής προστασίας. Με βασικό μοχλό τη θεσμοθέτηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και στην Ελλάδα.

Πιστεύω βαθιά ότι η κοινωνική συνοχή και ηρεμία είναι όχι μόνο αποτέλεσμα, αλλά και ουσιαστικό προαπαιτούμενο της αναπτυξιακής επανεκκίνησης της οικονομίας.

Η επένδυση μιας κοινωνίας στους ανθρώπους της, η ποιότητα, η παραγωγικότητα και η ικανότητα καινοτομίας του ανθρώπινου δυναμικού της, αποτελεί δείκτη πραγματικής ανάπτυξης.

Από την άλλη, η δραστική αντιμετώπιση της ανεργίας, του πιο επώδυνου και αποκρουστικού προσώπου της κρίσης, δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο μέσα από μια έκρηξη της επιχειρηματικότητας και της επενδυτικής ζήτησης. Με το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της χαμηλής ανταγωνιστικότητας που οδηγεί σε αδιέξοδα και καθηλώνει τις προσδοκίες των νέων ανθρώπων.

Με την έμφαση στην πραγματική παραγωγή. Με μια υγιή, εξωστρεφή και έντιμη επιχειρηματικότητα, τμήμα μιας παγκόσμιας αλυσίδας αξίας και όχι με τις κρατικοδίαιτες και παρασιτικές εκδοχές της, όπως τις γνωρίζουμε πολλά χρόνια τώρα. Και το σημαντικότερο, με την επένδυση στην ποιοτική, αξιοπρεπή και παραγωγική εργασία.

Σε αυτόν τον νέο ενάρετο κύκλο ανάπτυξης που εισέρχεται η ελληνική οικονομία, οι πόροι του ΕΚΤ και ειδικότερα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020», θα αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο προσανατολισμού και χρηματοδότησης σύγχρονων αναπτυξιακών πολιτικών.

Με αυτές τις σκέψεις, εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες αυτής της σημαντικής συνάντησης».