ΘΕΜΑ: «Συνυπολογισμός του χρόνου επιδότησης ανεργίας από τον ΟΑΕΔ για τη συμπλήρωση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερομισθίων κατ’ έτος την τελευταία πενταετία, προκειμένου να χορηγηθεί μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος»

Η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά εργασίας και τη γενικότερη κοινωνικοασφαλιστική συγκυρία, που έχουν ως αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός ασφαλισμένων να μένει εκτός εργασίας και κατά συνέπεια να υπάρχει αδυναμία διατήρησης του ασφαλιστικού δεσμού με το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, θεώρησε σκόπιμο να απευθύνει ερώτημα στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης σχετικά με το αν μπορεί να ληφθεί υπόψη ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας από το ΟΑΕΔ για τη συμπλήρωση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερών ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν από το έτος υποβολής της αίτησης για συνταξιοδότηση προκειμένου να χορηγηθεί μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Μετά τη με αρ. πρωτ. Φ.80000/9546/649/03-05-2012 απάντηση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Α. Ισχύουσα νομοθεσία

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 28 του α.ν.1846/1951, όπως ισχύει, οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη λόγω γήρατος μειωμένη κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για τη χορήγηση πλήρους σύνταξης, εφόσον συμπληρώνουν τον απαιτούμενο αριθμό ημερών εργασίας για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και την ειδική προϋπόθεση των 100 ημερομισθίων κατ’ έτος την τελευταία 5ετία πριν την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση. Το όριο ηλικίας για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης είναι το 60ο έτος για τους άνδρες και τα μεταβατικά όρια ηλικίας από το 55ο έως το 60ο έτος για τις γυναίκες, όπως ορίζονται στο άρθρ. 10 του ν.3863/2010.

Εξάλλου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.2084/1992, όπως ισχύουν για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31/12/2010, ως χρόνος ασφάλισης στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, λογίζεται, εκτός από το χρόνο πραγματικής ασφάλισης, μεταξύ άλλων, ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας και μέχρι 200 ημέρες την τελευταία δεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.

Επίσης, με τις διατάξεις του άρθρ. 40 του ν.2084/1992, όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με τις διατάξεις του άρθρου 10 παράγραφος 18 του ν. 3863/2010 και του άρθρου 40 του ν.3996/2011, για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 01/01/2011 και εφεξής με βάση τις αυξημένες χρονικές και ηλικιακές προϋποθέσεις του άρθρ. 10 του ν.3863/2010, ως χρόνος ασφάλισης στους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, λογίζεται, εκτός από το χρόνο πραγματικής ή προαιρετικής ασφάλισης, μεταξύ άλλων, και ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων γενικών προϋποθέσεων για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος των ασφαλισμένων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, τόσο ως προς τη λήψη πλήρους σύνταξης όσο και ως προς τη λήψη μειωμένης σύνταξης.

2. Επισημαίνεται ακόμη ότι η θέσπιση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερών ασφάλισης ανά έτος την πενταετία που προηγείται του έτους υποβολής της αίτησης για συνταξιοδότηση είχε σκοπό τη διαπίστωση της ύπαρξης ενεργού ασφαλιστικού δεσμού μεταξύ του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και του ασφαλισμένου κατά την κρίσιμη πενταετία και κατ’ επέκταση τη διαπίστωση ότι ο ασφαλισμένος δεν είχε στερηθεί κατά την εν λόγω χρονική περίοδο τη δυνατότητα προς εργασία με υπαιτιότητά του.

Όπως είναι γνωστό, η επιδότηση λόγω τακτικής ανεργίας χορηγείται εφόσον έχει προηγηθεί καταγγελία της σύμβασης εργασίας του ασφαλισμένου - όχι από υπαιτιότητά του - και ο ασφαλισμένος έχει έναν ελάχιστο αριθμό ημερών ασφάλισης κατά το χρονικό διάστημα πριν από την απόλυσή του. Αυτό σημαίνει ότι η επιδότηση λόγω τακτικής ανεργίας είναι επακόλουθο της διακοπής της εργασίας από την οποία απέχει ο ασφαλισμένος χωρίς υπαιτιότητά του ή και χωρίς τη βούλησή του.

Β. Νομολογία

Σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ, ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας συνυπολογίζεται προς συμπλήρωση των ελαχίστων προϋποθέσεων για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος σε κάθε περίπτωση, δηλαδή όχι μόνο της πλήρους σύνταξης, αλλά και της μειωμένης, ενώ στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν συμπληρώνει 100 ημέρες εργασίας ανά έτος στην κρίσιμη πριν από τη συνταξιοδότηση πενταετία, προκειμένου να λάβει μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος, δύνανται να συνυπολογίζονται, για τη συμπλήρωσή τους, οι ημέρες επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας και μέχρι 200. Δεν υφίσταται όμως η δυνατότητα μετάθεσης των χρονικών σημείων έναρξης και λήξης της κρίσιμης πενταετίας σε χρόνο προγενέστερο των πέντε ετών από την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση.

Γ. Ενέργειες της Υπηρεσίας

1) Κατόπιν των ανωτέρω, γίνεται δεκτό ότι ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας από τον ΟΑΕΔ λαμβάνεται υπόψη για τη συμπλήρωση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερών ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν από το έτος υποβολής της αίτησης για συνταξιοδότηση για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Τονίζεται ότι, προκειμένου ο ανωτέρω χρόνος επιδοτούμενης ανεργίας να λαμβάνεται υπόψη για τη συμπλήρωση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερών ασφάλισης κατ’ έτος, θα πρέπει η επιδότηση λόγω τακτικής ανεργίας να έχει λάβει χώρα κατά την κρίσιμη ως προς τη θεμελίωση πενταετία, αυτονόητα δε στο έτος εκείνο στο οποίο εντοπίζεται το έλλειμμα της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερομισθίων προκειμένου να θεμελιωθεί δικαίωμα μειωμένης σύνταξης.

Ο ανωτέρω χρόνος επιδοτούμενης ανεργίας μπορεί να ληφθεί υπόψη, στην περίπτωση των ασφαλισμένων γυναικών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και για την πλήρωση των προϋποθέσεων μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος μέχρι 31/12/2010 προκειμένου να λάβουν μειωμένη ή πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος με τα ισχύοντα μέχρι 31/12/2010 όρια ηλικίας.

Ευνόητο είναι ότι ο χρόνος επιδοτούμενης ανεργίας που μπορεί να ληφθεί υπόψη για τη συμπλήρωση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερών ασφάλισης την κρίσιμη πενταετία μπορεί να ανέλθει μέχρι 200 ή 300 ημέρες, ανάλογα με τη διάταξη που εφαρμόζεται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε συνδυασμό με τη νομοθεσία που εφαρμόζεται και αφορά το μέγιστο επιτρεπτό χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας που συνυπολογίζεται.

Αντίθετα, δεν είναι δυνατός ο συνυπολογισμός άλλων χρόνων που μπορεί να αναφέρονται στο διάστημα της κρίσιμης πενταετίας, όπως, για παράδειγμα, η αναγνώριση των κενών ασφάλισης διαστημάτων, για τη συμπλήρωση της ειδικής προϋπόθεσης των 100 ημερών ασφάλισης ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.

2) Αιτήσεις οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα, σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, θα κριθούν σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, με έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων από την ημερομηνία αίτησης συνταξιοδότησης. Περιπτώσεις που έχουν αντιμετωπιστεί διαφορετικά και αφορούν συνταξιοδοτικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί εντός πενταετίας από την έκδοση του παρόντος εγγράφου, θα επανακριθούν μετά την υποβολή αίτησης – όχλησης από τους ενδιαφερόμενους, η ημερομηνία της οποίας καθορίζει και την έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων.

Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΓΔΟΝΤΑΚΗ